Ο Άρης Σφακιανάκης μας παρουσιάζει με τον δικό του μοναδικό τρόπο την εμβληματική προσωπικότητα του πρώτου Κυβερνήτη της χώρας και θεμελιωτή του ελληνικού κράτους, από τον Δεκέμβριο του 1827 που φτάνει στην Ελλάδα μέχρι και την ημέρα της δολοφονίας του στο Ναύπλιο το 1831. Αφηγείται τα σημαντικότερα γεγονότα του τόπου αλλά και τις προσωπικές στιγμές του Ιωάννη Καποδίστρια, του ανθρώπου που συνδύαζε τη βαθιά πνευματικότητα με τον ρεαλισμό και την αποτελεσματικότητα. Το νέο του ιστορικό μυθιστόρημα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.
Ο συγγραφέας μιλάει στο star.gr και τη Γεωργία Χάρδα για τον σπουδαίο Κερκυραίο πολιτικό που ήρθε στην Ελλάδα σαν σωτήρας και έμεινε στην Ιστορία σαν μια ευκαιρία που χάθηκε.
-Τι ήταν αυτό που σας κέντρισε να γράψετε την ιστορική βιογραφία του Ιωάννη Καποδίστρια;
Πριν εφτά χρόνια περίπου αποφάσισα ότι δεν με ενδιέφερε πλέον να γράφω τις περιπέτειες του εαυτού μου στον σύγχρονο κόσμο και χάρη σε μια ευτυχή σύμπτωση – αγόρασα σπίτι στην οδό Κασομούλη κι όταν το έψαξα είδα ότι ο κύριος αυτός (ο Κασομούλης) ήταν αγωνιστής στην Επανάσταση του 1821 κι ότι είχε γράψει πεντάτομο έργο με τις εμπειρίες του από την εποχή εκείνη. Το πήρα, το διάβασα, συνειδητοποίησα ότι δεν γνώριζα πολλά πράγματα από εκείνους τους χρόνους που μας οδήγησαν στην ελευθερία κι έτσι άρχισα να επεκτείνω την έρευνά μου, ώσπου είπα στον εαυτό μου πως όφειλα να γράψω μια τριλογία σχετικά με τον Αγώνα του ΄21. Το πρώτο βιβλίο που έγραψα, εκδόθηκε με τον τίτλο «Έξοδος» και είχε να κάνει με το Μεσολόγγι. Αναγκαστικά οδηγήθηκα στον Καποδίστρια, ήταν εκείνος που θα έδινε στην Ελλάδα το πρόσωπο και τη θέση που της άρμοζε στην Ευρώπη. Που θα την έκανε σύγχρονο κράτος. Η ιστορία λοιπόν του ίδιου και των προσπαθειών του έγινε ο ιστός του δεύτερου ιστορικού μου μυθιστορήματος. Ήταν αναπόφευκτο.
-Πόσο καιρό κράτησε αυτή η επίπονη ιστορική έρευνα και ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε;
Τρία χρόνια μελετούσα και δυο έγραφα συνθέτοντας. Η μόνη δυσκολία που αντιμετώπισα ήταν αυτής καθαυτής της γραφής. Το γράψιμο είναι μια επίπονη εργασία που απαιτεί σωματική κατάσταση και πνευματική εγρήγορση οδηγού φόρμουλας 1.
Συνέντευξη star.gr: Κώστας Δαρδανός - Ένας εκδότης με κοφτερό βλέμμα
-Πώς θα χαρακτηρίζατε τον Ιωάννη Καποδίστρια με τρεις λέξεις;
Χαλκέντερο, μεθοδικό, ονειροπόλο.
-Ποιο θεωρείτε ότι ήταν το μεγαλύτερο προτέρημα του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας;
Η αγάπη που έτρεφε για την Ελλάδα.
-Ποιο κατά την γνώμη σας ήταν το μεγαλύτερο λάθος του;
Η αγάπη που έτρεφε για τους Έλληνες.
-Υπάρχουν κάποιοι Έλληνες πολιτικοί που πίστεψαν στο όραμα του Ιωάννη Καποδίστρια για μια καλύτερη Ελλάδα;
Θέλω να ελπίζω πως κάποιοι πράγματι πίστεψαν και εργάστηκαν αληθινά για μια καλύτερη χώρα. Όμως, με το χέρι στην καρδιά, δεν μπορώ να σας δώσω κάποιο όνομα.
-Στο βιβλίο αναφέρετε ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας θα μείνει στην Ιστορία σαν μια ευκαιρία που χάθηκε. Θέλετε να μου εξηγήσετε τους λόγους που χάθηκε αυτή η μεγάλη ευκαιρία;
Οι Έλληνες δεν ήταν έτοιμοι. Το είχε πει κι ο ίδιος ο Καποδίστριας, το είχε πει κι ο Κοραής. Η φυλή ήταν και εξακολουθεί να είναι αυτοκαταστροφική. Έχει βαθιά χαραγμένη μέσα της την ενόρμηση του θανάτου. Βέβαια, απ’ την άλλη, ποτέ δεν πεθαίνει… Πρόκειται περί ζόμπι που κόβει βόλτες στον Μεγάλο Περίπατο.
