Στις 12/1/1982 καθιερώθηκε στην Ελλάδα η χρήση του μονοτονικού συστήματος με νόμο της κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου που ψήφισε η Βουλή των Ελλήνων.
Τζένη Καρέζη: Το ταλέντο, ο έρωτας και οι άγνωστες πτυχές της ζωής της
Οι τόνοι και τα πνεύματα καταργήθηκαν και ως μοναδικό σημείο τονισμού χρησιμοποιείται εφεξής ο τόνος, που συμβολίζεται με την παλιά οξεία ( ΄ ) ή ένα κατακόρυφο σημαδάκι ( ' ). Οι μονοσύλλαβες λέξεις δεν τονίζονται πλην ορισμένων εξαιρέσεων και τα διαλυτικά παραμένουν ως διακριτικό σημείο γραφής.
Η μεταβολή αυτή σημειώθηκε την ίδια εποχή και στην Κύπρο, καθώς η προμήθεια των σχολικών εγχειρίδίων γινόταν από την Ελλάδα.
Τα κύρια επιχειρήματα υπέρ της κατάργησης του πολυτονικού συστήματος ήταν πως το μονοτονικό κάνει ευκολότερη τη διδασκαλία της γραφής στους μαθητές και οικονομικότερη την εκτύπωση κειμένων από εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία.
Η απλοποίηση αυτή δέχτηκε πάντως – και εξακολουθεί να δέχεται - επικρίσεις, με τα επιχειρήματα ότι η πολυτονική ορθογραφία εξακολουθεί να έχει αξία, προσφέροντας την ικανότητα ανάλυσης και σύνθεσης των λέξεων, καθώς και ένα πολιτιστικό σύνδεσμο με το παρελθόν, ανάμεσα σε άλλα πρακτικά και αισθητικά οφέλη.
Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά πάντως κατά την οποία τέθηκε ζήτημα αντικατάστασης του πολυτονικού από μονοτονικό σύστημα, έστω κι αν δεν υπήρξε τελικά παρόμοια απόφαση.
Το 1931, έπειτα από διάβημα της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου, με υπουργό Παιδείας τον Γεώργιο Παπανδρέου, η Ακαδημία Αθηνών συγκρότησε Επιτροπή (από τους Δ. Αιγινήτη, Κ. Άμαντο, Ι. Καλιτσουνάκη, Γ. Αναγνωστόπουλο και Αχ. Τζάρτζανο) που μελέτησε το θέμα και πρότεινε (με μειοψηφία του Ι. Καλιτσουνάκη) την αντικατάσταση της οξείας, της βαρείας και της περισπωμένης με μια στιγμή και την κατάργηση της ψιλής. Γινόταν επίσης αναφορά στην εισήγηση του Μανώλη Τριανταφυλλίδη για την κατάργηση των πνευμάτων και την αντικατάσταση των τριών τόνων με έναν, που να σημειώνεται στις λέξεις που να έχουν περισσότερες από μια συλλαβές.
Το 1939 τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής της Νεοελληνικής Γραμματικής (Μ. Τριανταφυλλίδης, Κ. Καρθαίος, Θρ. Σταύρου, Αχ. Τζάρτζανος) εισηγούνται στον Ιωάννη Μεταξά την απλοποίηση του τονικού συστήματος, σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε οι τρεις τόνοι να περιοριστούν σε ένα τονικό σημάδι και τα πνεύματα να μην σημειώνονται καθόλου.
Κατά τη γερμανική κατοχή, το 1942, το Πανεπιστήμιο Αθηνών επέβαλε ποινή προσωρινής απόλυσης δύο μηνών στον καθηγητή Ιωάννη Κακριδή, γιατί στα βιβλία του χρησιμοποίησε «ορθογραφικόν και τυπικόν σύστημα καινοφανές και γλωσσικόν ιδίωμα μη επιτρεπόμενον δια την εν πανεπιστημίω διδασκαλίαν». Τα πρακτικά της δίκης τυπώθηκαν από το βιβλιοπωλείο της «Εστίας», με τον τίτλο «Η δίκη των τόνων».
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται οι αρχικές κατηγορίες και η απολογία του Ι.Θ. Κακριδή και οι μαρτυρικές καταθέσεις διαπρεπών επιστημόνων και πολιτικών. Αργότερα η Φιλοσοφική Σχολή κυκλοφόρησε την «αντιδικία των τόνων», που υπεραμυνόταν των τόνων για λόγους ιστορικής σημασίας.
Την περίοδο 1976-1979 κατατέθηκαν στη Βουλή τρεις προτάσεις νόμων για την καθιέρωση του μονοτονικού. Οι προτάσεις εκείνες καταψηφίστηκαν από την τότε κυβερνητική πλειοψηφία, οι εκπρόσωποι της οποίας δήλωσαν ότι δεν είναι κατ’ αρχήν αντίθετοι με τη λογική αυτής της μεταρρύθμισης, αλλά θα έπρεπε να μετατεθεί σε ευθετότερο χρόνο, όταν και η κοινή γνώμη θα ήταν πιο ώριμη για μια τέτοια αλλαγή.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
