Σαν σήμερα στις 12 Οκτωβρίου του 322 π.Χ. ο Δημοσθένης, ο σημαντικότερος ρήτορας όλων των εποχών, καταφεύγει στον ναό του Ποσειδώνα, στην Καλαυρία του Σαρωνικού -τον σημερινό Πόρο- και αυτοκτονεί πίνοντας δηλητήριο, με σκοπό να αποφύγει τη σύλληψη από τους Μακεδόνες.
Γεώργιος Σουρής: Τα πιο γνωστά αποφθέγματα του σατιρικού Έλληνα ποιητή
Ο «Δημοσθένης Δημοσθένους Παιανιεύς», όπως ήταν το όνομά του, γεννήθηκε στην Αθήνα το 384 και θεωρείται ο σημαντικότερος ρήτορας της αρχαιότητας και όλων των εποχών. Συγκεκριμένα, ήταν μαθητής του Ισοκράτη και του Ισαίου.
Όνειρό του ήταν να μιλήσει στην Εκκλησία του Δήμου, κάτι που προσπάθησε να κάνει δύο φορές, δίχως επιτυχία λόγω της μεγάλης νευρικότητας και της δυσκολίας να προφέρει σωστά το «λ» και το «ρ». Αυτή η ταπείνωση τον πλήγωνε αφάνταστα και τον έκλεινε περισσότερο στον εαυτό του. Παρόλα αυτά, δεν το έβαλε κάτω και με επιμονή και υπομονή μπόρεσε να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες στην άρθρωση και να αποκτήσει περισσότερη αυτοπεποίθηση.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τους τέσσερις φιλιππικούς λόγους του και τους τρεις ολυνθιακούς, που τον καταξίωσαν στους Αθηναίους και τον έκαναν αθάνατο ρήτορα. Τους φλογερούς του λόγους τους δούλευε κοπιαστικά ως την παραμικρή τους λεπτομέρεια. Για την επιμέλειά του αυτή ο ρητοροδιδάσκαλος Κυϊντιλιανός θα πει: «Τόση δύναμη υπάρχει σ’ αυτόν, τόσο πυκνά είναι όλα, τόσο γεμάτα από εσωτερική ένταση, τόσο φροντισμένα, τέτοια πειθαρχία υπάρχει στο λόγο, που δεν μπορείς ν’ ανακαλύψεις κάτι που να λείπει, που να είναι περιττό».
Ο δυνατός του λόγος ήταν η αιτία να πολεμήσουν οι Αθηναίοι ενάντια στον Φίλιππο, βασιλιά της Μακεδονίας, στον οποίο πόλεμο πολέμησε κι ο ίδιος ως στρατιώτης (στη Χαιρώνεια).
Γιατί αυτοκτόνησε ο σπουδαίος ρήτορας
Το 324 π.Χ. ο Δημοσθένης αναγκάστηκε να φύγει εξόριστος από την Αθήνα, αφού κατηγορήθηκε ότι είχε δωροδοκηθεί με σκοπό να βοηθήσει τον παιδικό φίλο του στρατηγού Αλεξάνδρου, Άρπαλο, να δραπετεύσει. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι Αθηναίοι με ψήφισμά τους τον έδειξαν πόσο θέλουν να επιστρέψει ο μεγάλος ρήτορας πίσω στην Αθήνα, μία ελευθερία που δυστυχώς δεν κράτησε για πολύ, αφού λόγω της εμπλοκής του στην αποτυχημένη επανάσταση που έγινε τότε κατά των Μακεδόνων, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την αθήνα ξανά.
Οι στρατιώτες του Αντίπατρου τον κυνήγησαν και τον βρήκαν στον ναό του Ποσειδώνα στην Καλαβρία, το πίσω ορεινό τμήμα του Πόρου. Για να μην τον πιάσουν, ο Δημοσθένης ήπιε δηλητήριο και πέθανε.
Ο δήμος των Αθηναίων έχει στήσει έναν χάλκινο ανδριάντα στη μνήμη του Δημοσθένη, στη βάση του οποίου γράφει: «Αν, Δημοσθένη, είχες δύναμη τόση, όσο νου, τότε δε θα σκύβανε ποτέ σε Μακεδόνων σπαθί οι Έλληνες».
Τα σημαντικότερα αποφθέγματα του Δημοσθένη
- Πιο δύσκολα να κρατήσεις από το να αποκτήσεις
- Πόλεμος ένδοξος, ειρήνης αισχράς αιρετώτερος.
- Είναι επιβεβλημένο οι ελεύθεροι να έχουν συναίσθηση ευθύνης για τα πολιτικά πράγματα.
- Όλα γίνονται, αν δεν αποφεύγει κανείς να κοπιάσει.
- Την ελευθερία των λαών προφυλάσσει η άμιλλα μεταξύ τίμιων αντρών.
- Καλύτερα να θεωρείσαι αφελής παρά να είσαι παλιάνθρωπος.
- Οι άνθρωποι στον πόλεμο πρέπει να εμπνέουν φόβο, αλλά στα δικαστήρια να είναι συμπονετικοί.
- Το πιο εύκολο είναι να εξαπατήσεις τον εαυτό σου, επειδή ο καθένας αυτό που θέλει, αυτό πιστεύει ότι ισχύει.
- Η επιτυχία χωρίς αξία, είναι αιτία για τους ανόητους να κάνουν κακές σκέψεις.
- Όλα τα λόγια όταν δεν συνοδεύονται από πράξεις φαίνονται μάταια και κενά.
- Προς τον κλέφτη που του είπε «δεν ήξερα ότι ήταν δικό σου», είπε «ναι, αλλά ήξερες ότι δεν ήταν δικό σου».
- Οι επιτυχίες είναι ένας πολύ καλός τρόπος να συγκαλύπτονται τα λάθη.
