Τους τελευταίους μήνες ο κορωνοϊός έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον και την ανησυχία των ανθρώπων σε κάθε γωνιά του πλανήτη, από την Ασία και την Κίνα απ’ όπου και «γεννήθηκε», μέχρι τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Καθημερινά εκατοντάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από τη νέα πανδημία, ενώ σύσσωμη η επιστημονική κοινότητα δουλεύει νυχθημερόν για να βρει το μαγικό «αντίδοτο» που θα βάλει τέλος σε αυτή την καταστροφή.
Κορωνοϊός: Περισσότερα από 1 εκατ. κρούσματα έχουν καταγραφεί παγκοσμίως
Η πανδημία του κορωνοϊού, όμως, δεν είναι η πρώτη μεγάλη πρόκληση που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα. Μέχρι σήμερα, τίποτα δεν έχει στοιχίσει περισσότερες ζωές από τις πανδημίες, ούτε και οι πόλεμοι δεν έχουν αποδειχθεί τόσο καταστροφικοί. Οι πανδημίες επιστρέφουν ξανά και ξανά ανά τους αιώνες, «μολύνοντας» πολιτισμούς και αναδεικνύοντας κοινωνικά χάσματα.
Πανούκλα ή Πανώλη του Ιουστιανιανού
Η Πανώλη του Ιουστινιανού ήταν μια πανδημία που έπληξε την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και ιδιαίτερα την πρωτεύουσα της την Κωνσταντινούπολη, επίσης την αυτοκρατορία των Σασσανιδών, και τις παραθαλάσσιες πόλεις σε όλη την λεκάνη της Μεσόγειου, τον 6ο αιώνα μ.Χ.
Ήταν από τις μεγαλύτερες πληγές στο ιστορία, καθώς η καταστροφική αυτή πανδημία προκάλεσε το θάνατο περίπου 25 εκατομμυρίων ανθρώπων (πρώτο κρούσμα), με 50.000.000 μετά από δύο αιώνες από το πρώτο κρούσμα.
Μάλιστα, οι σύγχρονοι μελετητές πιστεύουν ότι η πανούκλα σκότωνε πάνω από 5.000 άτομα την ημέρα στην Κωνσταντινούπολη κατά την κορύφωση της πανδημίας. Η αρχική πανούκλα σκότωσε τελικά ίσως το 40% των κατοίκων της πόλης και προκάλεσε το θάνατο έως και του ενός τέταρτου του ανθρώπινου πληθυσμού της Ανατολικής Μεσογείου.
Μετά την τελευταία επανεμφάνιση το 750, οι πανδημίες της κλίμακας της πανούκλας του Ιουστινιανού δεν εμφανίστηκαν ξανά στην Ευρώπη μέχρι τον «Μαύρο Θάνατο» του 14ου αιώνα.
Ο «Μαύρος Θάνατος»
Η µαύρη πανώλη ή Μαύρος Θάνατος αναφέρεται στην πανδημία των ετών 1348 - 1353, από τις πλέον καταστροφικές στην παγκόσμια ιστορία, καθώς ο συνολικός ανθρώπινος απολογισμός της υπολογίζεται σε 100 έως 200 εκατομμύρια νεκρούς στην Ευρώπη και στην Ασία.
Μάλιστα εκτιμάται ότι μείωσε τότε τον παγκόσμιο πληθυσμό από 450 εκατομμύρια σε 350 - 375 εκατομμύρια!
Οι πρώτες επίσημες καταγραφές της πανδημίας ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 1347, όταν εμπορικά πλοία από το λιμάνι της Κάφφας στη Μαύρη Θάλασσα, που προσέγγισαν το λιμάνι της Μεσσήνης στη Σικελία, γεμάτα ετοιμοθάνατους και νεκρούς, μετέφεραν στην Ευρώπη την ασθένεια της πανώλης.
Η ασθένεια αυτή είχε δύο μορφές: τη βουβωνική (ή σηψαιμική) και την πνευμονική πανώλη και μεταδιδόταν ακαριαία και βοηθούμενη από τις κακές συνθήκες υγιεινής, την έλλειψη ιατρικών γνώσεων της εποχής και τις επακόλουθες δεισιδαιμονικές προλήψεις.
Στις αρχές του 1348 είχε ήδη διαδοθεί από την Ιταλία, σε όλη την κεντρική Γαλλία, μέχρι τον χειμώνα του ιδίου έτους στην νότια Αγγλία και στη συνέχεια στις Κάτω Χώρες.
Συνέπεια της επιδημίας ήταν να χαθεί σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ευρώπης, ενώ ξαναχτύπησε και στα επόμενα χρόνια του 14ου αιώνα, με μικρά χρονικά διαλείμματα.
Ευλογιά
Η ασθένεια της ευλογιάς, η πηγή της οποίας μέχρι και σήμερα παραμένει άγνωστη, προκάλεσε τον θάνατο σε πάνω από 1 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.
