Η Ελένη Καραγιάννη μιλάει στη Γεωργία Χάρδα για τον πραγματικό «Παράδεισο» που σύμφωνα με την ψυχίατρο και ψυχοθεραπεύτρια είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις. Αποκαλύπτει τους λόγους για τους οποίους δεν μπορεί να υπάρξει ατομικός παράδεισος ενώ όπως μας εξηγεί, μέσα από την ενδιαφέρουσα συνέντευξη της, χρειάζεται κόπο και δουλειά προκειμένου οι άνθρωποι να γίνουν ευτυχισμένοι. Το νέο της βιβλίο με τίτλο «Δικαίωμα στον Παράδεισο» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.
10 συναρπαστικά αναγνώσματα για τους εραστές της λογοτεχνίας
Τι είναι αυτό που σας κέντρισε για να γράψετε το νέο σας βιβλίο με τίτλο «Δικαίωμα στον Παράδεισο»;
H επιστημονική και επαγγελματική μου ιδιότητα προσφέρει το προνόμιο να έρχομαι σε επαφή με ανθρώπους που επιθυμούν να βελτιώσουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και να γνωρίσουν αληθινά τον εαυτό τους. Θα επιθυμούσα να τονίσω ότι αυτή η επικοινωνία αυξάνει την εμπιστοσύνη στον άνθρωπο και την αισιοδοξία για την ζωή, καθώς δεν αναλωνόμαστε μόνο στα προβλήματα και στις σκοτεινές πλευρές, αλλά εστιάζουμε και στις πολύτιμες προσωπικές δυνατότητες.
Κάποιοι θεωρούν ότι έχουν βρει τον ατομικό τους Παράδεισο; Θεωρείτε αυτή η εκτίμηση είναι λανθασμένη;
Αν ονομάζουν ατομικό Παράδεισο την ενότητα με τον εαυτό, την απαρτίωση των εμπειριών της ζωής ενάντια στον κατακερματισμό, την νοηματοδότηση των ενδοπροσωπικών συγκρούσεων, χωρίς να απομονώνονται από τους άλλους, θα συμφωνήσω μαζί τους. Εάν όμως καταφεύγουν με ατομικό τρόπο στην αυτάρκεια, απογοητευμένοι από τον συνάνθρωπο, τότε ξεγελούν τον εαυτό τους στην ουτοπία ενός ατομικού Παραδείσου και καταδικάζονται σε αναπηρία. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι σχέσεις – ή οι μη σχέσεις – με τους άλλους αναπόφευκτα επηρεάζουν την αντίληψη μας για την ζωή και την σχέση με τον εαυτό μας.
Πώς μπορεί κάποιος που έχει ξεκινήσει τη ζωή του δύσκολα, με λιγότερες ευκαιρίες σε σχέση με άλλους ανθρώπους , όπως μια κακοποίηση να βιώσει τον «Παράδεισο»;
Μοιάζει παράδοξο, αλλά είναι αλήθεια, ότι μπορεί κάποιος που έχει ζήσει δύσκολα, να γίνει Παράδεισος για τους άλλους, χάρις στην γενναιότητα και στις υπερβάσεις του, αν καταφέρει να μην απογοητευθεί από την ζωή και τον άνθρωπο. Και τότε αναπνέει και ο ίδιος τον Παράδεισο που προσφέρει.
Γιατί οι άνθρωποι φοβούνται να τους αγγίξει η λύπη;
Η λύπη απαιτεί επεξεργασία, απαιτεί καινούργια νοηματοδότηση, καθώς διαταράσσει την αντίληψη για την ζωή, όπως είχε διαμορφωθεί μέχρι τώρα. Μας αποκαλύπτει την κοινή ανθρώπινη μοίρα και αυτό μπορεί να μας δυσαρεστεί, επειδή χάνουμε την ξενοιασιά μας και την επιθυμία να είμαστε ανάλαφροι και χαρούμενοι. Όμως τελικά έτσι γινόμαστε πιο ευάλωτοι, γιατί ζητάμε ειδική μεταχείριση από την ζωή. Αντίθετα, όταν επεξεργαστούμε εκείνα που μας δυσκολεύουν και μας δυσαρεστούν, οδηγούμαστε στην ωριμότητα. Η λύπη βαθαίνει την χαρά, μας συμφιλιώνει με την πραγματικότητα, μας κάνει πιο ταπεινούς και πιο φιλάνθρωπους. Συνήθως παραπέμπει σε απώλεια, ή σε αποχωρισμό. Και φαίνεται ότι χρειαζόμαστε πολλούς αποχωρισμούς για να μεγαλώσουμε!
Ηρώ Νικοπούλου: Η ποίηση μπορεί να προσφέρει μια στιγμιαία, μικρή παρηγοριά
Η συνειδητοποίηση του εφήμερου μπορεί να κινητοποιήσει τους ανθρώπους να ζήσουν μια ζωή που πραγματικά θέλουν;
Η συνειδητοποίηση του εφήμερου μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα παραίτησης, ματαιότητας και απαξίωσης της ζωής. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μια επιφανειακή ζωή, όπου συνεχώς επιδιώκεται η απόλαυση.
