Bασιλικός: Οι Ιδιότητες, τα οφέλη και οι θεραπευτικές του χρήσεις

Από που προέρχεται το όνομα του φυτού

βασιλικός

Όταν ο δάσκαλος της Αγιουβέρδα μου σύστησε να φτιάξω αφέψημα βασιλικού  για το άγχος μου σχεδόν γέλασα.

Το ίδιο βράδυ όμως δοκίμασα την συμβουλή του και κοιμήθηκα βαθιά ως το πρωί. Βασιλιάς των βοτάνων, ο «ιερός» βασιλικός με το μεθυστικό άρωμα που πρωταγωνιστεί στα μπαλκόνια μας, στην πόλη και τα νησιά, αλλά και στα τραγούδια μας. Οι Ιταλοί τον αποθεώνουν στο πέστο, αλλά η μαγειρική υδρόγειος έχει πολλές αναφορές σ’ αυτόν από την Ινδονησία, έως το Βιετνάμ, από την Ταϊλάνδη έως την Ταϊβάν. Και σίγουρα το μοναδικό του άρωμα δεν είναι το μόνο πλεονέκτημά του…

Ο αγαπημένος της ιταλικής κουζίνας. Πιπεράτη γεύση και δυνατό άρωμα. Στο εμπόριο διατίθεται φρέσκος σε ματσάκια που διατηρούνται 4-5 μέρες στο ψυγείο ή αποξηραμένος. Αλλά δεν προορίζεται μόνο για την κουζίνα. Είναι ένα δημοφιλές λαϊκό φάρμακο για παθήσεις όπως η ναυτία, ενώ επίσης χρησιμοποιείται ευρέως στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, την ιατρική της Αγιουρβέδα και άλλα ολιστικά συστήματα ιατρικής.

Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν μόνο την παραδοσιακή ποικιλία που είναι διαθέσιμη από τα σούπερ μάρκετ, τον γενοβέζικο βασιλικό. Κι όμως, υπάρχουν περισσότερα από 150 διαφορετικά είδη, που με τη σειρά τους διαιρούνται σε αναρίθμητες ποικιλίες. Μπορεί να έχουν γεύση κανέλας ή γλυκάνισου, να έχουν λαμπερό σκούρο μοβ ή κόκκινο χρώμα, όπως ο Dark Opal και ο Red Rubin, ακόμα και να διώχνουν τα έντομα. Οι βοτανολόγοι εξακολουθούν να διαφωνούν για το αν το φυτό προέρχεται από την οικογένεια των χειλανθών της Ινδίας ή από την Αφρική, καθώς τα δύο τρίτα όλων των ειδών είναι ενδημικά αυτής της ηπείρου. Το βέβαιο είναι το εξής: Το όνομα του φυτού προέρχεται από τα ελληνικά και σημαίνει "βασιλικό φαρμακευτικό φυτό". Οι ιαματικές του ιδιότητες προέρχονται από την υψηλή περιεκτικότητα των φύλλων του σε αιθέρια έλαια, που είναι αντιφλεγμονώδη, τονωτικά του στομάχου και μπορούν ακόμα και να ανακουφίσουν τις ημικρανίες.

Λατινική ονομασία: Ocymum basilicum

Θεραπευτικές χρήσεις

Ο βασιλικός προστατεύει από τις ελεύθερες ρίζες. Ο βασιλικός προστατεύει τα κύτταρα και τα χρωμοσώματα από την ακτινοβολία. Ο βασιλικός έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Η ευγενόλη δρα κατά του ενζύμου κυκλοοξυγενάση ή COX που μεσολαβεί στη φλεγμονώδη διαδικασία στο σώμα, γι΄αυτό είναι κατάλληλος για όσους έχουν ρευματοειδή αρθρίτιδα και φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου.

