Το τελευταίο διάστημα στις ειδήσεις του αστυνομικού δελτίου πρωταγωνιστούν ανήλικοι, κατηγορούμενοι για σοβαρά αδικήματα που αφορούν σε άγριους ξυλοδαρμούς, μαχαιρώματα, αιματηρές ληστείες, συμμετοχή σε επεισόδια οπαδικής βίας, ακόμη και ανθρωποκτονίες. Για την έξαρση των περιστατικών βίας μεταξύ εφήβων και τις αιτίες που οδηγούν σε αυτά τα φαινόμενα, είχε μιλήσει σε παλαιότερη συνέντευξή της στο star.gr η Αλεξάνδρα Καππάτου, ψυχολόγος- παιδοψυχολόγος.
«Φαίνεται ότι υπάρχει μία σωρεία περιστατικών βίας από εφήβους που έρχονται στη δημοσιότητα. Υπάρχει μία αύξηση της δημοσιοποίησης αυτών των περιστατικών και μία εν γένει αύξηση των περιστατικών.
Αυτό μπορεί να αποδίδεται σε διάφορους λόγους, καθώς είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που ακόμα και εμείς οι ειδικοί το μελετάμε με έκπληξη και ίσως με μία στάση αναμονής για το πού θα οδηγηθεί αυτή η κατάσταση», είχε δηλώσει.
Πατήσια: Στο νοσοκομείο 11χρονος που ξυλοκοπήθηκε μέχρι λιποθυμίας
Πού οφείλεται η αύξηση των περιστατικών βίας μεταξύ των εφήβων
Σύμφωνα με την κ. Καππάτου, εκτός από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε παιδιού, μία σειρά παραγόντων έχουν δημιουργήσει μεγάλη αναστάτωση στον ψυχισμό των εφήβων και θα μπορούσαν επίσης να αποκωδικοποιήσουν την αύξηση της εφηβικής παραβατικότητας και την έξαρση των περιστατικών βίας μεταξύ ανηλίκων. Συγκεκριμένα:
- H Υγειονομική κρίση: Είχε ως συνέπεια τον εγκλεισμό, ενώ προκάλεσε ρήγματα στην καθημερινότητα των εφήβων. Υπήρξε απομάκρυνση από το συγχρωτισμό με τους συνομηλίκους τους, υπερβολική χρήση, ακόμη και κατάχρηση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, ενώ το ίδιο διάστημα καταγράφηκε και μία ευαλωτότητα στις σχέσεις με τους γονείς τους.
- Η έλλειψη αξιών που πλανάται στην ατμόσφαιρα και τα διεθνή γεγονότα: Όπως οι πόλεμοι, έκαναν τους εφήβους να αισθάνονται ότι είναι αίολοι, ότι δεν ανήκουν κάπου, ότι δεν υπάρχει κάποιο μέλλον για αυτούς.
- Το οικογενειακό περιβάλλον: Οι φτωχές, ενδεχομένως, σχέσεις που έχουν με τους γονείς τους, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις τρέχουν να τα βγάλουν πέρα με την καθημερινότητα.
Το προφίλ των εφήβων που εμπλέκονται σε περιστατικά βίας
Ερωτώμενη σχετικά, η κ. Καππάτου είχε σημειώσει ότι πρόκειται για παιδιά τα οποία:
- Έχουν ανάγκη να ανήκουν κάπου.
- Νιώθουν ότι η σχέση με τους γονείς δεν είναι ουσιαστική, δεν έχουν καλή επικοινωνία μαζί τους ή μπορεί να βιώνουν μία απουσία του γονεϊκού μοντέλου.
- Βιώνουν στο οικογενειακό τους περιβάλλον καταστάσεις βίας ή έντασης ή εχθρότητας και γενικότερα δεν έχουν καλές σχέσεις με τους γονείς τους.
