«Τα σενάρια διάλυσης της ευρωζώνης επανήλθαν στη μόδα» αναφέρει το Bloomberg σε δημοσίευμα στο οποίο τονίζει πως «με τους λαϊκιστές, όπως η Μαρίν Λε Πεν, να επιτίθενται στο οικοδόμημα και τη δημοτικότητα του ευρώ να υποχωρεί, επιχειρηματικά στελέχη και επενδυτές φοβούνται ότι κανένα ενδεχόμενο δεν μπορεί να αποκλειστεί».
Το διεθνές πρακτορείο παρουσιάζει τρία σενάρια που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διάσπαση του ευρώ και τρία σενάρια «σωτηρίας» της ευρωζώνης, που θέλουν το ευρώ να αναδύεται ισχυρότερο μέσα από το κύμα λαϊκισμού.
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ
Με τους αντιπάλους της να έχουν πληγεί από τα σκάνδαλα, η Μαρί Λε Πεν διαψεύδει τις δημοσκοπήσεις και αναδεικνύεται νικήτρια στο β’ γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών. Στη συνέχεια διενεργεί –και κερδίζει- ένα δημοψήφισμα για την έξοδο της Γαλλίας από την Ευρωζώνη. Πυροδοτείται μια τεράστια φυγή κεφαλαίων, όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, όπου έχει αντηχήσει η ιδέα ενός αντίστοιχου δημοψηφίσματος. Ξεκινά η εφαρμογή ελέγχων στην κίνηση των κεφαλαίων. Η Λε Πεν εισαγάγει το φράγκο και το συνδέει με ό,τι απέμεινε από το ευρώ. Αυτό καθίσταται ανέφικτο και η αξία του νέου νομίσματος βυθίζεται. Χάος κατακλύζει τις αγορές. Έχοντας χάσει το επιχείρημα της μη αναστρεψιμότητας του ευρώ, άλλες κυβερνήσεις ακολουθούν το παράδειγμα της Γαλλίας, αφήνοντας μόνο λίγες χώρες του πυρήνα της Βόρειας Ευρώπης με το κοινό νόμισμα.
Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 15%.
Από τα όρια της κατάρρευσης όπου βρίσκεται, το ιταλικό τραπεζικό σύστημα δέχεται το τελειωτικό χτύπημα όταν οι ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ απορρίπτουν μια κυβερνητική γραμμή στήριξης 20 δισ. ευρώ, με το επιχείρημα ότι αποτελεί κρατική βοήθεια. Τα spreads των ιταλικών ομολόγων εκτοξεύονται σε ιστορικά υψηλά και οι τράπεζες μαστίζονται από την εκροή καταθέσεων που αναγκάζει τη νέα κυβέρνηση να επιβάλει capital controls προτού παραιτηθεί με συνοπτικές διαδικασίες. Μετά από πολλά χρόνια υποτονικής ανάπτυξης, ανεργίας και διαδοχικών χρηματοοικονομικών κρίσεων, η Ιταλία διακατέχεται από ευρω-σκεπτικισμό. Το Κίνημα Πέντε Αστέρων κερδίζει τις εκλογές και σχηματίζει κυβέρνηση συνασπισμού με τη Λέγκα του Βορρά στη βάση μιας κοινής πλατφόρμας για επαναφορά της λίρας. Κρατικοποιούν τις τράπεζες και κερδίζουν το δημοψήφισμα σχετικά με τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη, δίνοντας τέλος στο διάρκειας 18 ετών πείραμα της Ιταλίας με το ευρώ.
Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 30%.
Με τους πιστωτές να ζητούν επιπλέον περικοπές στις συντάξεις, ο Αλέξης Τσίπρας προκηρύσσει πρόωρες εκλογές, υποστηρίζοντας ότι τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν μέρος της συμφωνίας που έκλεισε το 2015. Η κίνηση αυτή τον βοηθά να ανακτήσει τη στήριξη των αποξενωμένων ψηφοφόρων του και να κερδίσει τις εκλογές με την κατηγορηματική δέσμευση να εγκαταλείψει τη λιτότητα. Με την έξαρση του λαϊκισμού να αναγκάζει τις άλλες κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να τηρούν σκληρή στάση απέναντι στην Ελλάδα, ο Τσίπρας δεν βρίσκει ιδιαίτερη κατανόηση στο εξωτερικό. Αυτή τη φορά η Ελλάδα δεν αντιδρά. Η Αθήνα χρεοκοπεί, εκδηλώνοντας αδυναμία να πληρώσει το χρέος της προς την ΕΚΤ και ωθεί την ΕΚΤ να «τραβήξει την πρίζα» από τις ελληνικές τράπεζες. Οι καταθέσεις μετατρέπονται σε υποσχετικούς τίτλους, μια μορφή IOU, καθώς οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να ανταλλάξουν προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ τυπώνονται νέα χαρτονομίσματα. Αυτό ανοίγει το δρόμο για την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.
Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 50%.
