Οι μάχες που έχουν ξεσπάσει στην πρωτεύουσα του Σουδάν, Χαρτούμ, και αλλού στη χώρα είναι άμεσο αποτέλεσμα ενός φαύλου αγώνα εξουσίας εντός της στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας.
Συναγερμός στον ΠΟΥ για το Σουδάν - Μολυσματικοί ιοί στα χέρια ενόπλων
Οι συγκρούσεις γίνονται μεταξύ του τακτικού στρατού και μιας παραστρατιωτικής δύναμης που ονομάζεται Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF).
Πού είναι το Σουδάν
Το Σουδάν βρίσκεται στη βορειοανατολική Αφρική και είναι μια από τις μεγαλύτερες χώρες της ηπείρου, καλύπτοντας 1,9 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Είναι επίσης μια από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο, με τα 46 εκατομμύρια κατοίκους της να ζουν με μέσο κατά κεφαλήν ετήσιο εισόδημα 750 δολαρίων.
Ο πληθυσμός του Σουδάν είναι κυρίως μουσουλμάνοι και οι επίσημες γλώσσες της χώρας είναι τα αραβικά και τα αγγλικά.
Σουδάν: «Η εκκένωση ήταν αρκετά δύσκολη» - Η περιγραφή Έλληνα διασωθέντα
Ποιος αντιμάχεται ποιον στο Σουδάν;
Μετά το πραξικόπημα του 2021, το Σουδάν διοικείται από ένα συμβούλιο στρατηγών, με επικεφαλής τους δύο στρατιωτικούς που βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της διαμάχης.
Από τη μια μεριά, ο στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν, επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων και ουσιαστικά πρόεδρος της χώρας.
Και από την άλλη, ο αναπληρωτής του και αρχηγός των RSF, στρατηγός Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο, πιο γνωστός ως Χεμένττι.
Οι δυο στρατηγοί έχουν διαφωνήσει για την κατεύθυνση στην οποία πρέπει να βαδίσει η χώρα και για το πώς το Σουδάν θα μπορούσε να οδηγηθεί σε πολιτική διακυβέρνηση.
Τα κυριότερα σημεία σύγκρουσής των δυο στρατηγών είχαν να κάνουν με τη συμπερίληψη των 100.000 ανδρών των δυνάμεων των RSF στον στρατό και ποιος θα ηγείτο της νέας δύναμης.
Σουδάν: «Έπεσε πύραυλος κοντά στο σπίτι μας»- Μαρτυρίες Ελλήνων διασωθέντων
Γιατί ξεκίνησαν οι μάχες στο Σουδάν;
Οι πρώτοι πυροβολισμοί ξεκίνησαν στις 15 Απριλίου μετά από ημέρες έντασης, καθώς μέλη των RSF αναπτύχθηκαν σε όλη τη χώρα σε μια κίνηση που ο στρατός θεώρησε ως απειλή.
Υπήρχε κάποια ελπίδα ότι με συνομιλίες η κατάσταση θα μπορούσε να επιλυθεί, ωστόσο αυτό δεν συνέβη ποτέ.
Αν και είναι αμφισβητούμενο ποιος ξεκίνησε τους πρώτους πυροβολισμούς, το σίγουρο είναι πως οι μάχες κλιμακώθηκαν γρήγορα σε διάφορες περιοχές της χώρας, με περισσότερους από 400 πολίτες να χάνουν τη ζωή τους, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Γιατί έχουν βρεθεί σε διασταυρούμενα πυρά οι άμαχοι;
Παρόλο που η σύγκρουση φαίνεται να αφορά τον έλεγχο βασικών εγκαταστάσεων, μεγάλο μέρος της λαμβάνει μέρος σε αστικές περιοχές με αποτέλεσμα οι άμαχοι να έχουν γίνει τα ακούσια θύματα της εμπόλεμης κατάστασης.
Δεν είναι ακριβώς σαφές πού βρίσκονται οι βάσεις των RSF, αλλά φαίνεται ότι οι μαχητές τους κινήθηκαν σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.
Η σουδανική αεροπορία έχει εξαπολύσει αεροπορικές επιδρομές στην πρωτεύουσα, μια πόλη άνω των έξι εκατομμυρίων κατοίκων, κάτι που είναι πιθανό να έχει οδηγήσει σε απώλειες αμάχων.
Αρκετές εκεχειρίες ανακοινώθηκαν προκειμένου να επιτραπεί στους ανθρώπους να ξεφύγουν από τις μάχες, ωστόσο, αυτές δεν τηρήθηκαν.
