Στο Καστελλόριζο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα φέτος της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, για 6η χρόνια, το 6ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πέρα από τα Σύνορα.

Το Φεστιβάλ διοργανώθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ.), σε συνεργασία με την Ecrans des Mondes (Παρίσι) και είχε την υποστήριξη του Υπουργείου Εξωτερικών, του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών, της Γενικής Γραμματείας Νησιωτικής Πολιτικής, της Βουλής των Ελλήνων, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Μεγίστης, της πρεσβείας της Αυστραλίας στην Αθήνα, της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, της πρεσβείας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα, της πρεσβείας της Κύπρου στην Αθήνα, της πρεσβείας της Ισπανίας στην Αθήνα, του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας, του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθήνας, του Τσεχικού Κέντρου Αθήνας, του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ), του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και της ΕΡΤ.

Ρεκόρ συμμετοχών

Περισσότερα από 567 ντοκιμαντέρ Ελλήνων και ξένων δημιουργών – αριθμός ρεκόρ παρά την πρόσφατη πανδημία – κατατέθηκαν προς κρίση για συμμετοχή στο Φεστιβάλ.

Συνολικά 27 ντοκιμαντέρ παρουσιάστηκαν στο Διαγωνιστικό Πρόγραμμα από 17 διαφορετικές χώρες ενώ 15 ακόμα ταινίες τεκμηρίωσης προβλήθηκαν στο Πανόραμα.

Κριτική επιτροπή

Την φετινή Κριτική επιτροπή αποτελούσαν ο Klaus Eder - Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI), η Μαριάννα Οικονόμου – Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, ο Jean-Christoph Caron – Διευθυντής Ντοκιμαντέρ στο
Phoenix, ο Bruno Chatelin – Κριτικός Κινηματογράφου και η Mάρω Αναστοπούλου - Σκηνοθέτις.

Τιμώμενοι φορείς

Για την αξιέπαινη και μακρόχρονη συμβολή του στην υποστήριξη και προβολή έμπειρων κινηματογραφιστών βραβεύτηκε ως Τιμώμενο Ακαδημαϊκό Ίδρυμα το Ινστιτούτο

Ντοκιμαντέρ Πράγας της Τσεχίας που εκπροσωπήθηκε από τη Sofia Tocar (ΟργανώτριαΣυντονίστρια Φεστιβάλ) . Το Φεστιβάλ βράβευσε επίσης ως Τιμώμενο Μέσο Ενημέρωσης τον τηλεοπτικό σταθμό της Βουλής των Ελλήνων που εκπροσωπήθηκε από τον Άρη Φατούρο (Σκηνοθέτης, Παραγωγός, Σύμβουλος προγράμματος). Φέτος για πρώτη φορά καθιερώθηκε και ο θεσμός του Τιμώμενου Φεστιβάλ. Στο πλαίσιο αυτό το φεστιβάλ ‘’Movies That Matter”, της Ολλανδίας, που υποστηρίζει ταινίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα βραβεύτηκε από τη διοργάνωση του Φεστιβάλ. Το Movies That Matter εκπροσώπησαν οι Margje de Koning (Καλλιτεχνική διευθύντρια φεστιβάλ) και Μaarten Stoltz (Προγραμματιστής ταινιών).

Βραβεία

Στο πλαίσιο του διαγωνιστικού τμήματος, η Κριτική Επιτροπή του Φεστιβάλ απένειμε τα βραβεία: Καλύτερου Ιστορικού Ντοκιμαντέρ στο «Midnight Traveler» του Hassan Fazili παραγωγής ΗΠΑ, Κατάρ, Καναδά και Ηνωμένου Βασιλείου του 2019, Καλύτερου Κοινωνικοπολιτικού Ντοκιμαντέρ στο «The Patriarch’s Room», της Danae Elon, παραγωγής Καναδά του 2017 και Καλύτερου Μικρού Μήκους Ντοκιμαντέρ στο Dafa Metti (Difficult) του Tal Amiran , παραγωγής 2015, Ηνωμένο Βασίλειο - όλα με την ευγενική χορηγία της Βουλής των Ελλήνων -.

Το βραβείο Καλύτερου Ελληνικού Ντοκιμαντέρ στο “Χρυσή Αυγή: Υπόθεση όλων μας” της Angelique Kourounis, παραγωγής 2021 με χορηγία
του ΕΚΚ, το Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας, στο «Express Scopelitis» της Αιμιλίας Μήλου, παραγωγής 2020 με χορηγία του ΕΚΟΜΕ καθώς και το Ειδικό Βραβείο Οδυσσέα στο «Ο Δικός μου Προσωπικός Λίβανος» του Θοδωρή Παναγόπουλου, παραγωγής 2020, Ηνωμένο Βασίλειο με χορηγία της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών.