«Μπορεί οι γονείς τους να είναι αυταρχικοί, πιεστικοί και τα παιδιά αυτά να νιώθουν μία μεγάλη ανασφάλεια. Στο πλαίσιο αυτό, πιστεύουν ότι τα προβλήματα επιλύονται με τη βία και αισθάνονται ότι υπερισχύοντας έναντι των συνομηλίκων τους, εισπράττουν επιβεβαίωση, έπαινο, ενθάρρυνση και ότι ανήκουν κάπου, γεγονός που το έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη.
Νιώθουν ότι όσο περισσότερο λειτουργήσουν επιθετικά, τόσο περισσότερο θα πάρουν ή τα like ή τα “μπράβο” ή θα αποκτήσουν αυτήν την περιβόητη αυτοεκτίμηση, που δεν έχουν. Νιώθουν επίσης, ότι θα καταφέρνουν με αυτήν τη συμπεριφορά τους, να γίνουν αρεστοί στους άλλους, μιας και δεν είναι αρεστοί στο σπίτι τους», εξήγησε.
Όπως είχε προσθέσει, η παραβατική συμπεριφορά στους ανηλίκους, εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία των 14- 16 ετών, ενώ στην πλειοψηφία των περιστατικών σωματικής βίας, πρωταγωνιστές είναι αγόρια.
«Ξεκινάμε από τη μέση εφηβεία, δηλαδή από τα 14 έως τα 16 έτη. Είναι οι κρίσιμες ηλικίες αυτές για την εμφάνιση αυτών των προβλημάτων. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δεν έχουμε τέτοια περιστατικά και σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ηλικίες. Πρόκειται κυρίως για αγόρια, καθώς τα κορίτσια την επιθετικότητα την εκφράζουν με άλλους τρόπους.
Ακρόπολη: Προφυλακίστηκε ο ένας 17χρονος για την αιματηρή ληστεία
Οι έφηβες μπορεί να αποκλείσουν συμμαθήτριές τους, να διαδώσουν ψευδείς κατηγορίες για κάποιο άτομο, να προβούν σε ηλεκτρονικό εκφοβισμό.
Σε αυτές πολλές κατευθύνσεις περισσότερο κινούνται τα κορίτσια και όχι στη σωματική βία. Παρόλα αυτά, πολλές φορές τον τελευταίο καιρό έχουμε δει με έκπληξη κι εκεί να εμπλέκονται κορίτσια και να συζητάμε και για συμμορίες κοριτσιών».
Νέο περιστατικό βίας: Χτύπησαν και λήστεψαν 20χρονο στη Γλυφάδα
Κεντρικός ο ρόλος της οικογένειας στη νεανική παραβατικότητα
Σε κάθε περίπτωση, η κ. Καππάτου επέμενε ότι αν και οι ερμηνείες της νεανικής παραβατικότητας δεν είναι εύκολες, στην οποία απόπειρα, η σχέση των εφήβων με τους γονείς τους κατέχει, μετά τα ατομικά χαρακτηριστικά κάθε παιδιού, κεντρικό ρόλο.
«Με τα δεδομένα που έχουμε, φαίνεται γενικότερα ότι η σχέση με την οικογένεια και τα μηνύματα που εισπράττει το παιδί είναι πολύ σημαντικά. Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από μία πλημμυρίδα αλλαγών στον σωματικό, τον ψυχικό και γενικότερα τον βιολογικό τομέα. Όλο αυτό επιδρά στον έφηβο και δημιουργεί πολλά ερωτήματα και αγωνίες, με αποτέλεσμα να ψάχνει να βρει τα πατήματά του
Ο έφηβος έχει την ανάγκη να στηριχθεί κάπου. Όταν το παιδί μέσα στο σπίτι του νιώθει μοναξιά και απομόνωση, ότι δε στηρίζεται, επιθυμεί να αποτινάξει τη γονεϊκή εξουσία και τότε πάει να αποκτήσει το δικό του πάτημα στον έξω κόσμο. Εκεί έξω ο έφηβος νιώθει ανασφαλής και βρίσκεται μετέωρος.
Όταν υπάρχουν κάποια άτομα ή κάποιες πρακτικές που μπορούν να του δώσουν αυτήν την ασφάλεια που δεν εισπράττει από τη δική του οικογένεια, την ασφάλεια μιας μίνι, ιδιαίτερης οικογένειας, εύκολα τότε μπορεί να ολισθήσει σε κάποιες παρέες, οι οποίες επιδεικνύουν αυτού του είδους τη συμπεριφορά».