Ο βασιλικός έχει αντιβακτηριδιακές και αντιμολυσματικές ιδιότητες και αναχαιτίζει πολλά παθογόνα βακτήρια, όπως τον σταφυλόκοκκο, τον εντερόκοκκο και την ψευδομονάδα και όλα τα παθογόνα βακτηρίδια που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά φάρμακα.

Το τσάι βασιλικού ανακουφίζει από τη ναυτία και έχει αντισηπτική δράση. Αντισηπτικά με αιθέριο έλαιο βασιλικού ή θυμαριού σε χαμηλές συγκεντρώσεις 1% μειώνουν τον αποικισμό της Σιγκέλας ή Shiggella που προκαλεί διάρροια, δυσεντερία και σημαντική εντερική βλάβη. Να βάζετε βασιλικό και θυμάρι στις συνταγές σας, ιδιαίτερα για φαγητά που δεν μαγειρεύονται, όπως οι σαλάτες.
Έχει ευεργετική επίδραση στο στομάχι, το άγχος, την αϋπνία και διώχνει τις μύγες.

Έχει τονωτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται σε ασθένειες νεύρων, σε πνευματική υπερκόπωση και για το φλοιό των επινεφριδίων που οι ορμόνες τους επιδρούν στον μεταβολισμό των οργανικών και μεταλλικών ουσιών. Όσοι έχουν αδύνατη μνήμη, μελαγχολία ή νευρικούς πόνους, πρέπει να πίνουν ένα φλιτζάνι τσαγιού ρόφημα με βασιλικό κάθε βράδυ.

Έχει σπασμολυτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται σε άγχος, νευρική αϋπνία, ζαλάδα και στον ξηρό βήχα.

Τονώνει το αναπνευστικό σύστημα σε βρογχικά, βήχα και άσθμα.

Ακόμη δρα σπασμολυτικά στο στομάχι, σε κακή χώνευση, σε δυσκοιλιότητα, σε γαστρικούς πόνους, σε γαστρίτιδα, τάση για έμετο και  εντερικές διαταραχές και σκοτώνει τα σκουλήκια στο έντερο. Ο βασιλικός βελτιώνει τη λειτουργία του στομάχου, ελαττώνει τα αέρια του εντέρου και ανοίγει την όρεξη, καταπολεμά τον πόνο στην κοιλιά και το χρόνιο ερεθισμό του στομάχου, όπως τη γαστρίτιδα.

Διεγείρει την παραγωγή και την έκκριση γάλακτος.

Είναι εμμηναγωγικό και αυξάνει το γάλα στις θηλάζουσες γυναίκες.

Καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα και ανακουφίζει από τον τυμπανισμό της κοιλιάς.

Χρησιμοποιείται στην επιληψία, την παράλυση και τα αρθριτικά.

Το αφέψημα είναι διουρητικό και χρησιμοποιείται στην ψαμμίαση.

Χρησιμοποιείται στη δυσουρία, την ουρική επίσχεση και άλλες αρρώστιες.

Ο αχνός από βρασμένο βασιλικό γιατρεύει τους πόνους στ' αυτιά. Όταν βράσει το νερό, το κατεβάζετε από τη φωτιά και βάζετε το πονεμένο αυτί στον αχνό.

Είναι καλό σε γαργάρες για τον πονόλαιμο και τον πονόδοντο.
Συστήνεται: για τόνωση του οργανισμού σε νευρικές ανωμαλίες που συνοδεύονται από κατάθλιψη, πονοκεφάλους, ημικρανίες, αϋπνίες, άγχος, ζάλη, σπασμούς, επιληψία και παράλυση, για τόνωση της μνήμης, για όσους εργάζονται πνευματικά και σε πνευματική υπερκόπωση. Για την πνευματική διαύγεια είναι τόσο καλό όσο το ροζμαρί.
Το μαγνήσιο που περιέχει ο βασιλικός κάνει τους μυς και τα αιμοφόρα αγγεία να χαλαρώνουν, βελτιώνεται η ροή του αίματος, μειώνεται ο κίνδυνος για αρρρυθμίες και σπασμούς του καρδιακού μυός και των αιμοφόρων αγγείων.

