Σαν σήμερα στις 10 Απριλίου του 1826 έλαβε χώρα η Έξοδος του Μεσολογγίου ή κατά ορισμένους συγγραφείς Ολοκαύτωμα του Μεσολογγίου. Πρόκειται για την ηρωική έξοδο που πραγματοποίησαν οι πολιορκημένοι στρατιώτες και άμαχοι του Μεσολογγίου την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης, απένταντι στα τουρκικά και αιγυπτιακά στρατεύματα, όταν εξαντλήθηκαν όλατα τρόφιμα και η πείνα ήταν αφόρητη.
Επανάσταση 1821: Οι καθοριστικές μάχες και οι σημαντικότεροι Έλληνες ήρωες
Το χρονικό της πολιορκίας του Μεσσολογίου
Στα τέλη Απριλίου 1825 ο Κιουταχής στρατοπέδευσε στην περιοχή του Μεσολογγίου και ξεκίνησε την πολιορκία του. Όλες οι επιθέσεις που επιχείρησε εναντίον της πόλης απέτυχαν, όπως και η προσπάθεια του να αποκλείσει τον ανεφοδιασμό της από στεριά και θάλασσα, αφού ο Καραϊσκάκης, κατάφερνε να εφοδιάζει τους πολιορκημένους.
Από τον Μάρτιο, όμως, η κατάσταση άλλαξε, όταν στρατηγικές νησίδες της λιμνοθάλασσας καταλήφθηκαν από Τούρκους στρατιώτες (ο λόγος για τα Βασιλάδι και Ντολμά). Οι Έλληνες κατάφεραν να διατηρήσουν τον έλεγχο της νησίδας Κλείσοβα έπειτα από μία σφοδρή μάχη, όμως η δυνατότητα του ελληνικού στόλου να ανεφοδιάσει την πόλη είχε καταστεί πλέον αδύνατη, με αποτέλεσμα οι αμυνόμενοι να βρεθούν σε δυσχερέστατη θέση. Η κατάσταση στην πόλη έγινε δραματική και η πείνα άρχισε να θερίζει τους κατοίκους.
H ηρωική έξοδος
Έτσι, τον Απρίλιο του 1826 και ενώ είχε συμπληρωθεί ένας χρόνος από την έναρξη της τελευταίας πολιορκίας του Μεσολογγίου και οι επαναστατικές σημαίες κυμάτιζαν ακόμη υπερήφανα στις επάλξεις των τειχών της «ιεράς πόλεως» των Ελλήνων, παρά τον ασφυκτικό κλοιό των τουρκοαιγυπτιακών δυνάμεων από ξηρά και θάλασσα, ένας άλλος, πιο αδίστακτος εχθρός έκανε την εμφάνισή του και λύγισε τους αγωνιστές: Η πείνα.
Ήδη, από τα μέσα Φεβρουαρίου η κατάσταση στο Μεσολόγγι είχε αρχίσει να γίνεται τραγική. Οι βομβαρδισμοί συνεχίζονταν, ενώ δεν υπήρχε τρόπος να εφοδιαστούν οι άμαχοι και οι στρατιώτες με τα απαραίτητα αγαθά για να ζήσουν. Επιπλέον, διάφορες ασθένειες μάστιζαν τους κατοίκους και από τις 10 Μαρτίου διακόπηκε και η διανομή άρτου στη φρουρά.
Για να επιβιώσουν, ξεκίνησαν να σκοτώνουν και να καταναλώνουν τα οικόσιτα ζώα (γάτες, σκύλους, άλογα κ.λπ.). Η κατάσταση ήταν τραγική, ενώ οι πεινασμένοι Μεσολογγίτες κυνηγούσαν ακόμη και καβούρια από τη λιμνοθάλασσα. Αφού καταναλώθηκαν όλα τα ζώα, οι κάτοικοι προσπάθησαν να κορέσουν την πείνα τους με ποντίκια, ενώ αναφέρθηκαν και περιστατικά νεκροφαγίας.
Χαρακτηριστικές είναι οι μαρτυρίες του Μάγερ, του Αρτεμίου Μίχου, Νίκου Μακρή, Νίκου Κασομούλη και άλλων αυτοπτών μαρτύρων της πολιορκίας του Μεσολογγίου κατά τις τελευταίες ημέρες πριν από την έξοδο:
«Από τις 10 Μαρτίου 1826 σταμάτησε η διανομή ψωμιού στη φρουρά. Για να εξασφαλιστεί το συσσίτιο σφάζονταν καθημερινά οι γάτες, οι σκύλοι, τα γαϊδούρια, τα μουλάρια. Και τα άλογα… Στις 15 Μαρτίου δεν είχανε μείνει στο Μεσολόγγι ούτε βάτραχοι. Το ίδιο και τα ποντίκια, μαγειρευτήκανε και αυτά με λάδι και ξύδι. Μερικές μανάδες βγάζανε από τους υγιείς νεκρούς το συκώτι τους, το καθαρίζανε, το πλένανε καλά, το πασαλείβανε με ξύδι και αλάτι, το μαγειρεύανε και το δίνανε κατόπιν τροφή στα παιδιά τους! Ο αξιωματικός Γούλας Ρετινιώτης ανακάλυψε σε κρυψώνα ενός σπιτιού τον μηρό ενός παιδιού και άλλα μέλη του. Η οικοδέσποινα τού είπε ότι το παιδί της είχε πεθάνει από την πείνα και οι ισχνές σάρκες του χρησίμευαν για να τραφούν οι υπόλοιποι της οικογενείας…».
Η κατάσταση ήταν μη αναστρέψιμη. Ή θα αποφάσιζαν να δραπετεύσουν ή θα πέθαιναν όλοι από την ασιτία και τις ασθένειες. Έτσι, έπειτα από μια αποτυχημένη προσπάθεια του Ανδρέα Μιαούλη να ανεφοδιάσει την πόλη από τη θάλασσα στις 30 Μαρτίου, οι αρχηγοί των πολιορκημένων αποφάσισαν να επιχειρήσουν έξοδο.
Παπαφλέσσας: Ο φλογερός αγωνιστής που αγάπησε τις γυναίκες και το ποτό
Στις 10 Απριλίου 1826, δύο ώρες μετά το σούρουπο οι πολιορκημένοι έκαναν ηρωική έξοδο από τα τείχη της πόλης. Το εγχείρημα διακρινόταν από υψηλότατο βαθμό επικινδυνότητας, λόγω του μεγάλου πλήθους των αμάχων που θα βάδιζαν δύσκολα και τους οποίους όφειλαν να προστατεύσουν οι ένοπλοι.
Ωστόσο, το σχέδιο της εξόδου πιθανότατα προδόθηκε, με αποτέλεσμα οι τουρκοαιγύπτιοι να απαντήσουν με σφοδρή επίθεση που συνοδεύτηκε από σφαγή. Χιλιάδες Έλληνες σφαγιάστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν και μόνο 1.500 κατάφεραν να διασωθούν.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
