Μετά από 220 χρόνια, η «μοίρα» των Μαρμάρων του Παρθενώνα αποφασίζεται σε... μυστικές συνομιλίες. Οι Νew Υork Times αποκαλύπτουν σε δημοσίευμά τους τις συζητήσεις Ελλάδας - Βρετανίας για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα.
Όπως επισημαίνει η αμερικανική εφημερίδα, το Βρετανικό Μουσείο και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας πλησιάζουν σε συμφωνία για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Αθήνα αλλά οι βασικές διαφορές παραμένουν.
Αξιωματούχοι και των δύο πλευρών έχουν αναγνωρίσει ότι έχουν πραγματοποιηθεί μυστικές συνομιλίες. Ωστόσο, παρόλο που αυτές οι αποκαλύψεις δείχνουν ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, και οι δύο πλευρές έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν υπάρχει ακόμη επικείμενη συμφωνία.
Οι συνομιλίες συνεχίζονται στο Λονδίνο από τον Νοέμβριο του 2021, μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και του Τζορτζ Όσμπορν, πρώην υπουργού Οικονομικών της Βρετανίας, ο οποίος είναι τώρα πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου. Στην απομόνωση πολυτελών ξενοδοχείων και στο αρχοντικό του Έλληνα πρέσβη, οι δύο πλευρές προσπαθούν να καταλήξουν σε συμφωνία για το μέλλον των Μαρμάρων, σύμφωνα με πηγές, που θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, αλλά γνωρίζουν για τις διαπραγματεύσεις και μίλησαν στην NYT. Η μία πηγή είχε γνώση της ελληνικής θέσης και η άλλη του Βρετανικού Μουσείου.
Μάρμαρα Παρθενώνα: Τι ζήτησε η ελληνική πλευρά
Σύμφωνα με την πηγή που επικαλούνται οι ΝΥΤ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε από το Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει όλη τη ζωφόρο της συλλογής του, περίπου 250 πόδια λαξευμένης πέτρας που κάποτε τυλίχθηκε γύρω από τον Παρθενώνα. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός ζήτησε να παραμείνουν τα Μάρμαρα στην Ελλάδα για τουλάχιστον 20 χρόνια και να επανενωθούν με άλλα μέρη της ζωφόρου, που ήδη εκτίθενται στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα.
Μάλιστα, με αυτή τη συμφωνία ήλπιζε ότι μετά από 20 χρόνια, η συμφωνία θα μπορούσε να παραταθεί, ώστε τα πάνελ της ζωφόρου να παραμείνουν στην Αθήνα. Η ελληνική πλευρά ήλπιζε να διαπραγματευτεί την επιστροφή των υπόλοιπων γλυπτών σε μεταγενέστερη ημερομηνία, πρόσθεσε το πρόσωπο που γνωρίζει τη θέση της.
Μητσοτάκης για Γλυπτά Παρθενώνα: Μετά τις εκλογές θα πετύχουμε τον στόχο
Σε αντάλλαγμα για τη ζωφόρο, τα ελληνικά μουσεία θα προμήθευαν στο Βρετανικό Μουσείο μια εκ περιτροπής συλλογή ανεκτίμητων αντικειμένων, μερικά από τα οποία δεν είχαν φύγει ποτέ από την Ελλάδα.
Μάρμαρα Παρθενώνα: Τι προτείνει το Βρετανικό Μουσείο
Από την άλλη, το Βρετανικό Μουσείο επιδιώκει μια διαφορετική συμφωνία. Μέχρι στιγμής, ο Osborne έχει προτείνει την επιστροφή ενός μικρότερου τμήματος της ζωφόρου, καθώς και σκαλίσματα θεών και κενταύρων, ως βραχυπρόθεσμο δανεισμό. Το μουσείο θα μπορούσε να προσφέρει έως και το 1/3 των αντικειμένων του Παρθενώνα στη συλλογή του, σημείωσε η πηγή που γνωρίζει τη βρετανική πλευρά.
Μόλις η Ελλάδα επέστρεφε αυτά τα αντικείμενα στο Λονδίνο, θα έστελναν περισσότερα στην Αθήνα για να τα αντικαταστήσουν και με την πάροδο του χρόνου, ο αριθμός των αντικειμένων που αποστέλλονταν στην Ελλάδα θα αυξανόταν, κίνηση που θα αντικατόπτριζε την αυξανόμενη εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών.
Βρετανίδα υπουργός Πολιτισμού: «Τα Γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν εδώ»
Η άποψη του Βρετανικού Μουσείου είναι ότι δεν μπορεί να προσφέρει περισσότερα, ακόμη κι αν ήθελε, καθώς σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, το μουσείο δεν μπορεί να αφαιρέσει αντικείμενα από τη συλλογή του εκτός εάν είναι «ακατάλληλα για διατήρηση», αν και είναι ελεύθερο να δανείζει αντικείμενα σε άλλα ιδρύματα.
Το μουσείο υποστηρίζει ότι ο Λόρδος Έλγιν απέκτησε τα αντικείμενα νόμιμα, αφού οι διαχειριστές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που κυβερνούσε την Αθήνα εκείνη την εποχή, του έδωσαν άδεια. Επιμένει επίσης ότι τα γλυπτά παρουσιάζονται καλύτερα μεταξύ των παγκόσμιων συλλογών του μουσείου, έτσι ώστε να αφηγούνται μέρος μιας ευρύτερης ιστορίας για τον ανθρώπινο πολιτισμό.
Το Βρετανικό Μουσείο αρνήθηκε να σχολιάσει τις διαπραγματεύσεις, αλλά ένας εκπρόσωπος του μουσείου αναγνώρισε μέσω email ότι πραγματοποιούνταν.
Με μια άτυπη προσφορά και μια αντιπρόταση στο τραπέζι, οι συνομιλίες έχουν φτάσει σε ένα στάδιο που «δεν είχε ξαναδεί», είπε το πρόσωπο από την ελληνική πλευρά. Και οι δύο πλευρές «διαπραγματεύονταν με καλή πίστη», πρόσθεσε η πηγή, αλλά δεν αναμενόταν περισσότερη πρόοδος, παρά μόνο μετά τη διεξαγωγή των κοινοβουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα αργότερα μέσα στο 2023.
Τρία θραύσματα του Παρθενώνα επιστρέφονται από το Βατικανό στην Ελλάδα
Πάντως, όλο αυτό το διάστημα, η πίεση στο Βρετανικό Μουσείο αυξάνεται. Πέρυσι, η Ιταλία επέστρεψε ένα κομμάτι από τον Παρθενώνα που για περισσότερα από 200 χρόνια εκτέθηκε σε μουσείο στη Σικελία. Τον Δεκέμβριο, το Βατικανό ανακοίνωσε ότι θα δώσει τρία θραύσματα του Παρθενώνα στον ηγέτη της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο οποίος θα τα παρέδιδε στο Μουσείο της Ακρόπολης.