Θεραπεύει τις άφθες.

Ο βασιλικός και η ρίγανη περιέχουν μεγάλες ποσότητες  βήτα καρυοφυλλένιου για τη  θεραπεία φλεγμονωδών νόσων του εντέρου και της αρθρίτιδας, που αλληλεπιδρά με έναν από τους δύο υποδοχείς κανναβινοειδών (CB2), εμποδίζοντας τα χημικά σήματα που οδηγούν σε φλεγμονή, χωρίς να προκαλεί την αλλαγή της διάθεσης της κάνναβης.

Σε μεγάλες ποσότητες είναι ηρεμιστικός, κατευνάζει τις σεξουαλικές ορμές και φέρνει υπνηλία.

Οι ενώσεις στο λάδι βασιλικού έχουν ισχυρές αντιοξειδωτικές, αντι-ιικές, αντικαρκινικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες. Καταπολεμά πολλά είδη καρκίνου στο αρχικό στάδιο.

Επιπλέον, ο βασιλικός έχει δειχθεί ότι μειώνει την συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων και τη θρόμβωση και παραδοσιακά χρησιμοποιείται για τη συμπληρωματική θεραπεία του στρες, του άσθματος και του διαβήτη.

Ο βασιλικός προστατεύει το καρδιοαγγειακό σύστημα. Η βήτα καροτίνη προστατεύει τα ενδοθηλιακά κύτταρα των αιμοφόρων αγγείων κι εμποδίζει τις ελεύθερες ρίζες να οξειδώσουν τη χοληστερίνη στην κυκλοφορία και να προκληθεί αθηροσκλήρωση, καρδιακή προσβολή κι εγκεφαλικό. Έτσι προστατεύει και από το άσθμα, την οστεοαρθρίτιδα και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Το αιθέριο έλαιο έχει αντιμυκητιασικές και εντομοαπωθητικές ιδιότητες.

Τα εκχυλίσματα από το φυτό είναι πολύ τοξικά για τα κουνούπια. Σε έγκυες γυναίκες μπορεί να διεγείρει τις συσπάσεις της μήτρας.
 

Βασιλικός και πονόλαιμος

Ο βασιλικός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σιρόπι μαζί με ζάχαρη και νερό για να σας ανακουφίσει από το βήχα ή τον ξερό λαιμό.

Συστατικά

2 φλιτζάνια νερό (500 ml)
2 φλιτζάνια φύλλων βασιλικού (100 γρ)
Μέλι (όσο θέλετε)

Πώς θα πρέπει να τον χρησιμοποιήσετε;

Σε μια κατσαρόλα, φέρτε το νερό και το βασιλικό σε σημείο βρασμού.
Αδειάστε τα περιεχόμενα σε πολλά φλιτζάνια και προσθέστε μια κουταλιά της σούπας μέλι σε κάθε μία.
Πιείτε το σιρόπι κάθε φορά που αισθάνεστε δυσφορία στο λαιμό.

Βασιλικός και φροντίδα του δέρματος

Για να επωφεληθείτε από το βασιλικό με αυτόν τον τρόπο, τρίψτε απαλά ένα φύλλο πάνω στο δέρμα σας κάθε μέρα. Αυτό θα δώσει στο δέρμα σας μια φυσική λάμψη και θα ενισχύσει την εμφάνισή του.

Συστατικά

1 φύλλο βασιλικού
1 φλιτζάνι νερό (250 ml)

Πώς θα πρέπει να τον χρησιμοποιήσετε;

Ζεστάνετε ένα φλιτζάνι νερό και προσθέστε το φύλλο βασιλικού. Αφήστε λίγο να καθίσει. Μόλις το μείγμα φθάσει σε μια ανεκτή για το δέρμα σας θερμοκρασία (κατά προτίμηση χλιαρό) κάντε μασάζ στο δέρμα σας. Χρησιμοποιείστε αυτή τη θεραπεία κάθε μέρα πριν πάτε για ύπνο.

