O Μπαμπινιώτης απαντά: «Καταρχήν ή καταρχάς;», «Στο πλαίσιο ή στα πλαίσια;»

Ο καθηγητής Γλωσσολογίας, το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί με την ελληνική γλώσσα, Γιώργος Μπαμπινιώτης, κάνει αρκετά συχνά αναρτήσεις στα social media, επισημαίνοντας συχνά λάθη που κάνουμε σε φράσεις που χρησιμοποιούμε στην ελληνική γλώσσα. 

Δείτε για πρώτη φορά τη σύζυγο του Γιώργου Μπαμπινιώτη

«Αξιώθηκα εν ζωή να εκτιμηθεί το έργο μου και να πάρω μια θέση στη συνείδηση των ανθρώπων που με συνέδεσαν άρρηκτα με την ελληνική γλώσσα. Αυτό δε συνέβη τυχαία. Βγήκε μέσα από τα έργα μου, τα λεξικά μου, που κατάφερα να είναι λεξικά που διαβάζονται και που προσφέρονται στη χρήση, αφενός. Αφετέρου, όμως, βγήκα στα μέσα ενημέρωσης, στην τηλεόραση. Δεν κλείστηκα μέσα στο γραφείο αλλά βγήκα στον κόσμο. […] Καθημερινά μου φτάνουν ένας μεγάλος αριθμός γλωσσικών αποριών και απαντώ μέσα email, μέσω της εκπομπής και μέσω τηλεφώνου» είπε ο Γιώργος Μπαμπινιώτης στη Σταματίνα Τσιμτσιλή και την εκπομπή «Happy Day», τον Σεπτέμβριο του 2023. 

Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης απαντά για τα συχνά λάθη που κάνουμε

Καταρχήν ή καταρχάς;

Tο καταρχάς σημαίνει πρώτα- πρώτα ενώ το καταρχήν είναι θέμα αρχής.

Στο πλαίσιο ή στα πλαίσια;

Είναι ένας ξενισμός και δεν υπάρχει πληθυντικός. Ενικός είναι το σωστό.

Επικεφαλής ή επί κεφαλής;

To «επικεφαλής» είναι επίρρημα και το καλό είναι να το γράφουμε δύο λέξεις, γιατί τότε δε θα κάνουμε ποτέ λάθος και επομένως δεν κλίνεται.

Υπόψιν, Υπ’ όψιν ή υπόψην;

Θα ήταν καλύτερο να το γράφουμε «Υπ’ όψιν», γιατί με αυτόν τον τρόπο δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε λάθος και να θεωρήσουμε ότι είναι η υπόψη, της υπόψης. 

Ισχύει το «θερμά συγχαρητήρια» και «ειλικρινή συλλυπητήρια»; 

Iσχύει. Δε λέμε ποτέ θερμά συλλυπητήρια. 

«Καλή επιτυχία»;

Δεν υπάρχει το «καλή επιτυχία». Η επιτυχία είναι μία και πάντα καλή.

«Είναι καλό να μη χρησιμοποιούμε αυτά τα greeklish γιατί αυτό που συμβαίνει σιγά σιγά είναι μια αποξένωση από την εικόνα της λέξης. Η εικόνα όμως δίνει πολλές πληροφορίες για την προέλευση, την ετυμολογία, για το ποιες λέξεις ανήκουν στην ίδια οικογένεια… θα έλεγα στα παιδιά: “τη γλώσσα και τα μάτια σας”» κατέληξε ο καθηγητής Μπαμπινιώτης.