Ξημερώματα 21ης Απριλίου 1967… στις 02:00 τα ξημερώματα ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη μιας από τις πιο σκληρές περιόδους της ιστορίας της Ελλάδας. Το Στρατιωτικό Κίνημα με επικεφαλής τον ταξίαρχο Στυλιανό Παττακό και τους συνταγματάρχες Γεώργιο Παπαδόπουλο και Νικόλαο Μακαρέζο πραγματοποιεί το πραξικόπημα που για την επόμενη επταετία θα βάλει ολόκληρη τη χώρα στον γύψο.
Ο ελληνικός λαός που προετοιμαζόταν για τις εκλογές της 28η Μαΐου που είχαν προκηρυχθεί νωρίτερα, αιφνιδιάζεται και οι Αθηναίοι πετάγονται από τον ύπνο τους από τους ανατριχιαστικούς ήχους των ερπυστριών των τανκς που έχουν βγει στους δρόμους της Αθήνας.
Το πολιτικό σκηνικό πριν το πραξικόπημα
Από τις 3 Απριλίου τη διακυβέρνηση της χώρας είχε αναλάβει η ΕΡΕ με πρωθυπουργό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο με τη συναίνεση του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Γεωργίου Παπανδρέου και του Βασιλιά Κωνσταντίνου.
Οι… δημοσκοπήσεις της εποχής έδιναν πρωτιά για τις εκλογές στην Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου και πολλοί ήλπιζαν ότι έτσι θα έμπαινε ένα τέλος στη διετή πολιτική ανωμαλία που έμεινε στην ιστορία ως «Αποστασία» και σηματοδοτήθηκε από την παραίτηση του Γεωργίου Παπανδρέου στις 15 Ιουλίου 1965 μετά τη σύγκρουσή του με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο.
Υπήρχαν όμως κι εκείνοι που θεωρούσαν ότι ένας… «λοχίας» πρέπει να σώσει τη χώρα από τον αναρχοκομμουνισμό.
Αυτό που τρόμαζε περισσότερο τα δεξιότερα κομμάτια του πολιτικού φάσματος ήταν η αύξηση της δημοφιλίας του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος ήταν το ανερχόμενο αστέρι στην ελληνική πολιτική σκηνή και εκινείτο αριστερότερα της Ένωσης Κέντρου.
Ο δρόμος προς το πραξικόπημα
Το πραξικόπημα ή «Επανάσταση» για τους θιασώτες του, εκδηλώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Απριλίου.
Λίγες ώρες πριν, είχε ολοκληρωθεί η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου και τα μέλη του αποχώρησαν για τα σπίτια τους, χωρίς να έχουν ιδέα για το τι θα επακολουθούσε. Ανάμεσά τους και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Παναγιώτης Παπαληγούρας.
Η τριάδα των Παπαδόπουλου, Παττακού και Μακαρέζου, εκμεταλλεύτηκαν τον βαθύ ύπνο των δημοκρατικών κυβερνήσεων και φρόντισαν να τοποθετήσουν στις πιο νευραλγικές θέσεις του στρατεύματος ανθρώπους μυημένους στα σχέδιά τους.
Τους βοήθησε, επίσης, το γεγονός ότι μέσα στην Αθήνα υπήρχαν μεγάλες μάχιμες μονάδες, όπως το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων, που βρισκόταν στη σημερινή Πολυτεχνειούπολη, με διοικητή τον ταξίαρχο Παττακό.
Από εκεί βγήκαν τα πρώτα τανκς στις 2 τα ξημερώματα, για να καταλάβουν όλα τα στρατηγικά σημεία της πρωτεύουσας (Βουλή, Υπουργεία, ΕΙΡ, ΟΤΕ, Ανάκτορα).
Την ίδια ώρα, ο συνταγματάρχης Ιωάννης Λαδάς εξαπέλυε πιστές στο κίνημα δυνάμεις για να συλλάβουν το σύνολο της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.
