Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στην Τουρκία, καθώς συνελήφθη ο εμπνευστής της «Γαλάζιας Πατρίδας», ο απόστρατος ναύαρχος, Τζεμ Γκιούρντενιζ, ενώ η κυβέρνηση Ερντογάν συνέλαβε άλλους εννέα ανθρώπους κι έχει εκδώσει συνολικά 14 εντάλματα συλλήψεων.
Την είδηση της σύλληψης του Γκιούρντενιζ μετέδωσε η εφημερίδα Τζουμχουριέτ και επιβεβαίωσε στο Twitter η σύζυγος του Γκιούρντενιζ.
«Απόπειρα πραξικοπήματος» βλέπουν φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ στην Τουρκία
Όπως είπε, στις 06:00 το πρωί αστυνομικοί εισέβαλαν στο σπίτι τους και συνέλαβαν τον σύζυγό της.
Daha siz yokken bu pasalar Mavi Vatan savunuyordu. Gordugunuz Cem Gurdeniz ergenekonda iceri atilmistir. Bu davanin savcisi benim diyenlerle fetoculer tarafindan iceri atilmistir #MaviVatan fikrini ortaya koyan Milgem projesine Başlatan İnsanlar Bunlar#AmirallerimizOnurumuzdur pic.twitter.com/A3GIIzEdU4
— Gürkan Büşra Kençtemur (@Grkan56143656) April 4, 2021
Ο Γκιούρντενιζ ήταν μεταξύ των 103 απόστρατων ναυάρχων που υπέγραψαν κοινή δήλωση, ζητώντας από την κυβέρνηση Ερντογάν να μην αγγίξει τη συνθήκη του Μοντρέ και να μην απομακρυνθεί από τις θεμελιώδεις αρχές του Κεμαλικού κράτους. Επέκριναν ουσιαστικά τη διείσδυση του Ισλάμ στις τάξεις των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων.
Η συνθήκη του Μοντρέ καθορίζει το καθεστώς του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων και εγγυάται την ελεύθερη ναυσιπλοΐα των μη στρατιωτικών πλοίων εν καιρώ ειρήνης. Επιτρέπει, επίσης, τη διέλευση πολεμικών πλοίων των παρευξείνιων χωρών, με πρότερη ειδοποίηση επτά ημερών, ενώ περιορίζει τη διέλευση πολεμικών πλοίων που δεν ανήκουν σε χώρες της Μαύρης Θάλασσας.
Τουρκία: Σε φυλάκιση 3,5 ετών καταδικάστηκε ο πρώην ηγέτης του HDP
Μαζί με τον πρώην επιτελάρχη του πολεμικού ναυτικού, Τζιχάτ Γιαϊτζί, ο Γκιούρντενιζ είχε αναπτύξει το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας. Στο βιβλίο του «Mavi Vatan» είχε αναλύσει τη θεωρία του, παρουσιάζοντας τις διεκδικήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο Πέλαγος και τη Μεσόγειο, ώστε να καταστεί ναυτική υπερδύναμη.
Η κοινή δήλωση των 103 που δημοσιοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο ανέφερε μεταξύ άλλων:
Αποτελεί επιτακτική ανάγκη οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις να τηρούν απαρέγκλιτα τις θεμελιώδεις αξίες του συντάγματος, οι οποίες δεν μπορούν να αλλάξουν και δεν μπορούν να υποστούν αναθεώρηση. Kαταδικάζουμε και αντιτασσόμαστε με όλη μας την ύπαρξη στις προσπάθειες που καταβάλλονται προκειμένου να φανεί ότι οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις και το Πολεμικό μας Ναυτικό έχουν απομακρυνθεί από αυτές τις αξίες και τη σύγχρονη πορεία που χάραξε ο Ατατούρκ. Διαφορετικά, η Τουρκική Δημοκρατία, όπως δείχνει και η ιστορία, θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπη με θανάσιμους κινδύνους και επικίνδυνα γεγονότα, που θα έθεταν σε κίνδυνο την εθνική της ασφάλεια.
«Καταρρέει» η οικονομία της Τουρκίας: Iστορική πτώση για την τουρκική λίρα
Το καθεστώς Ερντογάν αντιμετώπισε με ιδιαίτερη δυσφορία την παρέμβαση των απόστρατων ναυάρχων, υπονοώντας ακόμα και προσπάθεια πραξικοπήματος.
Χθες, σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε στην Τζουμεχουριέτ, ο Γκιούρντενιζ τόνισε πως είναι πολύ μεγάλο λάθος ότι η κυβέρνηση Ερντογάν ερμήνευσε την κοινή δήλωση ως «κάλεσμα σε πραξικόπημα».
