«Ένοχη» κατά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, γιατί αρνήθηκε να δώσει στη δημοσιότητα τα μηνύματα sms για τα εμβόλια, τα οποία αντάλλαξε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Αλμπέρ Μπουρλά, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού.
Το Γενικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «δεν έχει δώσει εύλογη εξήγηση που να δικαιολογεί τη μη κατοχή των ζητούμενων εγγράφων» και της ζητά να πληρώσει τα δικαστικά έξοδα.
Η απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ εκδόθηκε μόλις σήμερα, πέντε χρόνια αφότου η πανδημία του κορωνοϊού «σφράγισε» για πρώτη φορά τις επιχειρήσεις, την πολιτική και την καθημερινή ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: «Η πραγματικότητα για έναν πλανήτη που βράζει»
Ερωτήματα για την τήρηση της διαφάνειας
Το ερώτημα ενώπιον του δικαστηρίου ήταν ουσιαστικά θέμα διαφάνειας και όχι ουσίας: Είχε δίκιο ή άδικο η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει τα ιδιωτικά μηνύματα κειμένου που αντάλλαξε με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer Αλμπέρ Μπουρλά σε μια εποχή που διαπραγματευόταν μια σύμβαση εμβολίου πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ;
Με βάση τους κανόνες διαφάνειας, η Κομισιόν μπορεί να μη δημοσιεύσει μηνύματα στο κινητό, αφού σε αντίθεση με άλλους τρόπους επικοινωνίας, αυτά δε συμπεριλαμβάνονται στα «κείμενα» που το θεσμικό όργανο υποχρεούται να δημοσιοποιεί. Πλέον, το Δικαστήριο αποφάσισε ότι και αυτά θα πρέπει να υφίστανται τη βάσανο της δημοσίευσης.
Φον ντερ Λάιεν σε Μητσοτάκη: «Η Ελλάδα θα πάρει 2,2 δις € από την Ευρώπη»
Η αποκάλυψη των New York Times
Η υπόθεση ξεκίνησε από τους New York Times, οι οποίοι αποκάλυψαν για πρώτη φορά τα μηνύματα σε μια συνέντευξη με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer, Αλμπέρ Μπουρλά με την πρώην επικεφαλής του γραφείου της εφημερίδας στις Βρυξέλλες, Ματίνα Στεβή- Γκριντνέφ. Οι NYT άσκησαν αγωγή κατά της απόφασης της Επιτροπής να μη δημοσιεύσει τα μηνύματα κειμένου το 2022.
Στη συνέντευξη του Απριλίου 2021 στους New York Times, ο Μπουρλά περιέγραψε τις ανταλλαγές με τη Φον Ντερ Λάιεν ως ενίσχυση της «βαθιάς εμπιστοσύνης». Η συμφωνία για το εμβόλιο, που ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2021, περιελάμβανε τη δέσμευση της ΕΕ να αγοράσει έως και 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις του εμβολίου Pfizer-BioNTech για την Covid-19, τη μεγαλύτερη μακράν από όλες τις συμφωνίες που υπέγραψαν οι Βρυξέλλες.
Για πολύ καιρό, η Κομισιόν δεν παραδεχόταν καν ότι υπήρχαν τα μηνύματα μεταξύ Φον Ντερ Λάιεν και Μπουρλά. Η ίδια η πρόεδρος της Κομισιόν προφανώς δεν σχολίασε ποτέ τι περιείχαν. Τελικά, η νομική ομάδα της Επιτροπής έκανε μια δύσκολη δήλωση λέγοντας ότι δεν αρνήθηκε ότι ανταλλάχθηκαν μηνύματα.
ΠΟΥ: Είναι προετοιμασμένος ο κόσμος να αντιμετωπίσει μια νέα πανδημία;
Το θέμα, υποστήριξε η Κομισιόν, ήταν ότι τα μηνύματα δεν ήταν σημαντικά, ότι δεν έγινε διαπραγμάτευση μέσω αυτών, επομένως δεν θεωρούνταν επίσημα έγγραφα. Εάν περιείχαν ζωτικές πληροφορίες, θα είχαν καταγραφεί σωστά και ενδεχομένως θα είχαν διατεθεί.
Η Επιτροπή δεν έκανε κανένα επίσημο σχόλιο μέχρι να εκδοθεί η απόφαση. Αλλά στο παρασκήνιο, υπήρχε σαφώς κάποια ανησυχία. Πρώτον, οι αξιωματούχοι της Επιτροπής θέλουν να καταστήσουν σαφές ότι η υπόθεση αυτή δεν αφορά το αν η von der Leyen έκανε λάθος ή δίκιο που διαπραγματεύτηκε τα εμβόλια με τον τρόπο που το έκανε. Δεν πρόκειται για κρίση για τις μεθόδους της, λένε.
«Το εμβόλιο της covid μου κατέστρεψε τη ζωή»: Σοκάρει 54χρονος
Το παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων με τις φαρμακευτικές εταιρείες
Παρόλα αυτά, η Επιτροπή θέλει να υπενθυμίσει σε όλους το τεταμένο πλαίσιο, στο οποίο υπήρχε «τεράστια ζήτηση» για εμβόλια, σύμφωνα με πηγές. Όσον αφορά την εξασφάλιση προμηθειών των ζωτικών εμβολίων Covid19 στο αποκορύφωμα της πανδημίας, η ΕΕ ήταν «τρεις μήνες πίσω» από άλλες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, δήλωσε ένας αξιωματούχος. Οι διαπραγματεύσεις με τις φαρμακευτικές εταιρείες ήταν «άγριες».
Η διαδικασία διαπραγμάτευσης με τις φαρμακοβιομηχανίες ήταν «πολύ, πολύ, πολύ έντονη», υπενθύμισε ένας άλλος αξιωματούχος της Επιτροπής (σαφώς ακόμα τραυματισμένος από την εμπειρία). «Ουσιαστικά έπρεπε να εφευρεθεί στην πορεία».
Για πολλούς, η απόφαση αφορά και στον τρόπο εξουσίας της Φον Ντερ Λάιεν, η οποία ελέγχει τα πάντα από πάνω, κεντρικά, χωρίς να δίνει λογαριασμό παρακάτω. Η πρώην Ευρωπαία Συνήγορος του Πολίτη επανειλημμένως την είχε κατηγορήσει για μη ανταπόκριση σε κρίσιμα ερωτήματα για έρευνες που είχαν ξεκινήσει ύστερα από καταγγελίες πολιτών.
Τώρα που έχασε την υπόθεση, η Επιτροπή θα πρέπει είτε να εκτελέσει την απόφαση και να επανεξετάσει το αίτημα για πρόσβαση στα μηνύματα κειμένου της Προέδρου προς τον Μπουρλά, τα οποία ισχυρίζεται ότι πλέον δεν υπάρχουν. Αλλά μάλλον θα αποφασίσει να ασκήσει έφεση.
*Ανταπόκριση από Βρυξέλλες της Μαρίας Ψαρά
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
