Ολοένα και πιο συχνό είναι τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο των καταιγίδων σκόνης της ερήμου στη χώρα μας, με την ιατρική κοινότητα να προειδοποιεί για τις επιπτώσεις στην υγεία μας.
Γιατί έχουμε αφρικανική σκόνη
«Ουσιαστικά οι καταιγίδες σκόνης είναι μεγάλες αμμοθύελλες με σκόνη, που προέρχονται από τις ερήμους που επηρεάζουν την N.Α Μεσόγειο. Δυνατοί στροβιλώδεις άνεμοι, κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο, παρασύρουν ελεύθερα σωματίδια σκόνης από την επιφάνεια του εδάφους της ερήμου και δημιουργούν αυτές τις γιγάντιες αμμοθύελλες που μετακινούνται με νότιους ανέμους και φτάνουν και στην περιοχή μας, αφήνοντας τα κατάλοιπά τους», σημείωσε μιλώντας στο star.gr η Ελένη Μιχαηλίδου, παιδίατρος, παιδοπνευμονολόγος και διευθύντρια στην παιδιατρική κλινική του ΠΑΓΝΗ.
Αφρικανική σκόνη: Γιατί έρχεται στην Ελλάδα και πόσο κακό κάνει στην υγεία
«Έχουν διπλασιαστεί οι ημέρες που ζούμε με αφρικανική σκόνη τα τελευταία 50 χρόνια»
Κάθε χρόνο η περιοχή της Ν.Α Μεσογείου, άρα και η χώρα μας, αντιμετωπίζει περίπου 20 με 30 επεισόδια με καταιγίδες σκόνης.
«Τα τελευταία 50 χρόνια και ειδικότερα την τελευταία δεκαετία, λόγω της κλιματικής αλλαγής, έχουν πληθύνει τα επεισόδια αυτά. Από εκεί που πρακτικά είχαμε σκόνη συνολικά έναν μήνα (30 ημέρες) τον χρόνο, τώρα έχουμε 50 με 60 ημέρες, δηλαδή διπλάσιο χρονικό διάστημα», ανέφερε η κ. Μιχαηλίδου.
Ποιες περιοχές πλήττονται περισσότερο από την αφρικανική σκόνη
Στην Ελλάδα οι περιοχές που πλήττονται ιδιαίτερα από τις καταιγίδες σκόνης της ερήμου, είναι κυρίως οι νότιες και ειδικότερα η Κρήτη, η οποία βρίσκεται σε εγγύτητα με την αφρικάνικη ήπειρο και την έρημο.
«Ωστόσο, όταν υπάρχει μεγάλη ένταση των ανέμων, οι καταιγίδες αυτές μπορεί να επηρεάσουν και την Αθήνα, τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου, την Πελοπόννησο και λιγότερο τη βόρεια Ελλάδα», είπε η κ. Μιχαηλίδου.
6+1 τροφές που μπορείς να καταναλώσεις αν έχεις στομαχικές διαταραχές
Υπεύθυνη η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της για τις καταιγίδες σκόνης της ερήμου
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το φαινόμενο των καταιγίδων σκόνης από την έρημο, συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της.
Συγκεκριμένα:
- H έκταση της Σαχάρας μεγαλώνει και επεκτείνεται λίγα εκατοστά κάθε χρόνο προς τον βορρά και τον Νότο.
Υπολογίζεται μάλιστα ότι τα τελευταία 100 χρόνια η έκταση της ερήμου έχει αυξηθεί κατά 10%.
«Η επέκταση της ερήμου, σε συνδυασμό με την ένταση των ανέμων (που κι αυτή λόγω των κλιματικών αλλαγών έχει αυξηθεί), δημιουργούν συχνότερα και πιο έντονα το φαινόμενο των καταιγίδων της σκόνης», είπε η κ. Μιχαηλίδου.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Αρκετές επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η αύξηση των μικροσωματιδίων σκόνης στην ατμόσφαιρα, των ρυπογόνων δηλαδή σωματιδίων της σκόνης που εμπεριέχονται σε αυτές τις καταιγίδες, σχετίζεται άμεσα με αυξημένη νοσηρότητα των ακραίων πληθυσμιακών ομάδων.
«Από τη μία πλευρά έχουμε τα παιδιά που πάσχουν από άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα και από την άλλη ενήλικες με καρδιολογικά προβλήματα και ειδικότερα αρρυθμίες. Τα παιδιά που πάσχουν από βρογχικό άσθμα αποτελούν ίσως την πιο ευάλωτη πληθυσμιακή ομάδα, καθώς το αναπνευστικό σύστημα είναι το πρώτο που προσβάλλεται κατά τη διάρκεια των επεισοδίων της σκόνης.
Αν ένα παιδί είναι ήδη επιβαρυμένο, τότε η έκθεση στην αφρικανική σκόνη μπορεί να οδηγήσει σε μία πολύ σοβαρή κρίση βρογχικού άσθματος, η οποία μπορεί να καταστεί και απειλητική για τη ζωή του. Το ίδιο ισχύει και για τους ενήλικες με καρδιολογικά προβλήματα και αρρυθμίες», εξήγησε η κ. Μιχαηλίδου.
