Η Ευρώπη προχωράει με συμβιβασμούς.
Ο συμβιβασμός είναι η ψυχή της δημοκρατίας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, στη βάση του κράτους δικαίου και της παγκόσμιας τάξης βασισμένης σε κανόνες. Η ΕΕ λειτουργεί και εργάζεται με βάση τη Συνθήκη της, η οποία εδράζεται στο δίκαιο των συνθηκών που πηγάζει από τη σύμβαση της Βιέννης.
Τούτων λεχθέντων πρέπει να είναι απόλυτα κατανοητό ότι 9 Κράτη Μέλη της ΕΕ δεν μπορεί να απαιτούν από άλλα 18 να ακολουθήσουν επακριβώς αυτό που προτείνουν. 9 Κ-Μ δεν είναι πλειοψηφία, είναι το 1/3.
Επιπλέον κάθε προτεινόμενη θεωρητική ιδέα, ευρωομόλογα, κορωνο-ομόλογα, ή ότιδήποτε άλλο για να υιοθετηθεί, πρέπει και πρακτικά να λειτουργεί.
Η πρακτική λύση στο θεωρητικό πρόβλημα της ανάγκης κοινής έκδοσης χρέους ήταν ο ESM. O ESM έχει χτίσει ένα παγκόσμιο δίκτυ στις αγορές, με κόπους και αποτελεσματική προσωπική εργασία του επικεφαλής του Κλάουν Ρέγκλιγκ, αλλά και μιας ομάδας 8 - 10 ατόμων. Ο ESM έχει αξιολόγηση τριπλού “Α” και ως εκ τούτου μπορεί να εκδίδει ομόλογα, τα μόνα πραγματικά ευρωομόλογα με τα χαμηλότερα δυνατά επιτόκια.
Τα χαμηλά επιτόκια και η αξιολόγηση “ΑΑΑ” επιτυγχάνονται αφενός γιατί υπάρχουν οι εγγυήσεις των 19 Κρατών Μελών, περιλαμβανομένης της Αυστρίας, Γερμανίας, Φινλανδίας, Ολλανδίας, αφετέτου διότι υπάρχει μέθοδος στο ποιον χρηματοδοτεί και με ποιους όρους.
Το σύστημα αυτό δούλεψε αποτελεσματικά ως σήμερα και εξασφάλισε χώρες όπως η Ελλάδα που δανειζόμενες από τον ESM (ο οποίος τις χρηματοδοτεί εκδίδοντας ευρωομόλογα) εξοικονομούν ως και 12 δισ. ευρώ το χρόνο σε σχέση με τις καλύτερες συνθήκες που θα μπορούσαν να πετύχουν μόνες τους, όχι την εποχή της κρίσης, αλλά τη περίοδο πριν το 2008, όταν οι αγορές ήταν σε ευφορία.
Στην σημερινή συγκυρία υπάρχει ένα πρόβλημα: η παύση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω των μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης του COVID19.
Tα Κράτη Μέλη συμφώνησαν ομόφωνα ότι θα το αντιμετωπίσουν με μαζικές κρατικές ενισχύσεις σε μμε, εργαζόμενους, ανέργους, επιχειρήσεις, με κρατικοποιήσεις ή κρατικές εγγυήσεις και ρευστότητα μέσω του τραπεζικού συστήματος, το οποίο θα ενισχύσουν παρομοίως όσο χρειαστεί.
Για την κρατική παρέμβαση όμως χρειάζονται κεφάλαια. Η χρηματοδότηση των κρατών περιορίζεται από το κόστος δανεισμού μέσω των αγορών σε περίοδο κρίσης.
Η μόνη ρεαλιστική απάντηση είναι να αναλάβει αυτό το δανεισμό ο ESM. Oυδείς διαφωνεί σε αυτό. Ακόμα και οι 9 μιλάνε για “ευρωπαϊκό οργανισμό που θα αναλάβει την έκδοση”.
Στην πράξη η μόνη διαφωνία είναι οι όροι με τους οποίους οι 9 και όποιος άλλος θα έχουν πρόσβαση σε αυτά τα λεφτά.
Η συναίνεση που έχει επιτευχθεί στο Εurogroup είναι πως οι όροι θα είναι τυπικοί και δε θα έχουν σχέση με τις διασώσεις προ δεκαετίας.
Η μέθοδος που προκρίνεται είναι η προληπτική γραμμή χρηματοδότησης ECCL. To επιχείρημα είναι πως και μόνο με την ύπαρξή της, τα επιτόκια των αγορών θα μειωθούν ακόμη και για τον ατομικό δανεισμό των Κ-Μ.
Το Εurogroup έχει ήδη αποφασίσει πως ο COVID19 είναι ένα εξωτερικό συμμετρικό σοκ και η όποια αιρεσιμότητα θα αντανακλάται σε αυτήν την παραδοχή.
Ο ESM έχει δανειοδοτική ικανότητα 410 δισ.Ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι όταν τα Κ-Μ συμφωνήσουν, θα βγει στις αγορές και θα πουλήσει φτηνά ευρωομόλογα, όπως κάνει εδώ και 10 χρόνια.
Το eurogroup έλαβε εντολή να καταλήξει σε πρακτική λύση σε 15 μέρες. Ο Πρόεδρός Σεντένο θα το συγκαλέσει την επόμενη εβδομάδα.
Στις Βρυξέλλες ήταν γνωστό ότι μετά την απόφαση της Τρίτης από το Eurogroup, οι ηγέτες θα έδιναν κάποιες κατευθύνσεις την Πέμπτη, αλλά η απόφαση θα ξαναγύριζε στο Eurogroup για τα πρακτικά της υπόθεσης.
Οι Ιταλοί και όλοι οι υπόλοιποι εκ των 9, υπέγραψαν χθες μια δήλωση που ελάχιστα απέχει από τη δήλωση που ετοίμασαν οι διπλωμάτες πριν τη Σύνοδο και δέχεται όλα τα παραπάνω. Αυτό σημαίνει ότι επικράτησε ο συμβιβασμός και η κοινή πορεία, ασχέτως ρητορείας προς τα εσωτερικά ακροατήρια. Η συνέχεια την επόμενη εβδομάδα στο eurogroup.
Εξάλλου όλα αυτά έχουν μικρότερη πια αξία, μετά την απόφαση της EKT για απεριόριστες αγορές κρατικών ομολόγων για όσο καιρό χρειαστεί.
Όσο για τη λογική της αμοιβαιοποίησης χρέους, είναι προφανές ότι αυτή δε θα μπορέσει να είναι ποτέ λευκή επιταγή.