-Ο Γερμανός ποιητής Γκαίτε είχε πει ότι ο Καποδίστριας ήθελε να κάνει τους ανθρώπους τόσο τίμιους όσο ήταν και ο ίδιος. Πόσες αντιδράσεις και απογοητεύσεις θεωρείτε ότι δοκίμασε σε αυτό το όραμα του;
Παρακολουθώντας αυτά που ζούσε ο Κυβερνήτης μέσα από τα μάτια του ήρωά μου, συχνά έπρεπε να σηκώνομαι από το γραφείο μου και να κόβω βόλτες μες στο δωμάτιο ουρλιάζοντας – με σουρντίνα, για να μην νομίσουν οι γείτονες ότι κάποιος βιαιοπραγεί σε βάρος μου. Ο Καποδίστριας, μες στη μοναξιά ενός άντρα χωρίς σύντροφο να απαλύνει τις δοκιμασίες του, τράβηξε τον δικό του Γολγοθά χωρίς κάποιον να τον βοηθήσει με τον σταυρό. Προχώρησε αταλάντευτος προς τον θάνατο. Μονάχα για μια στιγμή χλώμιασε, όταν είδε τους δυο Μαυρομιχάληδες να τον περιμένουν στη θύρα της εκκλησίας στο Ναύπλιο. Όμως δεν έκανε πίσω. Ίσως ήταν αυτοκτονικός τύπος.
Παρακολουθώντας αυτά που ζούσε ο Κυβερνήτης μέσα από τα μάτια του ήρωά μου, συχνά έπρεπε να σηκώνομαι από το γραφείο μου και να κόβω βόλτες μες στο δωμάτιο ουρλιάζοντας.
-Αν ζούσε σήμερα ο Καποδίστριας θα είχε τη στήριξη του ελληνικού λαού;
Αυτό θα ήταν ένα ενδιαφέρον πείραμα.
-Η «προσωπική σας κατάθεση» για την προσωπικότητα του Ιωάννη Καποδίστρια έχει αγκαλιαστεί από τους αναγνώστες. Πιστεύετε ότι οι Έλληνες τελικά αγαπούν την ιστορία;
Η ιστορία είναι πάντα σαγηνευτική, ιδίως όταν παίρνει την αμφίεση ενός μυθιστορήματος. Βέβαια, εγώ απεχθάνομαι τα ιστορικά μυθιστορήματα. Προτιμώ να καταφεύγω στις πηγές. Με άλλα λόγια, προτιμώ να διαβάσω έναν από τους διαλόγους του Πλάτωνα παρά ένα μυθιστόρημα για τον Πλάτωνα.
-Μιλήστε μας για τα επόμενα σχέδια σας
Μου λείπουν πολύ τα ταξίδια. Νιώθω αιχμάλωτος, λειψός. Τριγυρίζω σαν φάντασμα ανάμεσα στις βιβλιοθήκες μου και κατεβάζω βιβλία που διαβάζω ξανά και ξανά ενώ θα ήθελα να βρίσκομαι στο Μάτσου Πίτσου ή στα νησιά Φίτζι. Μέσα στο lock down ξεκίνησα να γράφω το τρίτο μέρος της τριλογίας που είχα κατά νου: Η Ελλάδα στα χρόνια του Όθωνα. Ουδέν κακόν αμιγές καλού, θα μπορούσε να πει κανείς.
Ο Άρης Σφακιανάκης γεννήθηκε το 1958 στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα. Το πρώτο του βιβλίο με διηγήματα, Όταν βρέχει και φοράς παπούτσια κόλετζ, κυκλοφόρησε το 1981 από τις εκδόσεις Κέδρος. Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του Οι παράξενες συνήθειες της οικογένειας Μόρφη (1984), Ο τρόμος του κενού (1990), Η νόσος των κινέζικων εστιατορίων (1993), Δεν ήξερες... δεν ρώταγες! (1998).
Το 2002 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα με τίτλο Μπέιμπι Σίτινγκ. Ακολούθησαν τα βιβλία Το περσικό φιλί (2004), Μητροπόλεις, ιστορίες, παράδεισοι (Ελληνικά Γράμματα, 2006) Η μοναξιά δεν μου ταιριάζει (2008), Ου μπλέξεις (2011), Παντρεμένες (2013), Έξοδος (2016) και Η σκιά του Κυβερνήτη (2019). Έχει ασχοληθεί με τη μετάφραση και το σενάριο.
