Βρυξέλλες: Ξεκινά σήμερα ο νέος κύκλος διαπραγματεύσεων για το Brexit

Σήμερα ξεκινά στις Βρυξέλλες ο νέος κύκλος των διαπραγματεύσεων για το Brexit, όπως γνωστοποίησε η βρετανική κυβέρνηση.

Όπως σας έχουμε ήδη ενημερώσει, τον βρετανό υπουργό αρμόδιο για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, Ντέιβιντ Ντέιβις, θα υποδεχθεί στις Βρυξέλλες ο επικεφαλής ευρωπαίος διαπραγματευτής Μισέλ Μπαρνιέ.

Τη συνάντησή τους θα ακολουθήσουν οι επαφές των συντονιστών και των ομάδων εργασίας.

Οι συνομιλίες θα συνεχιστούν ως την Πέμπτη, όταν θα γίνει μια συνεδρίαση της ολομέλειας και θα δοθεί συνέντευξη Τύπου.

Τα ζητήματα του κόστους του Brexit, των δικαιωμάτων των εκπατρισμένων και των συνόρων με την Ιρλανδία θα πρέπει να έχουν διευθετηθεί πριν μπορέσει να αρχίσει η συζήτηση για τη «μελλοντική σχέση», υπενθύμισε πρόσφατα ο Μισέλ Μπαρνιέ.

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ επανέλαβε επίσης ότι οι διαπραγματεύσεις για το Brexit πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2018, ώστε να καταστεί δυνατή η επικύρωση της οριστικής συμφωνίας από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη ως τον Μάρτιο του 2019.

ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΙΑ ΑΚΟΜΑ ΑΠΟ «ΕΠΑΡΚΗ ΠΡΟΟΔΟ»

Δεδομένης της μακροοικοινομικής αβεβαιότητας όσον αφορά στη συνολική σταθερότητα της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, και στους διαπραγματευτικούς της στόχους αλλά και δεδομένης της έλλειψης σαφήνειας σε ορισμένες από τις συγκεκριμένες προτάσεις της κυβέρνησης (για τους πολίτες και για τα χρήματα), οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες θα «μετρήσουν» αυτή την εβδομάδα ως «διαπραγματεύσεις αποσαφήνισης».

• Το δικαίωμα παραμονής των περίπου 3,2 εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών στη Βρετανία και των 1,2 εκατομμυρίων Βρετανών πολιτών στην ΕΕ. Η βρετανική κυβέρνηση έχει κάνει μια συγκεκριμένη πρόταση: όλοι οι πολίτες της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο θα έχουν την ευκαιρία να υποβάλουν αίτηση για ένα «διασφαλισμένο καθεστώς» και να παραμείνουν. Αλλά για την ΕΕ η πρόταση αυτή δεν είναι αρκετή και υπάρχουν λεπτομέρειες που πρέπει να διευθετηθούν, όπως για παράδειγμα το αν οι ευρωπαίοι πολίτες στη Βρετανία θα μπορούν και μελλοντικά να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα δικαιώματά τους -κάτι που θεωρούν εκ των ουκ άνευ οι Βρυξέλλες και απορρίπτει το Λονδίνο.

• Οι οικονομικές υποχρεώσεις του Λονδίνου, που εκτιμώνται ανεπίσημα γύρω στα 100 δισ ευρώ και στις οποίες περιλαμβάνεται και ένα μέρος των μελλοντικών υποχρεώσεων στον προϋπολογισμό της ΕΕ που ανέλαβε η Βρετανία όταν ήταν ακόμα μέλος. Προ ημερών ο υπουργός εξωτερικών της χώρας Μπόρις Τζόνσον είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Νομίζω ότι τα ποσά που έχω δει... μου φαίνονται εκβιαστικά και νομίζω ότι το ‘άσ’ τους να λένε, δεν θα πάρουν δεκάρα’ είναι μια εντελώς κατάλληλη έκφραση».

• Η διαμόρφωση οσοδυνατόν διαπερατών εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. μεταξύ της Ιρλανδίας και της βρετανικής επαρχίας της Βόρειας Ιρλανδίας. Το Λονδίνο δεν έχει ακόμη λάβει σαφή θέση ως προς το ζήτημα αυτό.

ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

Όσον αφορά αυτό το κομμάτι, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρώπη έχουν πολλά να διευθετήσουν, καθώς υπάρχει κάποια απόσταση.

Για τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ζουν στην Βρετανία, στόχος είναι για να το θέσουμε απλά, είναι να έχουν το προνόμιο των δικαιωμάτων που απολαμβάνουν επι του παρόντος, σύμφωνα με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ηνωμένο Βασίλειο ωστόσο, προβλέπει έναν άλλο δρόμο, ώστε οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αποκτούν βρετανικό διαβατήριο και δικαιώματα, σύμφωνα με το βρετανικό δίκαιο. Αυτό θα καταστήσει τους Ευρωπαίους πολίτες στην Βρετανία, σε χειρότερη κατάσταση απ΄ότι τους πολίτες στην Ευρώπη των 27.

Ακανθώδες ζήτημα για τις διαπραγματεύσεις, είναι ακόμα πως θα γίνει η μετάβαση από το ένα νομικό πλαίσιο στο άλλο, καθώς συνολικά 3 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες, θα πρέπει να εγγραφούν και εν συνεχεία να τους αποδοθεί ένα «σταθερό καθεστώς» στην μετά Brexit εποχή.

Ένα ακόμα θέμα που πρέπει να τεθεί είναι αυτό της αμοιβαιότητας, καθώς οι πολίτες της Βρετανίας που ζουν στην Ευρώπη, στη μετά Brexit εποχή θα έχουν περισσότερα δικαιώματα από τους πολίτες της Ευρώπης που ζουν στη Μεγάλη Βρετανία.