Μάλιστα, ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο περίπου 400.000 Ευρωπαίων κάθε χρόνο κατά το 18ο αιώνα και ήταν υπεύθυνη για το ένα τρίτο του συνόλου των τυφλώσεων. Ένα ποσοστό 20-60% όσων προσβάλλονταν και πάνω από το 80% των παιδιών έχαναν τη ζωή τους από αυτή την πανδημία.
Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα υπολογίζεται ότι η ευλογιά προκάλεσε 300-500 εκατομμύρια θανάτους. Στις αρχές της δεκαετίας του '50 υπολογίζεται ότι εμφανίζονταν περίπου 50 εκατομμύρια περιστατικά κάθε χρόνο παγκοσμίως.
Μόνο το 1967, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολόγιζε ότι 15 εκατομμύρια άνθρωποι προσβλήθηκαν από την ασθένεια και 2 εκατομμύρια πέθαναν.
Μόλις το 1980 ο ΠΟΥ ανακοίνωσε την εξάλειψή της.
Ισπανική Γρίπη
Η Ισπανική γρίπη ήταν πανδημία γρίπης, εκδηλώθηκε το 1918 και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 100 εκατομμυρίων ανθρώπων ή κατ' άλλους υπολογισμούς 50 έως 60 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η ισπανική γρίπη μάλλον προήλθε από την Άπω Ανατολή και ονομάστηκε έτσι επειδή οι πρώτες αναφορές για την πανδημία προήλθαν από τον Τύπο της Ισπανίας, η οποία δεν συμμετείχε στον πόλεμο.
Ο ιός μεταπήδησε από τα πτηνά στον άνθρωπο και στη συνέχεια άρχισε να μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων.
Σύμφωνα με τους ερευνητές της εποχής, ο θάνατος επερχόταν από οξύ φλεγμονώδες πνευμονικό οίδημα, αιμορραγική πνευμονίτιδα ή πνευμονία με οξύ αιμορραγικό οίδημα, ενώ παρατηρούνταν κυάνωση του δέρματος ιδιαίτερα γύρω από το πρόσωπο, στο στόμα, στον λαιμό και στα δάκτυλα.
Τα πρώτα κρούσματα εκδηλώθηκαν στη Γαλλία τον Απρίλιο του 1918 ανάμεσα στα βρετανικά συντάγματα, τον Μάιο επεκτάθηκε στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Μεγάλη Βρετανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ στη Γερμανία εισήλθε με τους αιχμαλώτους που είχε συλλάβει.
Ένα μήνα μετά, η πανδημία έφτασε στις Ινδίες, στη Νέα Ζηλανδία και έπειτα στη Νότιο Αφρική. Έως τον Ιανουάριο του 1919 η Αυστραλία κατόρθωσε να μην πληγεί λόγω μιας αυστηρής καραντίνας.
SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο)
Ο ιός του SARS, που αποτελεί μία από τις επικρατέστερες θεωρίες συνομωσίας που αφορούν τις πανδημίες και καταγράφηκε τον Νοέμβριο του 2002 έως τον Ιούλιο του 2003 στη Νότια Κίνα.
Συνολικά καταγράφηκαν σε 37 χώρες 8.098 περιστατικά και 774 επιβεβαιωμένοι θάνατοι, με τα περισσότερα περιστατικά να παρατηρούνται στην Κίνα και Χονγκ Κονγκ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Τα τελευταία περιστατικά καταγράφηκαν το 2004 και από τότε δεν έχουν αναφερθεί νέα, ενώ το 2017, Κινέζοι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ο ιός προερχόταν από νυχτερίδες των σπηλαίων της επαρχίας Γιουνάν.
Covid-19 ή κορωνοϊός
Βρισκόμενοι αντιμέτωποι με τον κορωνοϊό σε παγκόσμια κλίμακα και με τις περισσότερες χώρες να βρίσκονται επί ποδός για την αντιμετώπισή της νέας πανδημίας, οι αριθμοί των θανάτων και των κρουσμάτων αυξάνονται διαρκώς.
Μέχρι στιγμής, έχουν καταγραφεί περισσότερα από ένα εκατομμύριο κρούσματα, πάνω από 53.000 έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ 210.000 συνάνθρωποί μας έχουν ιαθεί.
Τις τελευταίες μέρες, στο επίκεντρο της πανδημίας βρίσκονται οι ΗΠΑ και Ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Βρετανία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία, ενώ σχεδόν 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε κατ΄οίκον περιορισμό με σκοπό τον περιορισμό εξάπλωσης του κορωνοϊού.
Η ανθρωπότητα έχει μάθει να δοκιμάζεται ανά τους αιώνες από ανάλογες, θανατηφόρες πανδημίες και κατάφερε να σταθεί όρθια και δυνατή χάρη στην επιστήμη και τους ανθρώπους της. Και αυτή θα αντιμετωπιστεί και θα μείνει στην ιστορία ως άλλη μια δοκιμασία για το ανθρώπινο είδος.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
