Γιατί η Ρωσία απειλεί την Ουκρανία; - Τι θέλει ο Πούτιν

Έως και 130.000 Ρώσοι στρατιώτες βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τα σύνορα της Ουκρανίας, καθώς η Ρωσία απαιτεί εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση.

Κλιμακώνεται η κρίση στην Ουκρανία - «Φύγετε τώρα», λέει ο Μπάιντεν

Οι ΗΠΑ λένε ότι η Ρωσία έχει όλες τις δυνάμεις για να ξεκινήσει μια στρατιωτική εισβολή οποιαδήποτε στιγμή, αλλά η Ρωσία έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν έχει τέτοια σχέδια. Αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρη τη δομή ασφάλειας της Ευρώπης.

Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος εισβολής;

Σύμφωνα με το BBC, η Ρωσία υποστηρίζει ότι δεν έχει σχέδια να επιτεθεί στην Ουκρανία και ο επικεφαλής των ξένων υπηρεσιών πληροφοριών Σεργκέι Ναρίσκιν έχει καταδικάσει τα «επικίνδυνα ψέματα» που διαδίδονται από τις ΗΠΑ και τις δυτικές πρωτεύουσες.

Όμως η απειλή λαμβάνεται σοβαρά υπόψη καθώς η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία το 2014 και κατέλαβε το έδαφός της. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ προειδοποιεί ότι ο κίνδυνος σύγκρουσης είναι πραγματικός. Οι ΗΠΑ λένε ότι μια ρωσική εισβολή θα μπορούσε να συμβεί οποιαδήποτε μέρα, αλλά δε γνωρίζουν αν ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν το έχει αποφασίσει.

Ουκρανία: Οι ΗΠΑ ζητούν την εκκένωση της πρεσβείας τους στο Κίεβο

Πολλές δυτικές κυβερνήσεις κάλεσαν τους πολίτες τους να εγκαταλείψουν την Ουκρανία, όπως και η Ελλάδα, και ορισμένες χώρες άρχισαν να αποσύρουν παρατηρητές από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφαλείας, τον ΟΑΣΕ. Ο ανώτατος στρατιωτικός αξιωματικός του προέδρου Μπάιντεν, στρατηγός Μαρκ Μίλι, προειδοποίησε ότι η κλίμακα των ρωσικών δυνάμεων θα προκαλούσε σημαντικό αριθμό απωλειών και οι μάχες στις αστικές περιοχές θα ήταν φρικτές.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας απηύθυνε έκκληση στη Δύση να μη σκορπίσει «πανικό». Η Γαλλία πιστεύει ότι ο κύριος στόχος του Πούτιν είναι να επιτύχει μια καλύτερη συμφωνία για την ασφάλεια και ο καγκελάριος της Γερμανίας κατευθύνεται στη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο πρόεδρο.

Ο Πούτιν έχει απειλήσει με «αντίποινα» εάν συνεχιστεί η επιθετική προσέγγιση της Δύσης. Εκτιμάται ότι 100.000 Ρώσοι στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί κοντά στα σύνορα της Ουκρανίας και 30.000 ακόμη συμμετέχουν σε ασκήσεις στη Λευκορωσία, κοντά στα 1.084 χιλιόμετρα (674 μίλια) σύνορά της με την Ουκρανία.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας συνέκρινε πρόσφατα την τρέχουσα κατάσταση με την κουβανική πυραυλική κρίση του 1962, όταν οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση έφτασαν κοντά σε πυρηνική σύγκρουση.

Γιατί η Ρωσία απειλεί την Ουκρανία;

Η Ρωσία αντιστέκεται εδώ και καιρό στην κίνηση της Ουκρανίας προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της ΕΕ. Το βασικό της αίτημα τώρα είναι η Δύση να εγγυηθεί ότι η Ουκρανία δε θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, μια αμυντική συμμαχία 30 χωρών.