Το Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής απέσπασε η ταινία: «A Black Jesus» του Luca Lucchesi, παραγωγής 2020, Γερμανία ενώ Ειδική Μνεία από την Κριτική Επιτροπή απέσπασε η ταινία: «High Maintenance», του Barak Heymann, παραγωγής 2020, Ισραήλ.

Με άρωμα της 200ης επετείου της Εθνικής Παλιγγενεσίας η τελετή έναρξης

Μια λαμπρή τελετή έναρξης προσέφερε στους θεατές της η 6η έκδοση του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου Πέρα Από Τα Σύνορα η οποία έφερε έντονα το άρωμα της 200ης επετείου της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

Στη διάρκεια της τελετής προβλήθηκε η ταινία του Πάνου Α. Θωμαΐδη «Σπέτσες ‘21, Στο Σταυροδρόμι της Ιστορίας» η οποία προσέφερε μια πρωτότυπη ανάγνωση της ιστορίας της ελληνικής επανάστασης, με πρωταγωνιστές τους απόγονους αγωνιστών του 1821.

Το μουσικό αφιέρωμα που ακολούθησε με τίτλο ”Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα” (Οδυσσέας Ελύτης) είχε πρωταγωνιστές την καταξιωμένη ερμηνεύτρια Μόρφω Τσαιρέλη, και τον συνθέτη-πιανίστα Ανδρέα Αναγνωστόπουλο μαζί με τον οποίο παρουσίασαν τραγούδια σε ποίηση του σπουδαίου

Ποιητή Δημ. Κ. Παπακωνσταντίνου και του νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη με τη συνοδεία των καταξιωμένων μουσικών Γιάννη Νιάρχου (φωνή, κιθάρα), Μιχάλη Δήμα (μπουζούκι), Άρτεμις Βαβάτσικα (ακορντεόν) και Αντωνία Τσολάκη (μπάσο).

Την τελετή έναρξης τίμησαν με την παρουσία τους και απηύθυναν χαιρετισμό ο εκπρόσωπος του Πρωθυπουργού και Υφυπουργός Πολιτισμού Νικόλαος Γιατρομανωλάκης, ο εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριάρχη κκ. Βαρθολομαίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύμης Τήλου, Χάλκης και Καστελλορίζου κ.Χρυσόστομος, ο Υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης, ο Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας Γιάννης Χρυσουλάκης, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Στράτος Αμύγδαλος ο Πρέσβης της Αυστραλίας στην Αθήνα, Αθανάσιος Σπύρου, ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κυριάκος Κενεβέζος, και η επιτετραμμένη της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Shanna Dietz-Surenda.

Τελετή Λήξης: «Mε την Eλλάδα Kαραβοκύρη»

«Mε την Eλλάδα Kαραβοκύρη» τιτλοφορήθηκε η τελετή λήξης του Φεστιβάλ με τη συμμετοχή του σπουδαίου ερμηνευτή Βασίλη Γισδάκη και του μουσικού συνόλου ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ (σολίστες: Δημήτρης Παπαγγελίδης (κλασική κιθάρα), Σπύρος Παγιάτης (πιάνο), Δημήτρης Κουφογιώργος (μαντολίνο) και Μαριλίζα Παπαδούρη Παπαγγελίδη (βιολοντσέλο)). Στην τελετή λήξης προβλήθηκε επίσης η ταινία τεκμηρίωσης των Michel Noll και David Forbes “The Cradock Murders”.

Χαιρετισμό απηύθυνε η επιτετραμμένη της Πρεσβείας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα, Heike Dettmann ενώ η Διευθύντρια του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου, Anna Mondavio, μας τίμησε με την παρουσία της σε προβολές ταινιών του
Διαγωνιστικού Προγράμματος.

Masterclasses, Pitching Lab και Le Grand Debat

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ έλαβαν χώρα τρία επιμορφωτικά σεμινάρια (Masterclasses) με εισηγητές την αρχισυντάκτρια του ΒΒC Storyville και πρέσβειρα του Φεστιβάλ, Mandy Chang, τον Klaus Eder, πρόεδρο της φετινής Κριτικής Επιτροπής και την καλλιτεχνική διευθύντρια φεστιβάλ τoυ «Movies that Matter», Margje de Koning οι οποίοι μετέδωσαν τον πλούτο των γνώσεών τους αναφορικά με την δημιουργία ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, την κριτική ταινιών και στρατηγικές χρηματοδότησης και οργάνωσης ενός πετυχημένου ντοκιμαντέρ καθοδηγώντας τους υποψήφιους κινηματογραφιστές.