Τουρκία: Ανασχηματισμό ετοιμάζει ο Ερντογάν - Φεύγει ο Τσαβούσογλου
«Έχουμε φυλακιστεί λόγω των συνωμοσιών της οργάνωσης του Φετουλάχ Γκιουλέν», είπε. «Στόχος μας είναι η προστασία της Γαλάζιας Πατρίδας. Το κείμενο της δήλωσης πρέπει να αξιολογηθεί στο πλαίσιο της ελευθερίας της έκφρασης. Έχουμε απομακρυνθεί από τα συμφέροντα της Γαλάζιας Πατρίδας. Η δήλωση μας έγινε για να προστατεύσει τα συμφέροντα της Τουρκίας και της Γαλάζιας Πατρίδας».
Ο Ερντογάν φοβήθηκε για πραξικόπημα
Ο Ταγίπ Ερντογάν τον τελευταίο καιρό είναι αρκετά πιεσμένος, καθώς η οικονομία καταρρέει, ενώ τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις κατρακυλούν και η λαϊκή οργή φουντώνει. Την ίδια ώρα αισθάνεται απομονωμένος από τον Τζο Μπάιντεν, κάτι που επιτείνει την ανησυχία του.
ΗΠΑ - Τουρκία: Γιατί ο Μπάιντεν αρνείται την επικοινωνία με τον Ερντογάν
Μέσα σε όλα αυτά, τώρα έχει να αντιμετωπίσει και την αντίδραση στελεχών των ενόπλων δυνάμεων που εκφράστηκε μέσα από την κοινή δήλωση των 104 απόστρατων ναυάρχων για την ισλαμοποίηση των ενόπλων δυνάμεων, αλλά και το μέλλον της Συνθήκης του Μοντρέ.
State Department: Η Τουρκία παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα
Ο πρόεδρος της Τουρκίας είχε δηλώσει πως η χώρα του δεν αποκομίζει κανένα οικονομικό όφελος από την ελεύθερη διέλευση των εμπορικών πλοίων στον Βόσπορο και ότι η υφιστάμενη κατάσταση πρέπει να αλλάξει. Πρότεινε, λοιπόν, τη διάνοιξη της διώρυγας της Κωνσταντινούπολης.
Η πιθανή αποχώρηση από τη Συνθήκη του Μοντρέ αφορά και την Ελλάδα, καθώς είναι αυτή που καθορίζει το στρατιωτικό καθεστώς της Λήμνου και της Σαμοθράκης. Επιπλέον, αποτελεί και μέρος της Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία με τη σειρά της καθορίζει το καθεστώς των νησιών Λέσβου, Χίου, Σάμου και Ικαρίας.
Μητσοτάκης για Τουρκία: Ή τον δρόμο του διεθνούς δικαίου ή συνέπειες
Οι αντιδράσεις για την ανακοίνωση των 104 ήταν σφοδρές. Ο πρόεδρος της τουρκικής Βουλής Μουσταφά Σεντόπ τόνισε ότι «αυτοί οι απόστρατοι, που δεν τους είχαμε δει για χρόνια, δημιουργούν χάος στην Τουρκία με τις δικές τους ατζέντες».
Ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, επίσης, παρενέβη, δηλώνοντας ότι «η κυβέρνηση θυμάται πάντα όσους είναι πιστοί στη δημοκρατία. Αυτοί οι ναύαρχοι δεν πρέπει να χρησιμοποιούν τον βαθμό και τη στολή τους ως μέσο πίεσης για την προώθηση της ρητορικής τους».
Ο κυβερνητικός σύμμαχος του κ. Ερντογάν Ντεβλέτ Μπαχτσελί και αρχηγός των Γκρίζων Λύκων και του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης ανέφερε ότι «πρέπει να καθαιρεθούν από τον βαθμό τους όλοι οι ναύαρχοι που υπογράφουν το κείμενο». Πρόσθεσε ότι πρέπει να τους αφαιρεθούν όλα τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα, να κοπεί η σύνταξή τους και να γίνει πολύπλευρη δικαστική και διοικητική έρευνα σε βάρος τους.
Αντιδράσεις εκφράστηκαν τέλος και από την αντιπολίτευση, που με ανακοίνωσή της υποστήριξε ότι η κίνηση αυτή αποπροσανατολίζει από τα πραγματικά προβλήματα και απέρριψε τα σενάρια περί πραξικοπήματος.
