Nόμπελ Φυσικής: Μια γυναίκα μεταξύ των τριών νικητών μετά από 55 χρόνια

Διακρίθηκαν για τις έρευνές τους στον τομέα των laser

Nόμπελ Φυσικής

Οι Άρθουρ Άσκιν (ΗΠΑ), Ζεράρ Μουρού (Γαλλία) και Ντόνα Στρίκλαντ (Καναδάς) βραβεύονται με το Νόμπελ Φυσικής 2018 για τις έρευνές τους στον τομέα των laser που επέτρεψαν την ανάπτυξη εργαλείων που χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία και την Ιατρική.

Το ήμισυ του βραβείου δίνεται στον Αμερικανό Άρθουρ Άσκιν και το άλλο ήμισυ από κοινού στον Γάλλο Ζεράρ Μουρού και την Καναδή Ντόνα Στρίκλαντ.

Η ΠΡΩΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 55 ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΚΙΝΗΤΕΣ

Η Στρίκλαντ είναι η πρώτη γυναίκα μετά από 55 χρόνια που κερδίζει Νόμπελ Φυσικής.

 

 

 Αυτή η ανισορροπία ανάμεσα στα Νόμπελ των δύο φύλων δέχεται πλέον ολοένα μεγαλύτερη κριτική. Στην πολύχρονη ιστορία των βραβείων, οι γυναίκες έχουν πάρει μόνο το 3% των τριών επιστημονικών βραβείων. Από τους συνολικά 605 επιστήμονες που έχουν τιμηθεί με Νόμπελ μεταξύ 1901-2017, μόνο οι 18 ήτσαν γυναίκες.

Παρόλη την κριτική των τελευταίων ετών περί συστηματικών μεροληψιών στις επιλογές των επιστημονικών επιτροπών που αποφασίζουν για τα Νόμπελ, το 2017 ήταν η δεύτερη χρονιά στη σειρά που δεν επιλέχθηκε καμία γυναίκα για κάποιο από τα τρία επιστημονικά βραβεία.

 

 

ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΓΟΝΤΑΙ ΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ ΣΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΝΟΜΠΕΛ

Οι νικητές επιλέγονται από διαφορετικές επιτροπές: Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών απονέμει τα Νόμπελ Χημείας και Φυσικής, ενώ μια επιτροπή του Ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης αποφασίζει για το Νόμπελ Φυσιολογίας/Ιατρικής.

Οι επιτροπές καλούν διακεκριμένους επιστήμονες να υποβάλουν προτάσεις και στην πορεία δημιουργείται ένας κατάλογος με τις επικρατέστερες υποψηφιότητες, από τις οποίες γίνεται η τελική επιλογή. Οι επιτροπές έχουν αρχίσει να ενθαρρύνουν ένα μεγαλύτερο πλουραλισμό, αλλά μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει φανεί στον επιθυμητό βαθμό στα βραβεία.

Είναι αδύνατο να υπάρχει σαφής εικόνα κατά πόσο αλλάζει η νοοτροπία των επιτροπών, κάτι που θα έπρεπε να αντανακλάται ιδίως στο αν αυξάνεται διαχρονικά ο αριθμός των υποψηφιοτήτων γυναικών επιστημόνων. Δυστυχώς λόγω του σχετικού κανονισμού οι υποψηφιότητες πρέπει να παραμένουν μυστικές για 50 χρόνια.

Πάντως για πρώτη φορά η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών αποφάσισε να κινηθεί πιο δραστικά για τα επόμενα Νόμπελ του 2019 και στις σχετικές επιστολές που θα αποστείλει τον Οκτώβριο στους επιστήμονες, οι οποίοι προτείνουν ονόματα προς βράβευση, θα τους ζητήσει ρητά να κρίνουν με μεγαλύτερη ευρύτητα και ποικιλία από άποψη φύλου, εθνότητας και επιστημονικής ειδίκευσης των προτεινομένων ερευνητών.

Θα αυξηθεί επίσης ο αριθμός των γυναικών επιστημόνων που υποβάλλουν προτάσεις για τα επόμενα Νόμπελ. Σήμερα από τους περίπου 500 επιστήμονες-κριτές στους οποίους προσφεύγουν οι επιτροπές, οι γυναίκες αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο (25%). Και εδώ ισχύουν κανονισμοί περί εμπιστευτικότητας, οπότε δεν υπάρχουν σαφείς αριθμοί.

Από την άλλη, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι όχι μόνο οι άνδρες, αλλά και οι γυναίκες, τείνουν να προτείνουν άνδρες προς βράβευση. Η πιθανότητα μια γυναίκα επιστήμονας να προτείνει μια γυναίκα συνάδελφό της για Νόμπελ, δεν είναι μεγαλύτερη.

Μερικοί επικριτές έχουν ρίξει τη ριζοσπαστική ιδέα μια χρονιά να απονεμηθούν Νόμπελ μόνο σε γυναίκες, ως αντίβαρο στις τόσες χρονιές που κάτι ανάλογο έχει γίνει μόνο σε άνδρες. Είναι περιττό να ειπωθεί πως η ιδέα δεν είναι καθόλου δημοφιλής στον επιστημονικό κόσμο.

Παρεμπιπτόντως, στο πεδίο των Μαθηματικών όπου δεν απονέμεται Νόμπελ, τα δύο σημαντικότερα διεθνή βραβεία είναι ακόμη πιο σπάνιο να δοθούν σε γυναίκα. Το Fields δόθηκε για πρώτη φορά σε γυναίκα μαθηματικό το 2014, ενώ το Abel δεν έχει δοθεί ποτέ!


 

Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
Follow us:

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Back to Top