Ήταν, σαν σήμερα, στις 21 Απριλίου του 1937, όταν εν μέσω του Ισπανικού Εμφυλίου βομβαρδίστηκε η βασκική πόλη Γκουέρνικα από τα γερμανικά και ιταλικά στρατεύματα, ως ένδειξη υποστήριξης στις εθνικιστικές δυνάμεις του Φράνκο. Το συγκεκριμένο απάνθρωπο και πολύνεκρο συμβάν ενέπνευσε τον μεγάλο ζωγράφο Πάμπλο Πικάσο να δημιουργήσει τον πίνακα Γκουέρνικα (Guernica).
Γκουέρνικα: Ο βομβαρδισμός της ισπανικής πόλης
Η πολύνεκρη επίθεση στην Γκουέρνικα ήταν απόφαση των Ισπανών Εθνικιστών, λόγω της στρατηγικής θέση της. Η Γκουέρνικα βρισκόταν στον δρόμο προς το Μπιλμπάο, το οποίο οι εθνικιστές επιχειρούσαν να πολιορκήσουν, αφού κάτι τέτοιο θα σήμαινε το τέλος του εμφυλίου πολέμου στη βόρεια Ισπανία.
Χαρακτηριστικό ήταν το γεγονός ότι όταν έλαβε χώρα η επιχείρηση στην Γκουέρνικα, το μέτωπο του πολέμου ήταν σε απόσταση τριάντα χιλιομέτρων από αυτή. Ο βομβαρδισμός ξεκίνησε νωρίς το μεσημέρι και ολοκληρώθηκε το απόγευμα της ίδιας ημέρας, με αποτέλεσμα να καταστραφεί το μεγαλύτερο μέρος της πόλης και χάσουν τη ζωή τους πάρα πολλοί άνθρωποι - ακριβής αριθμός των θυμάτων δεν είναι γνωστός ακόμα και σήμερα. Στην επιχείρηση αυτή, η οποία ονομάστηκε Επιχείρηση Επίπληξη (Operation Rügen), συμμετείχαν γερμανικά αεροπλάνα, με εθελοντές πιλότους που πολεμούσαν στο πλευρό των εθνικιστών στον εμφύλιο πόλεμο.
Τι συμβολίζει η «Γκουέρνικα» του Πάμπλο Πικάσο - Τα λόγια του ζωγράφου
Λίγο καιρό πριν από τον βομβαρδισμό, η Δημοκρατική Κυβέρνηση της Μαδρίτης είχε ζητήσει από τον διάσημο καλλιτέχνη Πάμπλο Πικάσο να δημιουργήσει έναν μεγάλων διαστάσεων πίνακα, ο οποίος θα κοσμούσε το ισπανικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων του 1937.
Ο ζωγράφος αναζητούσε για αρκετό καιρό το θέμα αυτού του πίνακα και μόλις μαθεύτηκαν τα νέα του τραγικού βομβαρδισμού και δημοσιεύτηκαν οι δραματικές εικόνες στα μέσα της εποχής -όπως η γαλλική εφημερίδα L’Humanité και οι Times-, ο θρυλικός καλλιτέχνης εμπνεύστηκε από τον πόνο και τον θάνατο και δημιούργησε μέσα σε 1,5 μόνο μήνα τον ομώνυμο πίνακα με διαστάσεις 3,49 μ. ύψος και 7,76 μ. μήκος, που έμελλε να μείνει στην Ιστορία ως ένα αξεπέραστο πολιτικό σύμβολο.
Ο Πάμπλο Πικάσο με αυτό του το έργο ήθελε να εκφράσει την απέχθειά του προς τους στρατιωτικούς «που βύθισαν την Ισπανία στον ωκεανό του πόνου και του θανάτου». Η Γουέρνικα είναι μία τεράστια ελαιογραφία που περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου.
Δείχνει ένα σκηνικό θανάτου, με διαμελισμένα ζώα και ανθρώπους, γυναίκες να κλαίνε, κρατώντας νεκρά μωρά και κατεστραμμένα κτίρια. Αρχικά, ο Πικάσο πειραματίστηκε με χρώμα, αλλά τελικά κατέληξε στο άσπρο, το μαύρο και το γκρι, καθώς θεώρησε ότι έτσι δίνει μεγαλύτερη ένταση στο θέμα.
Η μποέμ Φρίντα Κάλο: Η ζωή, η τέχνη και ο μεγάλος της έρωτας
Ο Ισπανός ζωγράφος για πρώτη φορά αποκρυπτογράφησε δημόσια τις συμβολικές μορφές στον πίνακά του, λέγοντας ότι: «Το έργο μου δεν είναι συμβολικό, μόνο η Γκουέρνικα είναι. Όμως, στην περίπτωση μιας τοιχογραφίας, αυτό λέγεται αλληγορία. Για τούτο τον λόγο χρησιμοποίησα το άλογο, τον ταύρο. Η τοιχογραφία έγινε για την οριστική έκφραση και τη λύση ενός προβλήματος, γι αυτό χρησιμοποίησα σύμβολα. … Ναι, ο ταύρος αντιπροσωπεύει την αγριότητα και το σκοταδισμό, και το άλογο τον λαό».
Όχι, η ζωγραφική δεν είναι για να διακοσμεί διαμερίσματα. Είναι εργαλείο πολέμου. Pablo Picasso
«Στην Γκουέρνικα εκφράζω καθαρά το μίσος μου για τη στρατιωτική κάστα που έχει βυθίσει την Ισπανία σ’ έναν ωκεανό θλίψης και θανάτου».
Μάρτιν Λούθερ Κινγκ: 55 έτη από τη δολοφονία του ηγέτη των Αφροαμερικανών
«Ο ισπανικός πόλεμος είναι ο αγώνας των αντιδραστικών ενάντια στον λαό, ενάντια στην ελευθερία. Όλη η ζωή που έζησα σαν καλλιτέχνης, δεν ήταν παρά ένας αδιάκοπος αγώνας ενάντια στην αντίδραση και ενάντια στον θάνατο της τέχνης… Ενώ τα αεροπλάνα των στασιαστών ρίχνουν εμπρηστικές βόμβες στα μουσεία μας, ο λαός και οι στρατευμένοι, με κίνδυνο της ζωής τους, σώζουν τα έργα τέχνης και τα φυλάνε σε ασφαλή μέρη.
Πάντα πίστευα -κι ακόμα πιστεύω- ότι οι καλλιτέχνες, που ζουν και δουλεύουν μέσα στον χώρο των πνευματικών αξιών, δεν μπορούν και δεν πρέπει να μείνουν αδιάφοροι μπροστά σε μια σύγκρουση, όπου διακυβεύονται οι πιο υψηλές αξίες της ανθρωπότητας και του πολιτισμού».
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