Ο βασιλικός καθαρίζει το αίμα και αφαιρεί τις τοξίνες, δίνοντάς σας ένα πιο υγιές δέρμα.

Δραστικές ουσίες βασιλικού

Το αιθέριο λάδι περιέχει εστραγόλη, κινεόλη, καμφορά, λιναρόλη, λιναλοόλη, ευγενόλη, πινένιο και ταννίνη στα φύλλα. Ο βασιλικός περιέχει, επίσης σαπωνίνες, ταννίνη, φλαβονοειδή και οργανικά οξέα.

Ο βασιλικός περιέχει υψηλά επίπεδα βήτα καροτίνης, κρυπτοξανθίνης, λουτεϊνης και ζεαξανθίνης. Περιέχει, επίσης, καλή ποσότητα μετάλλων, όπως κάλιο, μαγγάνιο, χαλκό και μαγνήσιο. Είναι καλή πηγή σιδήρου. Περιέχει 3,17 mg σίδηρο ανά 100 gr φρέσων φύλλων (26% του RDA, δηλαδή της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης. Ο βασιλικός περιέχει πολλά φαινολικά φλαβονοειδή, όπως οριεντίνη και βικενίνη.

Φαρμακευτικά οφέλη

Σήμερα, οι επιστήμονες μελετούν πιθανά φαρμακευτικά οφέλη του βασιλικού. Εκχυλίσματα ή αιθέρια έλαια βασιλικού, τα οποία παρέχουν συμπυκνωμένες ποσότητες φυτικών ενώσεων, χρησιμοποιούνται συνήθως αντί για ολόκληρα φύλλα. Οι δοκιμές με δοκιμαστικό σωλήνα ή με ζώα συνήθως γίνονται για να προσδιοριστεί κατά πόσο οι ουσίες μπορεί να αξίζει να εξελιχθούν σε φάρμακα και να δοκιμαστούν σε ανθρώπους.

Στη μαγειρική

Ωμός είναι καλύτερος, γιατί το μαγείρεμα του αφαιρεί κάτι από το άρωμα και τη δροσιά.

Ταιριάζει σε σάλτσες και φαγητά με ντομάτα, σαλάτες, κρεατικά, λαχανικά (κυρίως μελιτζάνες και κολοκυθάκια). Ο βασιλικός προστίθεται στο μαγείρεμα στο τέλος, γιατί το ψήσιμο καταστρέφει την γεύση. Το φρέσκο βότανο μπορεί να διατηρηθεί για ένα σύντομο χρονικό διάστημα σε χάρτινεςσά σακούλες στο ψυγείο, ή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στην κατάψυξη, αφού ζεματιστεί, λίγο, σε βραστό νερό. Το αποξηραμένο βότανο χάνει, επίσης, το μεγαλύτερο μέρος της γεύσης του. Ο βασιλικός είναι από τα κύρια συστατικά σε σάλτσες πέστο.

Το αιθέριο έλαιο του βασιλικού αρωματίζει λουκάνικα, ποτά, παγωτά, προϊόντα αρτοποιίας και κρεατοπαρασκεύασματα. Επίσης, χρησιμοποιείται σε αρώματα.Χρησιμοποιείται στον αγιασμό για ράντισμα. Γευστικά, ο βασιλικός συνδυάζεται με σκόρδο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο και ωμό λάδι και δίνει γεύση σε ψάρια, λαχανικά, αυγά και κοτόπουλα, μακαρόνια και κρέατα.

Οι σπόροι βασιλικού όταν μουλιάσουν σε νερό, χρησιμοποιούνται σε ποτά και επιδόρπια.