Μπορεί όμως και να ξυπνήσει το υπαρξιακό ερώτημα του νοήματος της ζωής και να κινητοποιήσει τον άνθρωπο να λαχταρήσει να ζήσει το μικρό φωτεινό διάστημα που θα του χαριστεί πάνω στη Γη, με τον τρόπο που αγαπά. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί άνθρωποι όταν διαγνωστούν με μια ανίατη ασθένεια περνούν από την απλή επιβίωση σε ένα πιο αυθεντικό τρόπο ύπαρξης, όπου ακόμα και τα απλά όμορφα πράγματα αποκτούν αξία. Αντιλαμβάνονται με διαφορετικό τρόπο τις διαπροσωπικές σχέσεις και μπορεί να εκφράσουν συναισθήματα ευγνωμοσύνης, που δεν είχαν εκφράσει ποτέ μέχρι τώρα, καθώς θεωρούσαν αυτονόητα τα δώρα της ζωής, τα δώρα της αγάπης. Ξεφεύγουν από την καθημερινή επιτακτική ανάγκη και φιλοσοφούν τη ζωή. Θεωρώ ότι θα ήταν ευτύχημα να ζούσαμε κάθε μέρα σαν να είναι η τελευταία και ταυτόχρονα σαν η ζωή να κρατούσε για πάντα.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδύεται ένας ύμνος για τις ανθρώπινες σχέσεις, τη δύναμη της αγάπης σε όλες τις μορφές της. Πόσο δύσκολο τελικά είναι να εστιάσουμε στα σημαντικά;
Η ιαματική δύναμη της αγάπης είναι τεράστια. Μπορεί να δώσει όραμα και στόχο, μπορεί να αναδείξει προσωπικές δυνατότητες που δεν πιστεύαμε ότι έχουμε, μπορεί να διευρύνει τον ορίζοντα κατανόησης του κόσμου. Αφορά τόσο την αγάπη που προσφέρουμε, όσο και την αγάπη που δεχόμαστε. Όμως είναι κάτι απαιτητικό, όπως είναι όλα τα σημαντικά πράγματα της ζωής. Θέλει δέσμευση, ώστε να μπορείς να συμβάλλεις στην πνευματική ανάπτυξη του άλλου. Ζητά ενσυναίσθηση, δηλαδή την δυνατότητα να μπεις στην θέση του άλλου και να τον κατανοήσεις. Όμως αυτό σημαίνει ξεβόλεμα από την ασφάλεια της αυτάρκειας, απαιτεί δεξιότητα να λυπάσαι με την λύπη του και ακόμη πιο απαιτητικό, να χαίρεσαι με την χαρά του. Απαιτεί άνοιγμα, επιθυμία να προσλάβεις και να μεταβολίσεις την αλήθεια του άλλου, τον τρόπο που αντιλαμβάνεται την ζωή στο μεγαλείο και στην σκληρότητά της.
Κα Καραγιάννη ποιος τελικά είναι ο πραγματικός «Παράδεισος»;
Ο πραγματικός Παράδεισος, παρά την ανθρώπινη ατέλεια, είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις. Είναι το μοίρασμα της ζωής στην πληρότητά του. Αλλά δεν πρόκειται για έναν Παράδεισο που δεν έχει κόπο, όπου υπάρχει η χαρισμένη μακαριότητα, που όλα προσφέρονται μαγικά, παθητικά. Αλήθεια, πώς είναι δυνατόν να φαντασιώνουμε ένα Παράδεισο χωρίς δημιουργικότητα;
Γ. Κατσίκης: Οδοιπορικό στην Γερμανία του Σήμερα και του Χθες
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;
Να επιδιώξω μια ζωή με ακόμα περισσότερο νόημα. Να χαίρομαι τους ανθρώπους και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Να αυξηθεί η κατανόηση για την ζωή και η ωριμότητα, χωρίς να χαθεί ο ενθουσιασμός και η λαχτάρα. Να γνωρίσω καινούργιους τόπους. Και να συνεχίσω να δημιουργώ στον χώρο της γραφής.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
Η Ελένη Καραγιάννη είναι ψυχίατρος και ψυχοθεραπεύτρια. Στο ινστιτούτο “Αντίστιξη” βιώνει το παράδοξο: καθώς οι άνθρωποι αναζητούν λύση στις δυσκολίες τους, ξεδιπλώνουν ανυποψίαστοι την ομορφιά της ψυχής τους. Πηγή έμπνευσης αποτελεί η αέναη ανθρώπινη επιθυμία, ανεξάντλητη φλόγα ζωής, καθώς αναμετριέται με την ατέλεια, τη φθορά και την ματαίωση.