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ
Οι ηγεσίες της Ευρώπης επικεντρώνονται στις δίδυμες κρίσεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και έξω από τα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης. Ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκινά έναν εκδικητικό εμπορικό πόλεμο με τη Γερμανία, ενώ ο Ρώσος Πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν αρχίζει να προκαλεί σοβαρά το ΝΑΤΟ. Αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη υπαρξιακή απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γερμανία αποφασίζει να ενωθεί με την υπόλοιπη Ευρώπη. Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ συναινεί σε μία δημοσιονομική ένωση με την υπόλοιπη Ευρωζώνη, σε αντάλλαγμα για γερμανική πειθαρχία στον προϋπολογισμό. Η Μεγάλη Ευκαιρία –υπογράφεται κάτω από την Αψίδα του Θριάμβου- δίνει τέλος στην αμφιβολία γύρω από τους χρημαοοικονομικούς δεσμούς που κρατούν ενωμένη τη νομισματική ένωση. Η αξία του ευρώ εκτινάσσεται.
Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 10%.
Καθώς εντείνεται η κριτική απέναντι στην μεταναστευτική πολιτική της Μέρκελ, οι Γερμανοί καταλήγουν πως ήρθε τελικά ώρα για αλλαγή. Η Μέρκελ δεν καταφέρνει να κερδίσει μια τέταρτη θητεία και αντικαθίστανται από τον Μάρτιν Σουλτς, τον υποψήφιο των Σοσιαλδημοκρατών. Ο Σουλτς αποδεικνύεται πολύ πιο πρόθυμος να αποδεχτεί ηπιότερη δημοσιονομική πολιτική και οι Ευρωπαίοι πιστωτές χαλαρώνουν τους στόχους της Ελλάδας για λιτότητα. Η χώρα ολοκληρώνει το πρόγραμμα στήριξης το 2018 και επιστρέφει στις αγορές ομολόγων. Ο Σουλτς αναβιώνει τη στήριξή του για τα ευρωομόλογα –χρέος που εκδίδεται από κοινού από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης- και ανακουφισμένοι που οδεύουν προς το 2018 με την ΕΕ ανέπαφη, οι έτεροι ηγέτες δίνουν τη συγκατάθεσή τους. Ο Σουλτς σταδιακά διαρρηγνύει την οικονομική πολιτική της Μέρκελ και εγκαινιάζει μια περίοδο ήπιας δημοσιονομικής επέκτασης στη Γερμανία, δίνοντας ώθηση στην εγχώρια ζήτηση. Το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας στις συναλλαγές με τις ΗΠΑ συρρικνώνεται, αμβλύνοντας τις εντάσεις στις σχέσεις με την κυβέρνηση Τραμπ. Μία ήπια δημοσιονομική ένωση γίνεται πραγματικότητα, με τους Γερμανούς φορολογούμενους να στηρίζουν κατά περιπτώσεις τις δαπάνες των κυβερνήσεων του ευρωπαϊκού Νότου. Ο Τσίπρας υποδέχεται τον Σουλτς στην Αθήνα. Επευφημούντα πλήθη καλωσορίζουν τον Καγκελάριο ο οποίος φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα ως ο σωτήρας της Ελλάδας και του ευρώ.
Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 25%.
Η Λε Πεν χάνει, η Ελλάδα δεν χρεοκοπεί, οι ιταλικές τράπεζες παραπαίουν και η Μέρκελ κερδίζει, παρατείνοντας το ρόλο της ως του de facto ηγέτη της Ευρωζώνης. Με τα φώτα να είναι στραμμένα στην κάλυψη των τραυματικών διαπραγματεύσεων για το Brexit και τους πρώτους μήνες θητείας του Τραμπ, η ΕΕ γιορτάζει απαρατήρητη τα 60 της χρόνια, καταρτίζοντας έναν άτολμο οδικό χάρτη για το μέλλον του ευρώ. Απαλλαγμένοι από τις πιέσεις των εκλογικών αναμετρήσεων, η Μερκελ και οι άλλοι ηγέτες συζητούν τη θέσπιση του ρόλου ενός υπουργού Οικονομικών της Ευρωζώνης –αλλά σε μερικά χρόνια από σήμερα. Η αδυναμία της Ελλάδας να εφαρμόσει τη λιτότητα για να "ξεκλειδώσει" τα κεφάλαια στήριξης δημιουργεί μία μίνι κρίση κάθε χρόνο, αλλά κάθε φορά λαμβάνει χώρα μια 11ωρη τελική διαπραγμάτευση και η ελληνική οικονομία σταδιακά βελτιώνεται. Οι σποραδικές ανησυχίες για την υγεία των τραπεζών ενθαρρύνουν την Ευρωζώνη να κάνει επιτέλους βήματα στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης και να εισαγάγει έναν κοινό μηχανισμό εγγύησης καταθέσεων. Έχουμε 2020, δέκα χρόνια μετά το πρώτο μνημόνιο της Ελλάδας και η Ευρωζώνη είναι ακόμη ανέπαφη. Διευρύνεται, μάλιστα, με την είσοδο περισσότερων χωρών. Δεν υπάρχει ακόμη δημοσιονομική ένωση –αλλά αυτή μπορεί να περιμένει.
Oι ειδικοί δίνουν σε αυτό το σενάριο πιθανότητες 75%.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