Παρενέργειες

Ο βασιλικός είναι γενικά ασφαλής όταν καταναλώνεται σε μικρές ποσότητες, αλλά δικαιολογούνται μερικές προφυλάξεις. Τα φύλλα του βασιλικού έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ, η οποία βοηθά στην πήξη του αίματος. Οι υψηλές δόσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα φάρμακα που αμβλύνουν το αίμα, όπως η βαρφαρίνη. Εάν παίρνετε ένα αραιωτικό αίματος, επιδιώξτε να καταναλώνετε σταθερές ποσότητες βιταμίνης Κ καθημερινά, έτσι ώστε ο γιατρός σας να μπορεί να ρυθμίσει το φάρμακο σας. Τρώγοντας τρόφιμα με πολύ βασιλικό -όπως το πέστο- θα μπορούσε να το κάνει δύσκολο. Αντίθετα, τα εκχυλίσματα βασιλικού -όπως αυτά που υπάρχουν στα συμπληρώματα- μπορούν να αραιώσουν το αίμα σας, οδηγώντας σε προβλήματα εάν έχετε διαταραχή αιμορραγίας ή επερχόμενη χειρουργική επέμβαση.

Επιπλέον, τα άτομα που παίρνουν φάρμακα και μειώνουν την αρτηριακή πίεση ή παίρνουν φάρμακα για το διαβήτη πρέπει να προσέχουν με τα συμπληρώματα βασιλικού επειδή μπορούν να μειώσουν την αρτηριακή πίεση και το σάκχαρο του αίματος. Ο γιατρός σας μπορεί να χρειαστεί να μειώσει τη δόση του φαρμάκου. Αποφύγετε τον ιερό βασιλικό εάν είστε έγκυος ή προσπαθείτε να μείνετε έγκυος. Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι τα ιερά συμπληρώματα βασιλικού μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά το σπέρμα και να προκαλέσουν συστολές κατά την εγκυμοσύνη. Οι κίνδυνοι κατά τη διάρκεια του θηλασμού είναι άγνωστοι.

Βασιλικός και χριστιανική παράδοση

Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κάποιος ότι ο βασιλικός είναι συνδεδεμένος άρρηκτα με τη χριστιανική παράδοση. Μία από τις εκδοχές για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού από την Αγία Ελένη είναι ότι στο σημείο όπου ήταν θαμμένος ο Τίμιος Σταυρός φύτρωνε βασιλικός. Βασιλικό όμως κρατά ο παπάς με την «αγιαστούρα» του των Φώτων, βασιλικός υπάρχει πάντα στους ναούς, ενώ έχει την πρωτοκαθεδρία σε αγιασμούς και ευχέλαια. Επίσης, οι νοικοκυρές «πιάνουν» καινούργιο προζύμι δύο φορές τον χρόνο, από νερό όπου εμβαπτίσθηκε ή έβρασε ο βασιλικός τον οποίον πήραν από την εκκλησία την ημέρα της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, στις 14 Σεπτεμβρίου, και την Κυριακής της Σταυροπροσκηνήσεως (Γ΄ Κυριακή των Νηστειών). Καλλιεργείται και δεν λείπει από κανέναν κήπο.

Βασιλικός και Ελλάδα
Στην Ελλάδα είναι από τα πιο κοινά οικιακά φυτά. Χρησιμοποιείται στη λαϊκή φαρμακευτική ως βότανο, καθώς πιστεύεται πως είναι καλό διουρητικό, καταπραΰνει το στομαχόπονο και το πονοκέφαλο, ενώ στην αρχαιότητα, τον χρησιμοποιούσαν ως επίθεμα, μετά από δάγκωμα εντόμου, σκορπιού ή και φιδιού.

Βασιλικός και Αγιουρβέντα

Ο βασιλικός, χρησιμοποιείται για τις θεραπευτικές του ιδιότητες στην Αγιουρβέντα, το παραδοσιακό φαρμακευτικό σύστημα της Ινδίας και την ιατρική Σίντα, ένα παραδοσιακό σύστημα ιατρικής των Ταμίλ.

