Οι γυναίκες στη χώρα μας αρχίζουν να αναβάλλουν το γάμο, ενώ όλο και περισσότερες δεν παντρεύονται, μία εξέλιξη που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και τη γονιμότητα, καθώς η απόκτηση του πρώτου παιδιού παραμένει στενά συνδεδεμένη με τη σύναψη του πρώτου γάμου στην ελληνική κοινωνία.
Όλα τα παραπάνω αναλύονται στην αποκαλυπτική μελέτη που παρουσιάζεται στο 43ο τεύχος της σειράς «Δημογραφικά Νέα» του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με θέμα: «Η εξέλιξη των γάμων και της γαμηλιότητας στην Ελλάδα».
«Νέα οικογενειακά πρότυπα»
Σημειώνεται ότι από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα τα ποσοστά γάμων μειώνονται σε σύγκριση με τις προηγούμενες δεκαετίες, δεδομένου ότι οι νοοτροπίες, αντιλήψεις και συμπεριφορές αλλάζουν. «Οι πρώτοι γάμοι σε κανένα έτος από το 1980 και έπειτα δεν ξεπερνούν τους 76 χιλ. του 1979. Κατά τη δεκαετία του 1980 οι πρώτοι γάμοι είναι λιγότεροι από 56.000 ανά έτος, στη δεκαετία του 1990 δεν ξεπερνούν τους 53.000 και από το 2016 και έπειτα δεν υπερβαίνουν τους 40.000, ενώ το 2020 (την πρώτη χρονιά της πανδημίας του COVID-19) είναι λιγότεροι από 26 χιλ.», επισημαίνεται στη μελέτη.
«Κατ’ επέκταση, οι οικογενειακές δομές στη χώρα μας διαφοροποιούνται όλο και περισσότερο από αυτές του παρελθόντος και η μικρή σε μέγεθος πυρηνική οικογένεια που προκύπτει από τον γάμο συνεχίζει να επικρατεί, ενώ παράλληλα αναδύονται νέα οικογενειακά πρότυπα, απαιτώντας νέες προσεγγίσεις στη διαμόρφωση των δημογραφικών και κοινωνικών πολιτικών.», καταλήγει η μελέτη.
Πολιτικοί γάμοι, τα σύμφωνα συμβίωσης κι ο Covid
Υπενθυμίζεται ότι ο πολιτικός γάμος εισήχθη για πρώτη φορά στην Ελλάδα με τον Ν.1250/1982 και το σύμφωνο συμβίωσης με το Ν.3719/2008, ενώ ο Ν.4356/2015 δίνει το δικαίωμα σύναψης συμφώνου συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια.
Παντρεύτηκαν με κουμπάρο ένα... πάντα και ο γάμος τους έγινε viral!
«Οι πολιτικοί γάμοι αποτελούν έως τα μέσα της δεκαετίας του 2000 μόλις το ¼ των ετησίως τελεσθέντων γάμων. Η τάση των ζευγαριών να επιλέγουν τον πολιτικό γάμο εντείνεται στη συνέχεια, με αποτέλεσμα να αποτελούν πλέον το 45-50% του συνόλου την περίοδο 2011-2019. Το 2020 φαίνεται ότι η πανδημία επηρέασε έντονα την επιλογή των ατόμων (το 60% περίπου των γάμων ήταν πολιτικοί), καθώς οι περιορισμοί που επέβαλλε η πολιτεία και αφορούσαν στον αριθμό των καλεσμένων, στις αποστάσεις μεταξύ τους κ.ά., αλλά και ο φόβος μετάδοσης του ιού, ώθησαν πολύ περισσότερα ζευγάρια από ότι συνήθως σε ένα τύπο γάμου που τελείται ενώπιον λιγότερων καλεσμένων.», αναφέρεται στη μελέτη.
Σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι «(…) από το 2014 και έπειτα ο αριθμός των Συμφώνων αυξάνεται ταχύτατα. Φαίνεται επομένως ότι ενώ η πανδημία αποθάρρυνε πολλά ζευγάρια από το να παντρευτούν το 2020 και το 2021, εντούτοις δεν αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα για τη σύναψη Συμφώνου Συμβίωσης. Είναι πιθανό δε ότι, αν δεν είχε θεσπιστεί το Σύμφωνο Συμβίωσης, ο αριθμός των ετησίως τελεσθέντων πολιτικών γάμων θα είχε ξεπεράσει τους θρησκευτικούς αρκετά νωρίτερα από το 2020, καθώς πολλά από τα ζευγάρια που τα τελευταία έτη επιλέγουν το Σύμφωνο Συμβίωσης θα επέλεγαν πιθανότατα τον πολιτικό γάμο, καθώς και αυτός (όπως και το Σύμφωνο Συμβίωσης) αποτελεί μια θεσμική μορφή «επισημοποίησης» του δεσμού τους που μπορεί να γίνει εύκολα, γρήγορα και με χαμηλό κόστος.»
Το δυτικό μοντέλο της οικογένειας - Ομοιότητες με Ισπανία και Ιταλία
Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία που αφορούν τη σύγκριση της Ελλάδας με τις άλλες χώρες της Ευρώπης. «Ειδικότερα, στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη στις επτά πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα παρατηρείται μια σημαντική μείωση του ποσοστού των άγαμων γυναικών, ιδιαίτερα στην περίοδο 1945-1965, αλλά οι τάσεις ανατρέπονται από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και η γαμηλιότητα υποχωρεί προοδευτικά, η μέση ηλικία στον γάμο ανέρχεται με ταχείς ρυθμούς, οι όλο και λιγότεροι γάμοι γίνονται όλο και πιο εύθραυστοι και οι εκτός γάμου γεννήσεις αυξάνονται ταχύτατα.», αναφέρεται στη μελέτη.
Αξιοσημείωτες είναι οι ομοιότητες της Ελλάδας με την Ισπανία και την Ιταλία. «Οι τρεις χώρες του νότου - Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία - έχουν αρκετά κοινά σημεία, αν και στην Ισπανία και την Ιταλία η Καθολική Εκκλησία είχε πολύ ισχυρότερη επιρροή απ’ ότι η Ορθόδοξη στην Ελλάδα. Στις χώρες αυτές οι οικογενειακοί δεσμοί ήταν ισχυροί, ο γάμος είχε μια κεντρική θέση, λυνόταν σπάνια, οι εκτός γάμου γεννήσεις ήταν πολύ λιγότερες και η συγκατοίκηση εκτός γάμου ήταν περιορισμένη.», τονίζεται.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