Στη διάρκεια του φεστιβάλ πραγματοποιήθηκαν και τέσσερα κινηματογραφικά εργαστήρια (Pitching Lab) που προετοιμάστηκαν διοργανώθηκαν από μια ομάδα τεσσάρων φοιτητών (Κατερίνα Καρπούζη, Αντιγόνη Ηλιάδου, Νίκο Παπαχίου και Γαλάτεια Κόνδη) από τη Σχολή
Κινηματογράφου του ΑΠΘ υπό την επίβλεψη του Παναγιώτη Ιωσηφέλη, Πρόεδρο του τμήματος Κινηματογράφου του ΑΠΘ.

H Barbara Wackernagel-Jacobs (σκηνοθέτις και παραγωγός) και η Δρ. Annie Lacroix-Riz καταπιάστηκαν με την ιστορική φυσιογνωμία του Robert Schumann στο Le Grand Debat.

Ο Klaus Eder στο Καστελλόριζο

Το 6ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ «Πέρα από τα Σύνορα» 2021, είχε την τιμή να φιλοξενήσει για πρώτη φορά τον διακεκριμένο κριτικό ταινιών Klaus Eder.

Η δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ για αυτόν τον μοναδικό προσκεκλημένο ήταν μια πρόκληση που επιδίωξε να ανακαλύψει την ανθρώπινη πλευρά του χαρακτήρα του.

Σε συνεργασία με τη Σχολή Κινηματογράφου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί στενά την επίσκεψή του στο νησί.

Θεατρικό Αναλόγιο

Στη νησίδα του Αγίου Γεωργίου έλαβε χώρα την 25η Αυγούστου 2021 θεατρικό αναλόγιο με θέμα την άγνωστη συνεισφορά του Κωνσταντίνου Πολυχρονιάδη στην προβολή της Ελληνικής Επανάστασης. Πρόκειται για μια πρόσφατη τετράγλωσση έκδοση του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. με προεπαναστατικά κείμενα δημοσιευμένα στον ευρωπαϊκό τύπο της εποχής που σκοπό είχαν να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη της Ευρώπης για το δίκαιο του Αγώνα.

Τα μέλη του κουαρτέτου εγχόρδων της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών έντυσαν μουσικά το θεατρικό αναλόγιο παρουσιάζοντας έργα από τη Δωδεκανησιακή σουίτα του Γιάννη Κωνσταντινίδη. Η Ελληνίδα ταλαντούχος ηθοποιός Γεωργία Ανέστη και η διακεκριμένη Βρετανίδα ηθοποιός και συγγραφέας Carol Drinkwater ανέγνωσαν κείμενα του Πολυχρονιάδη που απευθύνονταν προς τους εκπροσώπους των μεγάλων δυνάμεων.

Ο καθηγητής και συν-επιμελητής της έκδοσης, Matteo Campagnolo παραβρέθηκε στο θεατρικό αναλόγιο όπου και απηύθυνε χαιρετισμό.

Παρουσίαση βιβλίου

Με αφορμή την πρόσφατη έκδοση του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. με τίτλο: «Θεμιστοκλής Λ. Χρυσανθόπουλος, Στους δαιδάλους της ελληνικής διπλωματίας-Υπουργείο Εξωτερικών 1945-1980» πραγματοποιήθηκε η πρώτη πανελλαδική παρουσίασή του, την 28η Αυγούστου στο πλαίσιο των παράλληλων δράσεων του Φεστιβάλ.

Ο πρέσβης επί τιμή Γιώργος Βέης, ο δημοσιογράφος του CNN Greece Γιάννης Μανδαλίδης και ο δημοσιογράφος του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ – ΜΠΕ) Βασίλης Λωλίδης, παρουσίασαν το βιβλίο που στην ουσία αποτελεί ένα ημερολόγιο των δράσεων και των πρωτοβουλιών του Θεμιστοκλή Χρυσανθόπουλου.

Τα παιδιά του, ο Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος επίσης πρέσβης επί τιμή και η Δάφνη Χρυσανθοπούλου – Γεωργιοπούλου, βρέθηκαν στο Καστελλόριζο μεταφέροντας σε όσους παρακολούθησαν την εκδήλωση τις δικές τους αναμνήσεις και εμπειρίες μέσα από προσωπικά βιώματα του πατέρα τους.

