Την εκταμίευση €787,669,283 για την Ελλάδα από τα 150 δισ. του SAFE ενέκρινε σήμερα η Κομισιόν. To ποσό των €1,181,503,924 θα πάρει η Κύπρος, όπως μετέδωσε η ανταποκρίτρια του Star στις Βρυξέλλες Μαρία Ψαρά.
Από το Στρασβούργο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την προσωρινή κατανομή χρηματοδοτικής συνδρομής ύψους 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό το σημαντικό βήμα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του SAFE («Δράση για την ασφάλεια στην Ευρώπη» ), έχει σχεδιαστεί για να ενισχύσει τις αμυντικές ικανότητες της ΕΕ και να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν κρίσιμα κενά, καθώς και να αγοράσουν αμυντικά προϊόντα από κοινού.
Μετά την έγκρισή του από το Συμβούλιο τον Μάιο του 2025, το πρόγραμμα SAFE έχει προσελκύσει έντονο ενδιαφέρον, καθώς 19 κράτη μέλη εξέφρασαν την πρόθεσή τους να συμμετάσχουν και ζήτησαν στήριξη πέραν του διαθέσιμου προϋπολογισμού.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, το SAFE θα παρέχει μακροπρόθεσμα δάνεια χαμηλού κόστους για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να προμηθεύονται τον αμυντικό εξοπλισμό που απαιτείται επειγόντως. Το SAFE θα επιτρέψει επίσης στην ΕΕ να στηρίξει περαιτέρω την Ουκρανία συνδέοντας εξαρχής την αμυντική βιομηχανία της με το μέσο. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δεκαετή περίοδο χάριτος για την αποπληρωμή του δανείου, ανταγωνιστικά επιτόκια και επιλογές για διμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες για τη διεύρυνση της επιλεξιμότητας.
Τα κράτη μέλη μπορούν πλέον να καταρτίσουν τα εθνικά επενδυτικά τους σχέδια, στα οποία θα περιγράφεται η χρήση της πιθανής χρηματοδοτικής συνδρομής και τα οποία θα υποβληθούν έως το τέλος Νοεμβρίου 2025. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα αξιολογήσει τα εν λόγω εθνικά σχέδια, με στόχο την πραγματοποίηση των πρώτων εκταμιεύσεων στις αρχές του 2026.
Υπενθυμίζεται ότι ο κανονισμός SAFE εκδόθηκε στις 27 Μαΐου 2025, στο πλαίσιο της «ετοιμότητας 2030», μιας φιλόδοξης δέσμης μέτρων για την άμυνα που παρέχει χρηματοδοτικούς μοχλούς στα κράτη μέλη της ΕΕ για την προώθηση της αύξησης των επενδύσεων σε αμυντικές ικανότητες.
Απάντηση ΥΠΕΘΑ στους Τούρκους: Γιατί στείλαμε F-16 σε αεροσκάφος σας
Ωστόσο, εξαιτίας της επείγουσας διαδικασίας, το Ευρωκοινοβούλιο παρακάμφθηκε. Για το λόγο αυτό έχει προσφύγει στο Ευρωδικαστήριο κατά της Κομισιόν.
Παρόλο που το SAFE επιτρέπει επίσης στις υπό προσχώρηση χώρες, στις υποψήφιες χώρες, στις δυνάμει υποψήφιες χώρες και στις χώρες που έχουν υπογράψει εταιρικές σχέσεις ασφάλειας και άμυνας με την ΕΕ να συμμετάσχουν σε κοινές προμήθειες και να συμβάλουν στη συνολική ζήτηση, η ελληνική πλευρά έχει λάβει διαβεβαιώσεις ότι η συμμετοχή της Τουρκίας θα υπόκειται σε απαραίτητες προϋποθέσεις που της απαγορεύουν τη συμμετοχή. Βασικότερος όρος είναι η άρση του casus belli σε βάρος της Ελλάδας, αφού από το SAFE αποκλείονται όσες χώρες απειλούν την ΕΕ και τα συμφέροντα των κρατών-μελών.
Η Ελλάδα και ο μηχανισμός SAFE
Να σημειωθεί πάντως ότι εκτός από τις γεωπολιτικές περιπλοκές που δημιουργεί ο μηχανισμός SAFE σχετικά με τη συμμετοχή της Τουρκίας, η Ελλάδα στοχεύει στην αξιοποίηση κυρίως του Rearm Europe που είναι μηχανισμός επιδότησης και όχι δανειοδότησης που απαιτεί δημοσιονομικό χώρο, όπως έχει δηλώσει ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.Ηχηρό μήνυμα Δένδια σε Ε.Ε: Όχι σε «κερκόπορτα» για την Τουρκία
Αξιοσημείωτο είναι όμως ότι όπως αναφέρθηκε προηγουμένως ενδιαφέρον για την συμμετοχή στον μηχανισμό SAFE εκδήλωσαν οι 19 από τις 27 χώρες της Ε.Ε. ενώ το 1/3 περίπου των μελών της επέλεξε να μην υποβάλει αίτηση συμμετοχής,