Στη θαλάσσια περιοχή της νότιας Ικαρίας, το 1945, έπεσε ένα δικινητήριο επιθετικό βομβαρδιστικό αεροσκάφος, τύπου Μάρτιν Μπάλτιμορ (Martin Baltimore), ενώ είχε πορεία προς τη Θεσσαλονίκη.
Το αεροσκάφος αυτό εντοπίστηκε κοντά στον οικισμό του Μαγγανίτη, σε βάθος 16 μέτρων και σε πολύ καλή κατάσταση. Μόνο 1.575 τέτοια αεροσκάφη έχουν κατασκευαστεί παγκοσμίως, επομένως η ανακάλυψη και διάσωσή του θεωρείται ιστορικού ενδιαφέροντος.
Το χρονικό
Στις 20 Απριλίου 1945, το αεροσκάφος της 13ης Μοίρας Ελαφρού Βομβαρδισμού (13 ΜΕΒ), με τετραμελές πλήρωμα τους χειριστή Σμηνία Δημόπουλο Α., ασυρματιστή Επισμηνία Βάθη Σωτήριο, αεροναυτίλο Έφεδρο Σμηνία Δεμερτζή Βασίλειο και επιβάτη Υποσμηνία Ζαχαρόπουλο Ιωάννη έπεσε στη θάλασσα. Όπως μαρτυρούν τα αρχεία του Μουσείου Ιστορίας της Πολεμικής Αεροπορίας, της Διεύθυνσης Καταγραφής και Τεκμηρίωσης Ιστορίας, καθώς και του τμήματος Ιστορικού Αρχείου και Συγγραφών, το αεροσκάφος εκτελούσε αεροναυτιλιακή εκπαιδευτική άσκηση, συνάντησε, όμως, κακοκαιρία και αποφασίστηκε να συνεχίσει την άσκησή του νοτιότερα, σε άλλη περιοχή με καλύτερο καιρό.
Περίπου μία ώρα μετά την απογείωση, ο δεξιός κινητήρας του αεροσκάφους σταμάτησε κι ήταν αδύνατο να κρατηθεί στον αέρα μόνο με τον αριστερό. Η αιτία της βλάβης δεν εξακριβώθηκε ποτέ. Ο χειριστής του προσπάθησε να φτάσει στην Ικαρία και να το προσγειώσει εκεί. Χώρος κατάλληλος για προσγείωση δεν βρέθηκε στο νησί κι έτσι ήταν απαραίτητη η προσθαλάσσωση κοντά στο χωριό Μαγγανίτης. Παρά τον καλό καιρό, η σύγκρουση με το νερό ήταν πολύ δυνατή. Οι Δεμερτζής και Δημόπουλος κατάφεραν να κολυμπήσουν και να σωθούν από παρακείμενη λέμβο, οι Βάθης και Ζαχαρόπουλος, όμως, δεν τα κατάφεραν.
Το Μάρτιν Μπάλτιμορ
Πρόκειται για ελαφρύ δικινητήριο επιθετικό βομβαρδιστικό αεροσκάφος, που κατασκεύασε η Glenn L. Martin Company στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα, η Πολεμική Αεροπορία άρχισε να παραλαμβάνει τα πρώτα Μπάλτιμορ στις 13 Σεπτεμβρίου του 1943 από τη Βρετανική Royal Air Force, εντάσσοντάς τα στην 13η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού. Από τα συνολικά 1.575 αεροσκάφη που παράχθηκαν, κανένα δεν έχει διασωθεί ακέραιο.
Η κατάδυση
Πριν από λίγες ημέρες, στις 11 Ιουλίου, μια καταδυτική ομάδα επισκέφτηκε το σημείο στο οποίο βρίσκεται το βυθισμένο Μπάλτιμορ. Αξιοποιώντας τις πληροφορίες και τα στοιχεία της Πολεμικής Αεροπορίας, φωτογραφίες και μαρτυρίες, οι δύτες δεν άργησαν να το βρουν στον βυθό. Το φωτογράφησαν και το βιντεογράφησαν, προσπαθώντας να φέρουν στην επιφάνεια την ιστορία του και να τιμήσουν το πλήρωμά του, ενώ άφησαν κι ένα δάφνινο στεφάνι.
Η κατάδυση πραγματοποιήθηκε υπό ιδανικές καιρικές συνθήκες. Είχε διάρκεια 45 λεπτά και μέγιστο βάθος τα 18 μέτρα.
Εδώ και 72 ολόκληρα χρόνια, ο βυθός έχει προστατέψει το Μάρτιν Μπάλτιμορ. Οι δύτες, λοιπόν, εύχονται οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Ικαρίας να συνεχίσουν να το προστατεύουν και να το αναδεικνύουν.
Η πρωτοβουλία και η προσπάθεια είναι του πρώην προέδρου αυτοδυτών Σάμου, Αλέξανδρου Μαλαγάρη, που, μαζί με τον Στέλιο Δεμερτζή, συνέλλεξε τα στοιχεία που χρειάζονταν. Την προσπάθεια υποστήριξαν η Ικαριακή Ραδιοφωνία, η Αερολέσχη Ικαρίας «Ίκαρος» και το καταδυτικό κέντρο Kerveli Village Diving Center.
