Η Χαρίτα Μάντολες είναι η γυναίκα «σύμβολο» της Κύπρου, η γυναίκα που έζησε την τραγωδία της τουρκικής εισβολής, που είδε την Κερύνεια να καίγεται από τα τουρκικά πυρά τα ξημερώματα Σαββάτου στις 20 Ιουλίου 1974.
«Ακούσαμε εκρήξεις. Άνοιξα το παράθυρο που “έβλεπε” στην Κερύνεια και είδα μαύρο καπνό να βγαίνει», είχε δηλώσει για τη στιγμή της εισβολής στην Κύπρο.
Ο Τούρκος στρατιώτης με τα μπλε μάτια
Όπως έχει πει, δε θα ξεχάσει ποτέ τον Τούρκο στρατιώτη με τα μπλε μάτια, που όταν του ζήτησε να πάρει το παιδί της, που ήταν δίπλα στον νεκρό πατέρα του, εκείνος το πέταξε μακριά.
«Τον άντρα μου τον σκότωσαν οι Τούρκοι, έπεσε κάτω, δε με άφησαν να τον αγγίξω να δω αν ήταν νεκρός ή ζωντανός, το μωρό μου όμως ήταν πάνω στο σβέρκο του πληγωμένο, έτρεχαν τα αίματα του, φώναζε “μπάμ μπάμ παπά μου”, κοιτούσε με τα ματάκια του γουρλωμένα, γύρω-γύρω, δεν περπατούσε, κι οι Τούρκοι δε με άφηναν να το πιάσω.
Εγώ φώναζα, “θέλω τον γιο μου, θέλω το μωρό μου, το μωρό μου”, οι Τούρκοι με έσπρωχναν πίσω. Κουράστηκε ένας Τούρκος να με ακούει και έπιασε το μωρό από το χεράκι και μου το πέταξε μακριά μέσα στα αγκάθια. Τον διεκδίκησα και τον πήρα, αν δεν τον διεκδικούσα θα ήταν αγνοούμενος ο γιος μου», έχει πει σε συνέντευξή της.
Η Χαρίτα Μάντολες δε σταμάτησε να παλεύει ποτέ για τη δικαιοσύνη των οικογενειών των θυμάτων και των αγνοούμενων της τουρκικής εισβολής. Σταμάτησε όμως να μεγαλώνει.
«Έμεινα 27 χρόνων, δε μεγάλωσα από την ημέρα της εισβολής», έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις της.
Πάντα μαυροφορεμένη, πάντα κρατώντας ασπρόμαυρες φωτογραφίες αγνοουμένων, αγέρωχη στεκόταν όρθια και μιλούσε για την τραγωδία του κυπριακού λαού. Είδε τους Τούρκους να δολοφονούν εν ψυχρώ τους ανθρώπους της, ένιωσε στο κορμί της τα χτυπήματά τους και μετά από αγώνα 34 ολόκληρων χρόνων κατάφερε να πάρει στα χέρια της τα λείψανά τους και να τους θάψει, όπως τους άρμοζε.
«Αν δεις να πυροβολούν, πέσε κάτω της», της είχε πει ο άνδρας της το ξημέρωμα της εισβολής στην Κύπρο. Τον άκουσε και γλίτωσε, εκείνος όμως όχι.
Για χρόνια ήταν η γυναίκα με τους περισσότερους αγνοουμένους. Μαζί με άλλες γυναίκες, κρατώντας φωτογραφίες των ανθρώπων τους, πήγαιναν στα οδοφράγματα και ζητούσαν να μάθουν την αλήθεια. Σκοπός της ζωής της έγινε να βρεθούν οι αγνοούμενοι.
«Αυτές οι φωτογραφίες είναι για να θυμίζουν το κακό που έγινε. Περισσότερος είναι ο θυμός για το ότι κανένας δεν τιμωρήθηκε», είχε πει.
Η Χαρίτα Μάντολες έχασε 12 ανθρώπους κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής. Το πατέρα της, τον σύζυγό της, δύο γαμπρούς, τον θείο, τον νονό της, έναν ξάδελφό της... Τα οστά τους βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο στο κατεχόμενο χωριό Ελιά της Κερύνειας.
Η ίδια σε συνέντευξή της στο Active στις 20 Ιουλίου 2023 είχε μιλήσει για την κτηνωδία της εισβολής. Είχε περιγράψει τότε με τα πιο γλαφυρά λόγια:
«Ήμασταν κάτω από τα λεμονόδεντρα. Τρέξαμε από τα σπίτια μας να γλιτώσουμε από τις βόμβες που έριχναν τα αεροπλάνα και από τον στρατό που βγήκε από τη θάλασσα. Άντρας με τρία παιδιά έψαχνε κοντά μας τη γυναίκα του και την πεθερά του, που ακόμη αγνοούνται.
Αγοράκι 14 ετών έψαχνε τη μητέρα και τον πατέρα του, όταν τον σκότωσαν εκεί με τους 12 δικούς μας ανθρώπους. Ο σύζυγός μου ήταν έφεδρος κι έτρεξε στη Λυσιώτισσα. Μα δεν είχαν όπλα να τους δώσουν κι επέστρεψε πίσω, αντικρίζοντας εκείνο το μακελειό με τους αδικοσκοτωμένους στρατιώτες μας, τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ.
Στις 5:20 μας βρήκαν οι Τούρκοι, μας έβαλαν στη βεράντα του σπιτιού και άρχισαν να χτυπούν τους άντρες. Τα μικρά παιδιά με μπιμπερά, τους πέταξαν το γάλα κάτω. Σκηνές που δεν μπορούν να ξεχαστούν. Είναι σαν ταινία που προβάλλεται κάθε μέρα. Μας είπαν ότι θα μας έπαιρναν αιχμάλωτους, 40 άτομα, μας πήραν σε έναν αγροτικό δρόμο και μας έβαλαν κάτω από μια ελιά.
Εκεί διαπράχθηκε το έγκλημα, να πυροβολούν τον άντρα μου με το μωρό ενός χρόνου στην αγκαλιά του, κι εγώ με το δίχρονο. Ο αξιωματικός είπε ότι θα μας σκότωναν ως εκδίκηση για τους δικούς τους που σκότωσαν Ελληνοκύπριοι. Μας είπαν να περπατούμε δύο δύο στη γραμμή. Άρχισαν να πυροβολούν.
Εγώ έπεσα κάτω και όταν σηκώθηκα, άρχισα να φωνάζω τον άντρα μου, όταν με χτυπούσαν. Ήταν μπροστά μου μπρούμυτα. Μου πήραν το μωρό μου. Ήταν πληγωμένο και κρατούσε το κεφάλι του παπά του και φώναζε. Ο Τούρκος πήρε τα παιδιά μας και τα πέταξε μακριά».
Το 2004 όταν άνοιξαν τα οδοφράγματα πήγε στο σημείο της εκτέλεσης. Υπέδειξε τον τόπο, άρχισαν οι έρευνες και βρέθηκαν τα λείψανα του άνδρα της, του πατέρα της και των άλλων ανδρών. Τους έθαψε το 2008.
Στη σειρά Famagusta επιλέχθηκε η Δέσποινα Μπεμπεδέλη για να ερμηνεύσει τον ρόλο της Χαρίτα Μάντολες.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