Τι είναι οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης;
Οι δυνάμεις RSF ιδρύθηκαν το 2013 και έχουν τις ρίζες τους στη διαβόητη πολιτοφυλακή Janjaweed που πολέμησε τους αντάρτες στο Νταρφούρ, και κατηγορήθηκαν για εθνοκάθαρση.
Από τότε, ο στρατηγός Νταγκάλο έχει δημιουργήσει μια ισχυρή δύναμη που έχει παρέμβει σε συγκρούσεις στην Υεμένη και τη Λιβύη. Έχει επίσης αναπτύξει οικονομικά συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου ορισμένων από τα ορυχεία χρυσού του Σουδάν.
Οι RSF έχουν κατηγορηθεί για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της σφαγής περισσότερων από 120 διαδηλωτών τον Ιούνιο του 2019.
Μια τόσο ισχυρή δύναμη εκτός του στρατού, έχει θεωρηθεί ως πηγή αστάθειας για τη χώρα.
Σουδάν: Ανελέητο σφυροκόπημα - Xτύπησαν σπίτι Έλληνα στο Χαρτούμ
Γιατί ο στρατός είναι υπεύθυνος για το Σουδάν
Οι μάχες είναι το τελευταίο επεισόδιο μια περιόδου έντασης, μετά την ανατροπή του προέδρου Omar al-Bashir το 2019, ο οποίος ανήλθε στην εξουσία με πραξικόπημα το 1989.
Τεράστιες διαδηλώσεις υπήρχαν στους δρόμους με τους πολίτες να ζητούν να τερματιστεί η σχεδόν τριακονταετής διακυβέρνησή του προέδρου, και ο στρατός έκανε πραξικόπημα για να τον ξεφορτωθεί.
Αλλά οι πολίτες συνέχισαν να διαμαρτύρονται και να ζητούν να επέλθει στη χώρα η δημοκρατία.
Στη συνέχεια ιδρύθηκε μια κοινή στρατιωτικο-πολιτική κυβέρνηση, η οποία, όμως, ανατράπηκε με άλλο πραξικόπημα τον Οκτώβριο του 2021, όταν ανέλαβε ο στρατηγός Μπουρχάν.
Από τότε η αντιπαλότητα μεταξύ του στρατηγού Μπουρχάν και του στρατηγού Νταγκάλο έχει ενταθεί.
Τον περασμένο Δεκέμβριο συμφωνήθηκε ένα πλαίσιο επαναφοράς της εξουσίας στα χέρια των πολιτών, ωστόσο οι συνομιλίες για την οριστικοποίηση των λεπτομερειών απέτυχαν.
Τι ζητούν οι δύο πλευρές;
Ο στρατηγός Νταγκάλο δήλωσε, σε μια σειρά από tweets, ότι η κυβέρνηση του στρατηγού Μπουρχάν ήταν «ριζοσπαστικοί ισλαμιστές» και ότι αυτός και οι RSF «πολέμησαν για τον λαό του Σουδάν για να εξασφαλίσουν τη δημοκρατική πρόοδο για την οποία τόσο καιρό λαχταρούσαν».
Πολλοί δυσκολεύονται να πιστέψουν αυτό το μήνυμα, δεδομένου του βάναυσου ιστορικού των RSF.
Ο στρατηγός Μπουρχάν είπε ότι υποστηρίζει την ιδέα της επιστροφής στην πολιτική εξουσία, αλλά ότι θα παραδώσει την εξουσία μόνο σε μια εκλεγμένη κυβέρνηση.
Υπάρχουν υποψίες ότι και οι δύο στρατηγοί θέλουν να κρατήσουν τις θέσεις εξουσίας τους, απρόθυμοι να χάσουν τον πλούτο και την επιρροή που τις συνοδεύουν.
Τι κάνουν οι άλλες χώρες
Υπάρχουν φόβοι ότι οι μάχες θα μπορούσαν να κατακερματίσουν περαιτέρω τη χώρα και να επιδεινώσουν την πολιτική αναταραχή.
Διπλωμάτες, οι οποίοι διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στην προσπάθεια να ζητήσουν την επιστροφή στην πολιτική διακυβέρνηση, προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο να κάνουν τους δύο στρατηγούς να έρθουν σε μεταξύ τους συνομιλίες.
Αμέσως μετά την έναρξη των μαχών, υπήρχε το σχέδιο αποστολής τριών προέδρων - από την Κένυα, το Νότιο Σουδάν και το Τζιμπουτί - στο Χαρτούμ, αλλά η αποστολή αυτή δεν έγινε ποτέ.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν ζητήσει την κατάπαυση του πυρός και συνομιλίες για την επίλυση της κρίσης, ενώ πολλές χώρες έχουν πλέον επικεντρωθεί στην προσπάθεια να απομακρύνουν τους πολίτες τους από το εμπόλεμο Σουδάν.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