«Εγώ μαχαίρωσα τον Άλκη Καμπανό» - Ομολόγησε ο 21χρονος στην απολογία του
Συμμορίες ανηλίκων και ληστείες με θήτες εφήβους
Αναζητώντας τα αίτια πίσω από την ύπαρξη συμμοριών ανηλίκων και τη διάπραξη ληστειών, η κ. Καππάτου επισήμανε ότι το οικονομικό δέλεαρ είναι μία μόνο εξήγηση.
«Μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να υπάρχει και το οικονομικό δέλεαρ, ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις, η ληστεία γίνεται στο πλαίσιο του “κοίτα να δεις τι πέτυχα”. Νιώθουν ότι πετυχαίνουν κάτι και θα εισπράξουν μετά τα εύσημα από τους άλλους. Προκαλούν πόνο στον άλλον και δυστυχώς, δεν υπάρχει και η ενσυναίσθηση, για να μπορέσουν να καταλάβουν οι έφηβοι πώς θα ένιωθαν οι ίδιοι, εάν ήταν στη θέση του θύματος
Αυτό που προτάσσεται είναι η ανάγκη να υπερισχύσουν στον άλλον και να ξεπεράσουν τη θλίψη που νιώθουν μέσα τους και τη μεγάλη μοναξιά. Πίσω από τα περιστατικά αυτής της επιθετικότητας, σε αρκετές περιπτώσεις, υποκρύπτονται σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, η οποία μπορεί να βγαίνει και να εκφράζεται με τη μορφή της επιθετικότητας, η λεγόμενη “μασκαρεμένη κατάθλιψη” ή και κατάχρηση ουσιών ή αλκοόλ».
Εξαρθρώθηκε συμμορία ανηλίκων που έκανε κλοπές – 40.000 ευρώ η λεία τους
Νεανική εγκληματικότητα και οπαδική βία
Το άγχος και ο θυμός που έχουν μέσα τους κάποιοι έφηβοι, είναι σύμφωνα με την κ. Καππάτου, οι κυριότερες αιτίες πίσω από την αύξηση των περιστατικών της νεανικής εγκληματικότητας και της οπαδικής βίας.
«Πάντοτε υπήρχε η οπαδική βία, ωστόσο τώρα τελευταία έχει έρθει στη δημοσιότητα και αυτή η μορφή της βίας, μαζί με τις έννοιες της νεανικής παραβατικότητας και της εγκληματικότητας. Για πολλά παιδιά η οπαδική βία αποτελεί άλλον έναν τρόπο να εκτονώσουν το άγχος που μπορεί να έχουν, καθώς και τον μεγάλο θυμό απέναντι σε όλους και κυρίως στον κόσμο των ενηλίκων, διοχετεύοντάς τα πολύ εύκολα στην αντίπαλη ομάδα.
Κι εκεί η βία λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Τα παιδιά, ως οργανωμένοι οπαδοί, αισθάνονται ότι ανήκουν κάπου και ακολουθούν κάποιους κανόνες. Σε αυτό το πλαίσιο, πολύ εύκολα στοχοποιούν τον αντίπαλο και εισπράττουν αυτήν την επιβεβαίωση.
Ομολόγησε τη δολοφονία του Άλκη, αλλά δεν τον πιστεύει η εισαγγελέας
Η ανάγκη της επιβεβαίωσης είναι τόσο φλέγουσα σε έναν έφηβο, που γίνεται αδήριτη. Όταν δεν μπορεί να την έχει από την οικογένειά του, αφού δεν έχει εισπράξει από αυτήν ποτέ την επιβεβαίωση και τον έπαινο και την ενθάρρυνση, τότε θα την πάρει μέσα από διάφορες πράξεις και από τους συνομηλίκους του, οι οποίοι συμμερίζονται τα ίδια πιστεύω», σημείωσε στο star.gr.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
