To εμπάργκο που επέβαλλαν στο Κατάρ 7 Αραβικές χώρες (η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Υεμένη, η Λιβύη, το Μπαχρέιν αλλά και οι Μαλδίβες) παίζει πρώτο ή σχεδόν πρώτο θέμα σε όλο τον κόσμο. Άλλωστε το Κατάρ δεν είναι μια τυχαία χώρα, είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Η επίσημη δικαιολογία των Αραβικών κρατών είναι ότι το Κατάρ χρηματοδοτεί τρομοκρατικές ισλαμιστικές οργανώσεις. Ωστόσο είναι αυτή η αλήθεια ή για μια ακόμη φορά όλα γίνονται για τα λεφτά;
Όπως χαρακτηριστικά εξηγεί στο star.gr o Διευθυντής Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης «ο λόγος που επικαλούνται η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της για τον αποκλεισμό του Κατάρ και την απόπειρα οικονομικού στραγγαλισμού που επιδιώκουν, αποτελεί στην πραγματικότητα προπέτασμα καπνού. Υπό την έννοια ότι ναι μεν εταιρείες (κεφάλαια) προερχόμενα από το Κατάρ ελέγχονται για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων, μεταξύ των οποίων η Αλ Κάιντα αλλά και το Ισλαμικό Κράτος, όμως το ίδιο ισχύει και για κεφάλαια (μιλάμε για κεφάλαια και όχι για επίσημη κυβερνητική γραμμή) που προέρχονται από τη Σαουδική Αραβία, από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ακόμη και από το Κουβέιτ.
Άρα ο λόγος που επικαλούνται στην πραγματικότητα δεν είναι ιδιαίτερα σοβαρός και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί την κυριότερη αιτία που επελέγη η στοχοποίηση του Κατάρ. Βέβαια αυτό που έχουν βγάλει στην επιφάνεια ως αιτία, επί της ουσίας βοηθά τη Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους της – σε μια περίοδο που το Ισλαμικό Κράτος έχει μπει στο στόχαστρο και λόγω των ενεργειών που γίνονται στη γηραιά Ήπειρο- να αποποιηθούν των δικών τους ευθυνών για ότι μέχρι σήμερα έχουν κάνει, χρηματοδοτώντας με κεφάλαια προερχόμενα από αυτές τις χώρες το διεθνές τρομοκρατικό δίκτυο.
Ο κυριότερος λόγος συνίσταται στο ότι το Κατάρ, από τη μία αποφάσισε εκμεταλλευόμενο τον πλούτο που έχει στα χέρια του να διεισδύσει οικονομικά σε πάρα πολλά σημεία του πλανήτη και από την άλλη να επιδιώξει και πολιτική επιρροή. Υπενθυμίζεται ότι η χώρα είναι πρώτη στις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου και τρίτη σε αποθέματα φυσικού αερίου.
Επί της ουσίας το Κατάρ αυτό το οποίο προσπαθεί είναι να ανοίξει τα φτερά του και να υψώσει το ανάστημά του ακόμη και απέναντι στη χώρα που είναι η ηγεμονική δύναμη στην περιοχή, δηλαδή στη Σαουδική Αραβία.
Αφετέρου το Κατάρ διαμοιράζεται ένα γιγάντιο κοίτασμα φυσικού αερίου, το south pars, με το Ιράν αλλά έχει αναπτύξει και οικονομικές σχέσεις με τη χώρα. Αυτό σημαίνει ότι η στοχοποίηση του Ιράν από πλευράς Σαουδικής Αραβίας έχει μείον ένα σύμμαχο (το Κατάρ). Αυτοί είναι οι δύο κυριότεροι λόγοι για την απόφαση της Δευτέρας, 5 Ιουνίου 2017, κυρίως ως προς το εύρος της.
Υπενθυμίζεται ότι και το 2014, είχε επαναληφθεί μια προσπάθεια να νουθετήσουν το Κατάρ ή να στείλουν μια προειδοποιητική βολή σε αυτό, με την ανάκληση των πρέσβεων των κρατών που επέβαλαν το εμπάργκο. Αυτοί (οι πρέσβεις) επέστρεψαν μετά από 6 μήνες και η κατάσταση φάνηκε να εξομαλύνεται. Όσο όμως το Κατάρ δείχνει να αποστασιοποιείται από τη Σαουδική Αραβία και να αναπτύσσει το δικό του βηματισμό, κόντρα στα Σαουδαραβικά συμφέροντα (βλέπε τις σχέσεις με το Ιράν), τότε είναι περίπου αναμενόμενο ότι η Σαουδική Αραβία θα επιδιώξει την αποσταθεροποίηση του Κατάρ. Πολύ περισσότερο τώρα που η νέα αμερικανική ηγεσία θέλει με τη σειρά της να αποκλείσει το Ιράν και άρα ταυτίζεται με τις θέσεις της Σαουδικής Αραβίας.
Όπως επισημαίνει ο κύριος Φίλης «όσο διατηρείται αυτή η ένταση, κυρίως όσο διατηρείται αυτό το εμπάργκο τα πράγματα δεν συμφέρουν κανέναν. Προφανώς βέβαια το Κατάρ είναι αρκετά πλούσιο για να βρει τρόπους να το αντιμετωπίσει ( το εμπάργκο), όμως η εξάρτησή του από τις χερσαίες μεταφορές ως προς τις εισαγωγές είναι πάρα πολύ μεγάλη.
Άρα αν υποθέσουμε ότι αυτή η κατάσταση διατηρείται επί μακρόν, πράγματι μπορεί να αρχίσουν να υπάρχουν ελλείψεις παρά το γεγονός ότι μιλάμε για μια από τις πλουσιότερες χώρες (αν λάβουμε υπόψιν ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα υπερβαίνει τις 130.000 δολλάρια).
Ωστόσο μια κατάσταση συνεχούς ένταση και όξυνσης μπορεί να φέρει το Κατάρ πιο κοντά με το Ιράν, το οποίο Ιράν έχει ήδη πει ότι προτίθεται να τροφοδοτήσει το Κατάρ με όποια αγαθά παρουσιάσουν έλλειψη το επόμενο διάστημα. Αυτό όμως είναι κάτι που στην ουσία δεν το επιθυμούν ούτε οι Σαουδάραβες, ούτε οι Αμερικανοί. Άρα συν το χρόνο, θα υπάρξει μια κατάσταση αποκλιμάκωσης.
Από εκεί και πέρα η Ελλάδα έχει συμφέρον να αποκλιμακωθεί η ένταση για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί αν αυτή διατηρηθεί, επειδή έχουμε ήδη δύο εστίες έντασης στη Σαουδική Αραβία όπως είναι η Συρία και η Υεμένη, αν υπάρξει μεγαλύτερη ένταση στις συγκρούσεις που μαίνονται, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε ριζοσπαστικοποίηση στοιχείων που δρουν. Άρα δηλαδή, μια νέα γενιά τρομοκρατών.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τέτοιες συγκρούσεις παράγουν πρόσφυγες και μετανάστες. Και η Ελλάδα ως χώρα πρώτης γραμμής υποδοχής προσφύγων, μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα με περισσότερη ένταση το επόμενο διάστημα.
Της Ισμήνης Λέντζου (i.lentzou@star.gr)
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