Το ΥΠΕΞ καλεί τους Ελληνες πολίτες να φύγουν από την Ουκρανία

Η Ουκρανία μοιράζεται σύνορα τόσο με την ΕΕ όσο και με τη Ρωσία, αλλά ως πρώην σοβιετική δημοκρατία έχει βαθείς κοινωνικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τη Ρωσία και τα ρωσικά μιλιούνται ευρέως εκεί. Όταν οι Ουκρανοί καθαίρεσαν τον φιλορώσο πρόεδρό τους στις αρχές του 2014, η Ρωσία προσάρτησε τη νότια χερσόνησο της Κριμαίας της Ουκρανίας και υποστήριξε τους αυτονομιστές που κατέλαβαν μεγάλες εκτάσεις της ανατολικής Ουκρανίας. Οι αντάρτες πολέμησαν έκτοτε τον ουκρανικό στρατό σε μια σύγκρουση που έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερες από 14.000 ζωές.

Τι θέλει η Ρωσία από το ΝΑΤΟ;

Η Ρωσία μίλησε για μια «στιγμή αλήθειας» στην αναδιατύπωση της σχέσης της με το ΝΑΤΟ. «Για εμάς είναι απολύτως υποχρεωτικό να διασφαλίσουμε ότι η Ουκρανία δε θα γίνει ποτέ, μα ποτέ μέλος του ΝΑΤΟ», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριάμπκοφ.

Ο Πρόεδρος Πούτιν εξήγησε ότι εάν η Ουκρανία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, η συμμαχία μπορεί να προσπαθήσει να ανακαταλάβει την Κριμαία. 

Στην πραγματικότητα, η Ρωσία θέλει το ΝΑΤΟ να επιστρέψει στα προ του 1997 σύνορά του. Δεν απαιτεί πλέον επέκταση προς τα ανατολικά και τερματισμό της στρατιωτικής δραστηριότητας του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη. Αυτό θα σήμαινε την απόσυρση μονάδων μάχης από την Πολωνία και τις βαλτικές δημοκρατίες της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας και δε θα αναπτυχθούν πύραυλοι σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ρουμανία.

Στα μάτια του Προέδρου Πούτιν, η Δύση υποσχέθηκε το 1990 ότι το ΝΑΤΟ θα επεκταθεί «ούτε μια ίντσα προς τα ανατολικά», αλλά το έκανε ούτως ή άλλως. Αυτό ήταν πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ωστόσο, έτσι η υπόσχεση που δόθηκε στον τότε Σοβιετικό Πρόεδρο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αναφερόταν μόνο στην Ανατολική Γερμανία στο πλαίσιο μιας επανενωμένης Γερμανίας. Ο κ. Γκορμπατσόφ είπε αργότερα ότι «το θέμα της επέκτασης του ΝΑΤΟ δε συζητήθηκε ποτέ» εκείνη την εποχή.

Τι θέλει η Ρωσία από την Ουκρανία;

Η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία υποστηρίζοντας ότι είχε μια ιστορική αξίωση σε αυτήν. Η Ουκρανία ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία κατέρρευσε τον Δεκέμβριο του 1991 και ο Πούτιν είπε ότι ήταν η «διάσπαση της ιστορικής Ρωσίας». Μια ένδειξη για τη σκέψη του Προέδρου Πούτιν για την Ουκρανία ήρθε σε ένα μακροσκελές κομμάτι πέρυσι όταν αποκάλεσε Ρώσους και Ουκρανούς «ένα έθνος». Χαρακτήρισε τους σημερινούς ηγέτες της Ουκρανίας ότι διαχειρίζονται ένα «αντιρωσικό σχέδιο».

Η Ρωσία έχει επίσης απογοητευτεί επειδή η ειρηνευτική συμφωνία του Μινσκ του 2015 για την ανατολική Ουκρανία απέχει πολύ από το να εκπληρωθεί. Δεν υπάρχουν ακόμη ρυθμίσεις για ανεξάρτητη παρακολούθηση εκλογών στις αυτονομιστικές περιοχές. Η Ρωσία αρνείται τις κατηγορίες ότι αποτελεί μέρος της διαρκούς σύγκρουσης.