Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου και το Σύνταγμα από τον Όθωνα

Η μέρα που ο βασιλιάς αναγκάστηκε να βγει στο παράθυρο

Στο φως τα βασιλικά εμβλήματα του Όθωνα και της Αμαλίας / βίντεο alpha

Τυπικά δεν ήταν το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας, καθώς μετά την Επανάσταση του 1821 δημιουργήθηκαν αρκετά συντάγματα, που όμως είτε είχαν ιδιαίτερα βραχύβιο βίο είτε δεν εφαρμόστηκαν ποτέ.

Τατόι: Βρέθηκαν το στέμμα και το ξίφος του Όθωνα - Δείτε φωτογραφίες

Έτσι, το Σύνταγμα που παραχώρησε ο Όθωνας μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 θεωρείται ως το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδος.

Ο Βαυαρός μονάρχης ήρθε στην Ελλάδα στις 25 Ιανουαρίου 1833 και έτυχε αποθεωτικής υποδοχής στο Ναύπλιο. Η Ελλάδα, μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια, είχε μπει σε μια φάση αναρχίας και εμφυλοπολεμικών συγκρούσεων και ο – εκλεκτός των ξένων δυνάμεων Όθωνας – έμοιαζε ως η διέξοδος για τους Έλληνες.

Οι ελπίδες των Ελλήνων, όμως, γρήγορα διαψεύστηκαν καθώς παρά τις προσπάθειες για την οργάνωση του στρατού και της δημόσιας διοίκησης, τελικά η διακυβέρνηση του Όθωνα αποδείχθηκε σκληρά απολυταρχική αφού – ως «ελέω Θεού» μοναρχία – δε λογοδοτούσε πουθενά.

Παράλληλα, οι Έλληνες ήταν ιδιαίτερα ενοχλημένοι και από την κατάληψη της μεγάλης πλειοψηφίας των θέσεων των δημοσίων αξιωμάτων από ξένους, και δη Βαυαρούς, αλλά και από τη σύναψη ενός δανείου από τις ξένες δυνάμεις με επαχθείς όρους, το οποίο, μάλιστα, ποτέ δεν έφτασε στη χώρα.

Ο γάμος του Όθωνα και της Αμαλίας

Ο στρατός και ο λαός απαίτησαν Σύνταγμα την 3η Σεπτεμβρίου 1843

Με την κατάσταση να γίνεται ολοένα και χειρότερη, το παλάτι άρχισε να συγκεντρώνει το μίσος των Ελλήνων και υπήρχε διάχυτη αίσθηση της ανάγκης για ριζική αλλαγή.

Το κίνημα του Μακρυγιάννη και η εξέγερση

Η αρχή της Επαναστάσεως έγινε το 1840 όταν ο στρατηγός Μακρυγιάννης ίδρυσε μια οργάνωση με στόχο την επιβολή Συντάγματος. Ο Μακρυγιάννης συγκέντρωσε υπογραφές από παλαιούς πολεμιστές, ενώ «μύησε» στο Κίνημα και τον συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη, ορίζοντάς τον – μαζί με τους άλλους οπλαρχηγούς – στρατιωτικό διοικητής της Αθήνας.

Αρχικά ως ημερομηνία της εξέγερσης ορίστηκε η 25η Μαρτίου 1844, για να συμπίπτει με την Επανάσταση κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.  Το μυστικό, όμως, διέρρευσε και έτσι η εξέγερση επισπεύτηκε για τις 2-3 Σεπτεμβρίου 1843.

Οι πρώτες εκλογές στην Ελλάδα διήρκησαν... έξι μήνες

Ωστόσο, η κυβέρνηση του Όθωνα, θέλοντας να ματαιώσει τα σχέδια της εξέγερσης, μαθαίνει τα «μαντάτα» και στέλνει χωροφύλακες, που αποκλείουν το σπίτι του Μακρυγιάννη. Τότε, ανέλαβε δράση ο Δημήτριος Καλλέργης, ο οποίος δίνει το έναυσμα για την επανάσταση στους στρατιωτικούς, πηγαίνοντας στους στρατώνες και φωνάζοντας «Ζήτω το Σύνταγμα».

Ο Μακρυγιάννης απελευθερώνεται, ενώ ένας λόχος ανοίγει τις φυλακές του Μεντρεσέ, όπου ο Όθωνας φυλάκιζε παρανόμους αλλά αντιπάλους του (είχε φυλακίσει εκεί και τον στρατηγό Μακρυγιάννη με την κατηγορία της συνομωσίας).

Ο Καλλέργης φτάνει έξω από τα ανάκτορα με 2.000 στρατιώτες, ενώ παράλληλα έχει καταλάβει πολλά υπουργεία, το νομισματοκοπείο και την Εθνική Τράπεζα.

Ο Όθωνας έστειλε τον υπασπιστή του, ώστε να πληροφορηθεί τα αιτήματα των επαναστατών. Οι τελευταίοι, όμως, τον συνέλαβαν.

Τότε, αναγκάστηκε να βγει σε ένα από τα παράθυρα των ανακτόρων (σημερινή Βουλή) και να ρωτήσει τον Καλλέργη τι ήθελαν οι επαναστάτες. Η απάντηση που πήρε ότι πως «ο στρατός και ο λαός ζητούν Σύνταγμα». 

Ο Όθωνας θέλησε να κερδίσει χρόνο και υποσχέθηκε να εκπληρώσει το αίτημα για Σύνταγμα την επόμενη μέρα. Ο Καλλέργης, όμως, ήταν ανένδοτος και ζήτησε την άμεση αποδοχή του αιτήματος αλλά και τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, που θα είχε την εμπιστοσύνη του λαού.

Ο Όθωνας θέλησε να συναντηθεί με ξένους πρεσβευτές, στους οποίους όμως δεν επιτράπηκε η είσοδος στο παλάτι. Έτσι, απομονωμένος, (μέχρι και η βασίλισσα Αμαλία είχε εκφράσει τη γνώμη πως έπρεπε να παραχωρήσει Σύνταγμα) αναγκάστηκε να αποδεχθεί τα αιτήματα των επαναστατών.

Η επανάσταση επικυρώθηκε στις 3 τα ξημερώματα. Ο ελληνικός λαός θα αποκτήσει το πρώτο του Σύνταγμα. Παράλληλα, υπογράφονται τα διατάγματα για τη σύγκληση Εθνοσυνελεύσεως και η 3η Σεπτεμβρίου ορίζεται ως ημέρα εορτασμού. Εξάλλου, σχηματίζεται νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Μεταξά, στην οποία μετέχουν και τα τρία μεγάλα κόμματα της εποχής (γαλλικό, αγγλικό, ρωσικό).

Το κίνημα διαλύθηκε στις 3 το μεσημέρι της 3ης Σεπτεμβρίου, ενώ οι εκλογές που έγιναν τον επόμενο μήνα οδήγησαν στην Εθνοσυνέλευση. Η «της Γ' Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις» συνέταξε το ιστορικό Σύνταγμα, που ψηφίστηκε στις 18 Μαρτίου 1844 και είναι η βάση όλων των επόμενων.

Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
Follow us:

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Back to Top