Τα όσα τραγικά συνέβησαν στο Μάτι Αττικής και στο Νέο Βουτζά, έχουν συγκλονίσει όπως είναι φυσικό την ελληνική κοινωνία, αλλά έχουν προκαλέσει και τεράστιο κύμα οργής για τον τρόπο αντιμετώπισης της φυσικής καταστροφής από εντεταλμένα όργανα της Πολιτείας και τους προϊσταμένους τους. Αυτό δεν αφορά φυσικά τους ηρωικούς πυροσβέστες, ούτε τους αστυνομικούς και τους λιμενικούς( που ακόμη και αυτοβούλως έσπευσαν στην περιοχή για να σώσουν ανθρώπινες ζωές), αλλά τις πολιτικές ηγεσίας και τις ηγεσίες των Σωμάτων Ασφαλείας.
Κι όμως: Για το σκηνικό χάους στο Μάτι, σε επίπεδο προστασίας του πληθυσμού είχε υπάρξει σοβαρότατη προειδοποίηση λιγότερο από 12 μήνες πριν, στη φωτιά που ξέσπασε στον Κάλαμο Αττικής στις 13/8/217 και έφτασε μέχρι το Καπανδρίτι.
Κοινό σημείο από άποψη γεωγραφικού πεδίου και σε αυτή την περίπτωση η πυκνή βλάστηση αλλά και το φυσικό όριο της θάλασσας που παρά την κοινή πεποίθηση ότι μια πυρκαγιά «σβήνει» σε αυτή, στην πράξη μπορεί να λειτουργήσει σαν «παγίδα», ειδικά για μικρά παιδιά, ηλικιωμένους και όσους δεν μπορούν να κολυμπήσουν. Οι τραγωδίες που έχουν συμβεί άλλωστε και στο παρελθόν με αρκετούς νεκρούς σε παραθαλάσσιες περιοχές (στη Μάνη το μοιραίο 2007 αλλά και στην Ικαρία τη δεκαετία του ’90) το αποδεικνύουν.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, στον Κάλαμο, η επέκταση της πυρκαγιάς τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Αυγούστου 2018 προκάλεσε σκηνές πανικού και την άρον-άρον εκκένωση της περιοχής με πρωτοβουλία της Αυτοδιοίκησης και χωρίς κανέναν ουσιαστικό συντονισμό από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας . (Σημείωση: Πρόκειται για την ίδια Γραμματεία που ανεξάρτητα από τυχόν ευθύνες σε επιχειρησιακό επίπεδο άλλων Υπηρεσιών είχε κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσε σε καταστροφικές πυρκαγιές τα προηγούμενα χρόνια στο πεδίο της αρμοδιότητάς της).
Ακολούθησαν σκηνές χάους στην παραλιακή ζώνη και στην προσπάθεια διαφυγής των κατοίκων από τους Αγίους Αποστόλους προς τον Ωρωπό, καθώς η πρόσβαση προς το Καπανδρίτι είχε διακοπεί, με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό εκατοντάδων αυτοκινήτων και των επιβατών τους σε έναν δρόμο πολύ μικρότερου πλάτους από τη Λεωφόρο Μαραθώνος, στον οποίο έσπευσαν όλοι να κατευθυνθούν από κάθε διασταύρωση με αποτέλεσμα, για σημαντικό χρονικό διάστημα, το κυκλοφοριακό «μπλακ άουτ». Όλοι αντιλαμβανόμαστε τι θα είχε συμβεί αν το μέτωπο της πυρκαγιάς, το οποίο βρισκόταν σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων, εάν είχε κινηθεί με κατεύθυνση το παραλιακό μέτωπο και τους συγκεκριμένους δρόμους «διαφυγής». Ευτυχώς αυτό, δε συνέβη χάρη στη διεύθυνση των ανέμων και η τραγωδία αποφεύχθηκε, έστω και με την όπως -όπως εκκένωση, αν και επίσης στην περίπτωση αυτή είχαμε μεγάλες καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον και πολλά κατεστραμμένα σπίτια.
Αλλά σε συνδυασμό με άλλα προβλήματα στον συντονισμό που έκαναν πολύ έντονα την εμφάνισή τους, σε μία μικρή σχετικά πυρκαγιά στο ξεκίνημά της στην οποία από κακή εκτίμηση δεν δόθηκε η πρέπουσα σημασία, διαφάνηκε από τότε - και μάλιστα πολύ έντονα - ότι κάτι δεν πάει καθόλου, μα καθόλου, καλά στον τομέα της πυρόσβεσης αλλά και στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Ακολούθησε μάλιστα η από αέρος επιθεώρηση της περιοχής από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ εξέφρασε και πέρσι την ικανοποίησή του για τον χειρισμό και έβγαλε τη… μεζούρα για να κάνει σύγκριση με τις περιοχές που κάηκαν το 2009.
Με την ευκαιρία πάντως και πριν υποπέσει ο κ. Τσίπρας στο ίδιο σφάλμα, ίσως κάποιος πρέπει να υπενθυμίσει ότι η πυρκαγιά του 2009 στην Ανατολική Αττική είχε ένα τεράστιο μέτωπο και διήνυσε απόσταση… 90 χιλιομέτρων. Η ίδια φωτιά – και χωρίς αυτό να λειτουργεί απαλλακτικά για το ότι αφέθηκε να πάρει τέτοιες διαστάσεις - έφτασε από το Γραμματικό στα Σπάτα, προκαλώντας τεράστια καταστροφή. Όμως, είναι αλήθεια ότι δεν υπήρξε ούτε ένα θύμα, χάρη στην έγκαιρη εκκένωση ολόκληρων πόλεων (όπως στον Άγιο Στέφανο).
Ειρωνεία ή σύμπτωση πάντως, φέτος, την ίδια ημέρα που ξέσπασε η φωτιά στην Καλλιτεχνούπολη και προηγουμένως στην Κινέττα, ξέσπασε και πάλι φωτιά στους Αγίους Αποστόλους, την οποία κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν απειροελάχιστες δυνάμεις, σε συνθήκες εν δυνάμει εγκλωβισμού όσων βρίσκονταν στην παραλία. Ευτυχώς, ο Αίολος σε αυτή την περίπτωση δε θέλησε να υπάρξουν θύματα.
Αλίμονο όμως σε μία χώρα που εξαρτάται η επιβίωση των κατοίκων της εν έτει 2018 από τη διεύθυνση και την ένταση του… αέρα. Ένα από τα κύρια διδάγματα της Ιστορίας είναι ότι ο προϊστορικός άνθρωπος άρχισε να αναπτύσσει σταδιακά τον πολιτισμό της κάθε εποχής, όταν μέσω της ανάπτυξης της τεχνολογίας μπόρεσε να δαμάσει τα στοιχεία της φύσης. Δυστυχώς, αποδείχθηκε και εδώ ότι ακόμη και όταν υπάρχουν τεχνολογικά μέσα προτιμούμε να παραμείνουμε… Νεάντερταλ και όχι Homo Sapiens (Σοφός Άνθρωπος), όπως και να μην διδασκόμαστε από την εμπειρία.
adiakopoulos@star.gr