Σε αυτό το ζήτημα, η Μεγάλη Βρετανία είναι ανένδοτη, τονίζοντας πως δεν μπορεί να δημιουργήσει μια «προνομιούχα κάστα» Ευρωπαίων πολιτών που θα διαμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι, είτε η Ευρώπη θα πρέπει να περιορίσει τα δικαιώματα των πολιτών της Μ. Βρετανίας, είτε να ζήσει με τις διαφορές.

Ακόμα πάντως κι αν η Ευρώπη μιλήσει για «κατοχυρωμένα δικαιώματα», η Μ. Βρετανία θεωρεί πως οι 27 θέλουν όλη την πίτα δικιά τους.

Η ΕΕ υποστηρίζει ότι «όλα έχουν αλλάξει» όσον αφορά στην ενιαία αγορά και το εμπόριο, αλλά δεν θέλει να αλλάξει τίποτα όσον αφορά στα δικαιώματα των πολιτών της. Αλλά τα πράγματα θα πρέπει να αλλάξουν, αν και οι διαπραγματευτές του Ηνωμένου Βασιλείου υποστηρίζουν ότι καταβάλλουν πολύ λογικές προσπάθειες για να διαταράξουν ελάχιστα όσους ήρθαν στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από την αποκοπή - και πιστεύουν ότι τα κράτη μέλη δέχονται και το βλέπουν αυτό.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, διαφωνεί ότι τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών θα κατοχυρωθούν στο βρετανικό δίκαιο, τονίζοντας ότι αντ΄αυτού θα πρέπει να υπάρξει μια δεσμευτική συμφωνία στο διεθνές δίκαιο. Μία από τις επιλογές είναι η χρήση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης, αλλά αυτό αποτελεί σημαντικό μειονέκτημα για την ΕΕ των 27, καθώς μόνο κράτη, όχι άτομα ή οργανώσεις, μπορούν να υποβάλουν αναφορά.

Από την οπτική της ΕΕ, οποιοσδήποτε αποδεκτός μηχανισμός επίλυσης διαφορών μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτό το θέμα, επιτρέποντας σε μεμονωμένους πολίτες της ΕΕ να πιέζουν την περίπτωσή τους εάν πιστεύουν ότι παραβιάζονται με κάποιο τρόπο τα δικαιώματά τους.

TΟ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

Το οικονομικό ζήτημα αναμένεται να είναι το πιο ακανθώδες όλων, καθώς η Ευρώπη των 27 έχει εμμονή με τα χρήματα.

Πρώτον, επειδή έχουν συνειδητοποιήσει ότι είναι η σημαντικότερη μόχλευση του Ηνωμένου Βασιλείου. Δεύτερον, επειδή είναι το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να υπονομεύσει την ενότητα των 27 που έχει επιτευχθεί πάνω από το Brexit.

Τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πιστεύουν ακράδαντα πως όποιες υποχωρήσεις κι αν κάνει το Ηνωμένο Βασίλειο αναφορικά με τα δικαιώματα των πολιτών, δεν του δίνει διαπραγματευτικό ατού πάνω στο οικονομικό ζήτημα. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η ασταθής κατάσταση στην οποία βρέθηκε η Βρετανία μετά τις εκλογές της 8ης Ιουνίου, πιθανόν να ενθαρρύνει την Ευρώπη ώστε να πιέσει περισσότερο.

Όσον αφορά στο πού βρίσκονται σήμερα τα πράγματα, το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισε να υιοθετήσει εξ αρχής μια νομικιστική προσέγγιση, ζητώντας από την Επιτροπή να δικαιολογήσει νομικά τα αιτήματά του, τα οποία διαφωνεί ότι περισσότερο πολιτικά παρά νομικά. Το έκανε αυτό γνωρίζοντας ότι οι νομικές συμβουλές της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη ήταν ότι ορισμένες από τις απαιτήσεις ήταν νομικά αμφίβολες.

Αναπόφευκτα πάντως, η συζήτηση κάποια στιγμή θα γίνει περισσότερο πολιτική.

Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πολύ επιφυλακτικό καθώς θεωρεί ότι μαζί με τη μετανάστευση, τα χρήματα είναι η «καυτή πατάτα» για τους Βρετανούς, καθώς δεν έχει προετοιμαστεί το έδαφος για σημαντικές συνεχείς πληρωμές στην ΕΕ (ακόμη και αν οι πολιτικές τάξεις το αποδέχονται ιδιωτικά). Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε πληρωμή από το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να συνδεθεί με τη μελλοντική σχέση.

Υπάρχει επίσης η εικασία ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να καταβάλει ένα ποσό, της τάξεως των 10 δισ. λιρών ετησίως, στον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου.

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ

Το ζήτημα των συνόρων και της Ιρλανδίας, το οποίο δεν έχει ακόμη μια πλήρη ομάδα εργασίας, θα συζητηθεί αυτή την εβδομάδα, αλλά οι συνομιλίες ενδέχεται να περιορίζονται σε θέματα όπως ο τρόπος αναφοράς στη συμφωνία Απόσυρσης και οι Γενικές δεσμεύσεις να μην υπονομεύσουν το διασυνοριακό εμπόριο. Το ουσιαστικότερο ζήτημα του τρόπου χειρισμού των συνόρων, αν το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείψει την τελωνειακή ένωση της ΕΕ, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί πριν να ξεκινήσουν οι συζητήσεις δεύτερης φάσης σχετικά με τη μελλοντική σχέση.