Επιστήμονες στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ αναζωογόνησαν τα κύτταρα του δέρματος μιας 53χρονης γυναίκας, έτσι ώστε να είναι ισοδύναμα με αυτά μιας 23χρονης.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν το ίδιο πράγμα και με άλλους ιστούς του σώματος. Ο τελικός στόχος είναι η ανάπτυξη θεραπειών για ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και οι νευρολογικές διαταραχές.
Η θεωρία ότι κάποιες ασθένειες προκαλούνται από τα γηρατειά, και άρα αν βρεθεί τρόπος να αντιστραφεί η πορεία της γήρανσης, θα μπορέσουν πολλές από αυτές να αποφευχθούν αυξάνοντας τον μέσο όρο ζωής, είναι μία υπόθεση που ερευνάται από κορυφαία ακαδημαϊκά ιδρύματα παγκοσμίως. Και φυσικά, πού έχει αποδειχθεί πως η επιστήμη μπορεί να αναστρέψει κάποιες από τις συνέπειες του χρόνου που περνά από πάνω μας; Στο δέρμα μας. Σκεφτείτε οτιδήποτε, από κρέμες μέχρι άλλες θεραπείες.
Η τεχνολογία βέβαια αναζωογόνησης κυττάρων που δοκίμασαν στο Κέιμπριτζ είναι πιο περίπλοκη. Βασίζεται στις τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία του κλωνοποιημένου προβάτου Ντόλι πριν από περισσότερα από 25 χρόνια.
Η εργασία, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό eLife, είναι σε πολύ πρώιμο στάδιο, αλλά όπως είπε ο καθηγητής που ηγήθηκε της έρευνας, η απόδειξη για πρώτη φορά ότι η κυτταρική αναζωογόνηση είναι δυνατή, είναι ένα κρίσιμο βήμα προς τα εμπρός.
Η Ντόλι το πρόβατο
Η Ντόλι το πρόβατο, που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στα 90s, δημιουργήθηκε με τη μέθοδο της κλωνοποίησης, για να βρεθούν στην ουσία θεραπείες για τις ασθένειες της γήρανσης.
Τη δεκαετία του 1990 ερευνητές στο Ινστιτούτο Roslin, λίγο έξω από το Εδιμβούργο, ανέπτυξαν μια μέθοδο μετατροπής ενός ενήλικου κυττάρου μαστικού αδένα από ένα πρόβατο σε έμβρυο, με αποτέλεσμα το κλωνοποιημένο πρόβατο Ντόλι.
Στόχος της ομάδας Roslin δεν ήταν να δημιουργήσει κλώνους προβάτων ή ακόμη και ανθρώπων, αλλά να χρησιμοποιήσει την τεχνική για τη δημιουργία των λεγόμενων ανθρώπινων εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων. Αυτά, ήλπιζαν, ότι θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε συγκεκριμένους ιστούς, όπως μυς, χόνδροι και νευρικά κύτταρα, για να αντικαταστήσουν τα φθαρμένα μέρη του σώματος.
Πώς δουλεύει η μέθοδος αναζωογόνησης
Η τεχνική «Dolly» έγινε πιο απλή το 2006 από τον καθηγητή Shinya Yamanaka, στο Πανεπιστήμιο του Κιότο. Η νέα μέθοδος, που ονομάζεται IPS, περιελάμβανε την προσθήκη χημικών ουσιών σε ενήλικα κύτταρα για περίπου 50 ημέρες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα γενετικές αλλαγές, που μετέτρεψαν τα ενήλικα κύτταρα σε βλαστοκύτταρα.
Και στις δύο τεχνικές, τα βλαστοκύτταρα που δημιουργούνται πρέπει να αναπτυχθούν εκ νέου στα κύτταρα και τους ιστούς που χρειάζεται ο ασθενής. Αυτό έχει αποδειχθεί δύσκολο και παρά τις προσπάθειες δεκαετιών, η χρήση βλαστοκυττάρων για τη θεραπεία ασθενειών είναι επί του παρόντος εξαιρετικά περιορισμένη.
Η ομάδα του καθηγητή Reik από το Cambridge χρησιμοποίησε την τεχνική IPS σε κύτταρα δέρματος 53 ετών. Όμως έκοψαν τη χημική διαδικασία από 50 ημέρες σε περίπου 12. Τα κύτταρα δεν είχαν μετατραπεί σε εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα, αλλά είχαν αναζωογονηθεί σε κύτταρα δέρματος, που έμοιαζαν και συμπεριφέρονταν σαν να προέρχονταν από 23 ετών γυναίκα.
Πόσο μακριά βρισκόμαστε από το να αντιστρέψουμε τη γήρανση
Η τεχνική δεν μπορεί να εφαρμοστεί αμέσως στον πραγματικό κόσμο, γιατί η μέθοδος IPS αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Αλλά ο καθηγητής Reik εμφανίστηκε σίγουρος ότι τώρα που έγινε γνωστό ότι είναι δυνατή η αναζωογόνηση των κυττάρων, η ομάδα του θα μπορούσε να βρει μια εναλλακτική, ασφαλέστερη μέθοδο.
Μερικές από τις πρώτες εφαρμογές της μεθόδου θα μπορούσαν να είναι η ανάπτυξη φαρμάκων για την αναζωογόνηση του δέρματος σε ηλικιωμένους σε μέρη του σώματος όπου έχουν κοπεί ή καεί ως ένας τρόπος για να επιταχυνθεί η επούλωση.
Το επόμενο βήμα είναι να δούμε αν η τεχνολογία θα λειτουργήσει και σε άλλους ιστούς όπως οι μύες, το συκώτι και τα κύτταρα του αίματος.
Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν οι ερευνητικές προσπάθειες σε αυτόν τον τομέα θα οδηγούσαν σε μια μέθοδο αναγέννησης ολόκληρου του σώματος, ένα ελιξίριο νεότητας ή ένα χάπι κατά της γήρανσης.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Reik: «Η τεχνική έχει εφαρμοστεί σε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια και υπάρχουν κάποια σημάδια αναζωογόνησης. Μια μελέτη έδειξε σημάδια αναζωογονημένου παγκρέατος, κάτι που είναι ενδιαφέρον για τις δυνατότητές του να αντιμετωπίσει τον διαβήτη».
Άλλοι επιστήμονες πιστεύουν πως είμαστε ακόμα μακριά από την ασφαλή δημιουργία νέων ιστών με αυτή τη μέθοδο, πόσο μάλλον την κυκλοφορία ενός χαπιού αντιγήρανσης. Το σίγουρο είναι πως το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται και πράγματα που παλαιότερα μας φαίνονταν επιστημονική φαντασία, δε μοιάζουν πια και τόσο μακρινά.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