Οι πραξικοπηματίες έβαλαν σε εφαρμογή το ΝΑΤΟικό σχέδιο «Προμηθεύς», για την αντιμετώπιση του κομμουνιστικού κινδύνου, με αποτέλεσμα να κινηθούν όλες οι στρατιωτικές μονάδες της Αττικής. Μεγάλη ήταν η συμβολή του διοικητή της Σχολής Ευελπίδων, Δημήτρη Ιωαννίδη, ο οποίος κινητοποίησε το τάγμα της σχολής και τη Στρατιωτική Αστυνομία (ΕΣΑ).
Η μοναδική ενέργεια για να αντιμετωπιστεί εγκαίρως το πραξικόπημα έγινε από την πλευρά του Υπουργού Δημόσιας Τάξης, Γεωργίου Ράλλη, ο οποίος προσπάθησε να επικοινωνήσει με τον ταξίαρχο Ορέστη Βιδάλη για να κινητοποιήσει το Γ' Σώμα Στρατού στη Θεσσαλονίκη. Δεν πρόλαβε όμως, αφού το σχέδιο «Προμηθεύς» είχε ήδη τεθεί σε εφαρμογή, με αποτέλεσμα ο ταξίαρχος Βιδάλης να μην λάβει ποτέ το σήμα του Γεωργίου Ράλλη.
Στις 3:30 τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου το στρατιωτικό κίνημα είχε επικρατήσει και μάλιστα αναίμακτα.
Νωρίς το πρωί, το ραδιόφωνο ΕΙΡ έπαιζε εμβατήρια και δημοτικά άσματα και οι αγουροξυπνημένοι Έλληνες άκουγαν τα πρώτα «Αποφασίζομεν και Διατάζομεν» των δικτατόρων, που ήταν η απαγόρευση των συγκεντρώσεων άνω των τριών ατόμων.
Με συντακτική πράξη κατά τη διάρκεια της ημέρας ανεστάλησαν οι διατάξεις του Συντάγματος και ματαιώθηκαν οι εκλογές της 28ης Μαΐου 1967.
Αιφνιδιασμένοι από τις εξελίξεις φαίνεται να ήταν και οι Αμερικανοί, που δεν περίμεναν την κίνηση του Παπαδόπουλου. Τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Φίλιπ Τάλμποτ ξύπνησε ο ανιψιός του πρωθυπουργού Κανελλόπουλου, Διονύσης Λιβανός, και του ανακοίνωσε την είδηση.
Στις 7 το πρωί, η ηγεσία των πραξικοπηματιών επισκέφθηκε στα Ανάκτορα του Τατοΐου τον Κωνσταντίνο και του ζήτησε να ορκίσει την κυβέρνησή τους.
Ο βασιλιάς, παρά την προτροπή του συλληφθέντα πρωθυπουργού Παναγιώτη Κανελλόπουλου να αντισταθεί, συμβιβάστηκε μαζί τους «για να μην χυθεί αίμα ελληνικό» και αργά το απόγευμα όρκισε την κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνο Κόλλια.
Ο συλληφθείς και αποπεμφθείς αρχηγός του ΓΕΣ Γρηγόριος Σπαντιδάκης, άνθρωπος του βασιλιά, όπως και ο Κόλλιας, προσχώρησε στους κινηματίες και ανέλαβε Υπουργός Εθνικής Άμυνας.
Την ίδια μέρα άρχισαν και οι συλλήψεις απλών πολιτών, ενώ είχαμε και τα πρώτα θύματα. Τα όργανα της Χούντας δολοφονούν στον Ιππόδρομο, που είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, το στέλεχος της ΕΔΑ Παναγιώτη Ελή, ενώ ένας στρατιώτης πυροβολεί τη νεαρή Αθηναία Μαρία Καλαυρά, γιατί δεν υπάκουσε στις διαταγές του.
Δέκα ημέρες αργότερα, η Χούντα ανακοίνωσε ότι οι συλληφθέντες ανέρχονταν σε 6.509 άτομα, στη συντριπτική τους πλειονότητα αριστερών πεποιθήσεων.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