Παράλληλες δράσεις για μικρούς και μεγάλους

Καθ’ όλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ στη Δημοτική Αίθουσα Μεγίστης, φιλοξενήθηκε η έκθεση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου “Το Αιγαίο στις Φλόγες”, με αναπαραγωγές από τις συλλογές και το αρχείο Ιστορικών Εγγράφων του Μουσείου, με θέμα τον ναυτικό Αγώνα
των Ελλήνων. Τα εγκαίνια της πραγματοποιήθηκαν από τον εκπρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, Μητροπολίτη Σύμης, Χάλκης και Καστελλορίζου, κ. κ. Χρυσόστομο.

Στο πλαίσιο του φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε αδελφοποίηση της Δημοτικής/Δανειστικής Βιβλιοθήκης Καστελλόριζου με την Μπενάκειο Βιβλιοθήκη-Βιβλιοθήκη της Βουλής.

Ενδιαφέρουσα ήταν η διοργάνωση και για τους μικρούς Καστελλοριζιούς: σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και τις εκπαιδεύτριες του, Αγγέλα Βιδάλη, Νατάσα Καστρίτη, Ρεγγίνα Κατσιμάρδου και Παναγιώτα Παναρίτη, οι μικροί μας φίλοι είχαν την ευκαιρία να δημιουργήσουν τα δικά τους εικαστικά έργα χρησιμοποιώντας ως πρότυπα προσωπογραφίες και χαρακτικά με μορφές και σκηνές από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Παράλληλα μέσα από τα “Παραμυθένια Μουσικά Ταξίδια” της Λιλής Τέγου και της Νίκης Γκουντούμη, γνώρισαν την έννοια της ελευθερίας και ταξίδεψαν στο μαγικό κόσμο της μουσικής.

Οι μεγαλύτερες ηλικίες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το επαγγελματικό σεμινάριο φωτογραφίας του Ανδρέα Κατσικούδη “Αγαπάω τη φωτογραφία!”. Μετά το πέρας του σεμιναρίου, εκτέθηκαν τα έργα των μαθητών, στη Δημοτική Aγορά Καστελλορίζου.

Ο Θίασος Σκιών του Αλέξανδρου Μελισσηνού χάρισε άφθονο γέλιο στους μικρούς μας φίλους, ενώ ο Κλόουν-Μάγος Μότζο Τζότζο ταξίδεψε  μικρούς και μεγάλους σε νέες μαγικές περιπέτειες.

Φέτος, τη μουσική επένδυση των διαλειμμάτων στην κεντρική σκηνή ανέλαβε το Κουαρτέτο Εγχόρδων Αθηνών το οποίο αποτελείτο από εξέχοντα μέλη (βιολονίστες Απόλλωνας Γραμματικόπουλος και Παναγιώτης Τζιώτης, βιολίστας Πάρης Αναστασιάδης και βιολοντσελίστας Ισίδωρος Σιδέρης) της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.

Το φεστιβάλ τίμησαν με την παρουσία τους οι σκηνοθέτες/συντελεστές Matteo Ferrarini και Ali Parraz (Ethbet!), Luca Lucchesi (A Black Jesus), Aντιγόνη Γαβριατοπούλου (EXPRESS SCOPELITIS), Danae Elon (The Patriarch’s Room), Christina Antonakos-Wallace (From Here), Φωτεινή Σαλβαρίδη (Araf), Λία Κατσαρού και Κεβόρκ Μελκονιάν (Αναμνήσεις από την Απελευθέρωση της Κομοτηνής – 14 Μαΐου 1920), Scott Calonico και Sandy Wieding-Fries (Betrayal), Carlos Gomez-Mira (SIM-PATIA), Eric Esser (The Angel of History), Βαγγέλης Μακροστέργιος (Σπιτική Λεμονάδα), Βασίλης Δούβλης (Στοργή στο Λαό), Daizy Gedeon (Enough!), Dmitry Bogolubov και Anna Shishova-Bogolubova (Town of Glory).

Στο φεστιβάλ παραβρέθηκαν επίσης οι Αντιγόνη Μακρυγιάννη και Ευανθία Παπαδάτου (Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας), οι Αλεξία Παπακώστα και Δέσποινα Λαμπαδά (ΕΚΟΜΕ), η Αγγελική Παπαδοπούλου (ΚΙΚΠΕ), οι Μαριά Βλασσοπούλου και Ανδρέας Καπετάνιος (Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων) καθώς και οι δημοσιογράφοι Βασίλης Οικονόμου (Cineuropa), Γιάννης Μανδαλίδης και Κωνσταντίνος Πλιάκος (CNN Greece) και ο Αντώνης Μυστίλογλου (ΕΡΤ).

Η παρακολούθηση όλων των ντοκιμαντέρ και των παράλληλων εκδηλώσεων του 6ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου «Πέρα από τα Σύνορα» ήταν δωρεάν.