Βασιλικός και τροπικές περιοχές

Με την ονομασία «βασιλικός», είναι γνωστά και άλλα είδη που βρίσκονται σε τροπικές περιοχές. Είναι θάμνοι μικρού ύψους και καλλιεργούνται και ως καλλωπιστικοί. Ένα από τα είδη αυτά, έχει την ονομασία φυτό του πυρετού και στις περιοχές της Δυτικής Αφρικής χρησιμοποιείται ως αντιπυρετικό.

Ο βασιλικός στα περβάζια μας

Ο βασιλικός σε κιούπια στο αίθριο, στον κήπο ή στο περβάζι του παραθύρου είναι απαραίτητο στοιχείο κάθε νοικοκυριού. Επίσης, αναδεικνύει οποιοδήποτε παρτέρι ως διακοσμητικό φυτό, χάρη στα λεπτά του άνθη και τα χαρακτηριστικά του χρώματα. Εάν θέλετε να προσθέσετε αυτό το εξαιρετικό βότανο της μεσογειακής κουζίνας στα παρτέρια σας, παρά τον κίνδυνο των σαλιγκαριών, τα νεαρά φυτά θα πρέπει να φυτευτούν στην ύπαιθρο στις αρχές Ιουνίου. Ως τροπικό φυτό, μεγαλώνει εξαιρετικά εύκολα όταν έχει απεριόριστο ήλιο, φως και νερό. Πρέπει να φυτεύεται σε αφράτο, πλούσιο σε χούμο χώμα που διατηρείται υγρό. Αυτό το μαγειρικό βότανο μπορεί να δροσίσει τα ντελικάτα φύλλα του σε ανεκτό επίπεδο μόνο με συνεχή εξάτμιση. Πρακτική συμβουλή: Όσο περισσότερο βασιλικό κόβετε τόσο πιο φουντωτός γίνεται. Εάν κόβετε ολόκληρους τους μίσχους αντί για μεμονωμένα φύλλα, θα εξασφαλίσετε τη μόνιμη παροχή αυτού του βασιλικού βοτάνου.

Πώς θα πρέπει να τον χρησιμοποιήσετε;

Μπορείτε να φάτε τρία έως πέντε φύλλα βασιλικού το πρωί χωρίς να χρειάζεται να τα μαγειρέψετε.

Μπορείτε επίσης να κάντε μάσκες με τα φύλλα του αφήνοντάς τες να καθίσουν για 30 λεπτά.

Τρόποι χρήσης

Σαν ρόφημα βάζουμε ένα κουταλάκι βασιλικό σε ένα φλυτζάνι με βραστό νερό. Βοηθάει στην χώνεψη.

Σαν εκχύλισμα ρίχνουμε μέσα στο νερό που βράζει, κλωνάρια βασιλικού μαζί  με κλαράκια από άλλα παρόμοια βότανα.

2 με 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο βασιλικού με μικρή ποσότητα μελιού σε μία κούπα, διώχνουμε τον πονοκέφαλο.

Προσοχή

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Τα βότανα θα πρέπει να καταναλώνονται με ιδιαίτερη προσοχή και με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού, κυρίως για όσους ακολουθούν ιατροφαρμακευτική αγωγή, αλλά και για τις εγκύους, τις θηλάζουσες και τα παιδιά. Τα βότανα δεν αποτελούν φάρμακα, ούτε πρέπει να τα καταναλώνουμε αλόγιστα και με την ελπίδα ότι θα γιατρέψουν όλες τις ασθένειες.Τα φυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο και βάσει των συμβουλών των ειδικών, που γνωρίζουν καλύτερα. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε βότανο είναι απαραίτητο να είστε σίγουροι ότι είναι το σωστό φυτό. Η λανθασμένη αναγνώριση βοτάνων είναι η αιτία συχνά για πολλές παρενέργειες.

Συντάκτης: Allyou Team

Πηγή:allyou.gr

Διαβάστε όλα τα lifestyle νεα, για Celebrities και Media.
Follow us:

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Back to Top