Με το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2022 τιμήθηκε η Γαλλίδα συγγραφέας Annie Ernaux για το «θάρρος και την κλινική οξύνοια» στα κυρίως αυτοβιογραφικά βιβλία της που διερευνούν την προσωπική μνήμη και την κοινωνική ανισότητα.
Εξηγώντας την επιλογή της, η Σουηδική Ακαδημία ανέφερε πως η Ernaux, 82 ετών, «με συνέπεια και από διαφορετικές οπτικές γωνίες, εξετάζει μια ζωή σημαδεμένη από μεγάλες διαφορές σε ό,τι αφορά το φύλο, τη γλώσσα και την τάξη».
Πρώτη Γαλλίδα που τιμάται με το λογοτεχνικό βραβείο, η Ernaux είπε πως το νόμπελ είναι «μια ευθύνη». «Αισθάνθηκα μεγάλη έκπληξη... δεν είχα σκεφθεί ποτέ ότι θα βρισκόταν στο τοπίο μου ως συγγραφέα», δήλωσε η Ernaux στη σουηδική τηλεόραση SVT. «Είναι μια μεγάλη ευθύνη... να δίνω μια μαρτυρία με ακρίβεια και δικαιοσύνη σε σχέση με τον κόσμο».
Η Ernaux έχει πει πως το γράψιμο είναι μια πολιτική πράξη, που ανοίγει τα μάτια μας στην κοινωνική ανισότητα. «Και γι΄αυτό χρησιμοποιεί τη γλώσσα σαν «μαχαίρι», όπως το αποκαλεί, για να σκίσει τα πέπλα της φαντασίας», ανέφερε η Ακαδημία.
Η ζωή της και το έργα της
Ποια είναι η Νομπελίστρια Γαλλίδα συγγραφέας; Το πρώτο της μυθιστόρημα, Les Armoires Vides, εκδόθηκε το 1974 αλλά απέκτησε διεθνή αναγνώριση μετά τη δημοσίευση του Les Années το 2008 (στα ελληνικά Τα χρόνια, Πάπυρος 2009 και, πιο πρόσφατα, Μεταίχμιο, 2021). «Είναι το πιο φιλόδοξο σχέδιό της, που της προσέδωσε διεθνή φήμη και πολλούς πιστούς αναγνώστες και μαθητές», ανέφερε η Ακαδημία για το βιβλίο αυτό.
Παιδί μιας φτωχής οικογένειας που διατηρούσε παντοπωλείο στη Νορμανδία, στη βόρεια Γαλλία, η Ernaux έγραψε για τις κοινωνικές τάξεις και πώς αγωνίστηκε για να υιοθετήσει τους κώδικες και τις συνήθειες της γαλλικής αστικής τάξης παραμένοντας ωστόσο πιστή στην εργατική καταγωγή της.
Μια προσαρμογή του βιβλίου που εξέδωσε η Ernaux το 2000 Το γεγονός - το βιβλίο κυκλοφόρησε φέτος στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο - για την εμπειρία της από την άμβλωση, όταν αυτή ήταν παράνομη στη Γαλλία τα χρόνια του 1960, κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας το 2021.
Ο Ρώσος που έβγαλε το Νόμπελ του σε δημοπρασία για τα παιδιά της Ουκρανίας
Η Ακαδημία ανέφερε πως η «κλινικά συγκρατημένη αφήγησή της» για την παράνομη άμβλωση μιας 23χρονης στο βιβλίο παραμένει ένα αριστούργημα μεταξύ των έργων της. «Είναι ένα ανελέητα ειλικρινές κείμενο, όπου σε παρενθέσεις προσθέτει σκέψεις με μια καίρια ευκρινή φωνή, απευθυνόμενη στον εαυτό της και τον αναγνώστη με μία και και την αυτή ροή», ανέφερε η ακαδημία.
Κάρολος Ντίκενς: Ταπείνωσε τη σύζυγό του για να ζήσει με την ερωμένη του
Η πρώην υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας Roselyne Bachelot έγραψε στο Twitter πως η Ernaux είναι «μια συγγραφέας που έχει θέσει την ψυχρή αναλυτική αυτοβιογραφική κατάσταση λειτουργίας στο κέντρο της σταδιοδρομίας της. Μπορεί κανείς να μην συμφωνεί με τις πολιτικές της απόψεις, αλλά πρέπει να χαιρετήσει μια δυνατή και συγκινητική εργασία».
Le Prix Nobel de littérature est attribué à Annie Ernaux ! Une écrivaine qui a mis le mode autobiographique dans sa froideur analytique au cœur de son parcours. On peut ne pas être d’accord avec ses options politiques mais il faut saluer une œuvre puissante et bouleversante.
— Roselyne Bachelot (@R_Bachelot) October 6, 2022
Σημειώνεται ότι το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών, περίπου της τάξεως των 920.000 ευρώ. Η Ernaux είναι η 17η γυναίκα που τιμάται με Νόμπελ Λογοτεχνίας και η 16η συγγραφέας από τη Γαλλία που τιμάται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας αυτό, αφότου ιδρύθηκαν τα διάσημα βραβεία το 1901.