Μία μελέτη για τις στρατηγικές μείωσης της σκόνης της ερήμου
Τον Σεπτέμβριο του 2017 ξεκίνησε η μελέτη LIFE+ MEDEA (η ονομασία προέρχεται από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων- Προσπάθεια Μείωσης Των Επιπτώσεων Των Καταιγίδων Της Σκόνης Στις Ευάλωτες Πληθυσμιακές Ομάδες), με στόχο να εκτιμηθεί αν οι στρατηγικές μείωσης της σκόνης της ερήμου, μπορούν να μειώσουν την επίδραση των καταιγίδων της σκόνης στην υγεία των παιδιών με άσθμα και των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή.
«Από τα πρώτα στοιχεία φάνηκε, όσον αφορά στα παιδιά με άσθμα, ότι εάν υιοθετηθούν στρατηγικές μειώσεις της έκθεσης στη σκόνη κατά τη διάρκεια των ημερών που έχουμε καταιγίδες σκόνης, τότε μειώνεται η νοσηρότητα των ασθματικών παιδιών και βελτιώνονται τα συμπτώματα τους, ειδικότερα όσον αφορά στο κατώτερο, αλλά και στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα», ανέφερε η κ. Μιχαηλίδου.
Όπως εξήγησε, μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν τα ασθματικά παιδιά είναι:
- H αποφυγή στην έκθεση στη σκόνη
- H τοποθέτηση καθαριστών αέρα στα σχολεία
- H τοποθέτηση καθαριστών αέρα στα σπίτια των παιδιών
Ειδικότερα, οι καθαριστές αέρα μειώνουν σε πολύ σημαντικό ποσοστό τα εισπνεόμενα σωματίδια της σκόνης, κατά 50% με 60%.
Μια εφαρμογή στα κινητά για τις καταιγίδες της ερήμου
Στο πλαίσιο της πρόληψης και μείωσης των επιδράσεων των καταιγίδων σκόνης της ερήμου στην υγεία, η ομάδα του LIFE + MEDEA δημιούργησε μία εφαρμογή για έξυπνα κινητά.
- Η εφαρμογή ονομάζεται MEDAL, είναι ανοικτή και μέσα από αυτήν ο χρήστης μπορεί άμεσα να ενημερώνεται για την έναρξη και τη λήξη των επεισοδίων της σκόνης.
«Όταν δηλαδή πρόκειται να έχουμε καταιγίδες σκόνης, ο ενδιαφερόμενος λαμβάνει ένα alert στο κινητό του. Αυτή η πρόβλεψη μπορεί μάλιστα να γίνει τουλάχιστον δύο με τρεις ημέρες πριν από το επεισόδιο», εξήγησε η κ. Μιχαηλίδου.
- Παράλληλα, το application μπορεί να οδηγήσει τον χρήστη σε ένα texter, που έχει μέσα οδηγίες προφύλαξης αλλά και σε ένα βιντεάκι, το οποίο αφορά κυρίως στα παιδιά, προκειμένου να θυμηθούν τι πρέπει να κάνουν για να μειώσουν τους κινδύνους από την έκθεση στην αφρικανική σκόνη.
- Το app, κρατά ένα ιστορικό των γεγονότων της σκόνης το προηγούμενο χρονικό διάστημα.
Αφρικανική σκόνη: Πώς να προστατεύσουμε τα παιδιά όταν υπάρχει σκόνη στην ατμόσφαιρα
Σύμφωνα με την κ. Μιχαηλίδου, τα παιδιά και ιδιαίτερα όσα ανήκουν σε ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, όταν καταγράφεται μεγάλη ποσότητα αφρικανικής σκόνης στην ατμόσφαιρα, θα πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή.
Ειδικότερα, σε περιόδους που το φαινόμενο βρίσκεται σε έξαρση, θα πρέπει,
Τα παιδιά:
- Να μην μετακινούνται άσκοπα έξω από το σπίτι.
- Να μην κάνουν έντονες αθλητικές δραστηριότητες.
Οι γονείς:
- Να αποφεύγουν να χειρίζονται μηχανήματα, όπως ηλεκτρικές σκούπες, όταν βρίσκονται τα παιδιά στο σπίτι.
- Να αποφεύγουν να καπνίζουν.
- Να κλείνουν τα παράθυρα κι αν είναι δυνατόν να έχουν στο σπίτι και καθαριστές ατμόσφαιρας.
Στο σχολείο:
- Να υπάρχει σχετική οδηγία προκειμένου τα παιδιά να μην βγαίνουν στα διαλείμματα,
- Να μην κάνουν τα παιδιά αθλοπαιδιές σε εξωτερικούς χώρους ή έντονη αθλητική δραστηριότητα, ενώ η γυμναστική θα πρέπει να γίνεται όπως τις ημέρες που βρέχει, σε εσωτερικούς χώρους.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την κ. Μιχαηλίδου, το διάστημα της πανδημίας, η χρήση της προστατευτικής μάσκας υπήρξε ένα χρήσιμο όπλο στη μείωση της έκθεσης απέναντι στη σκόνη.
«Η μάσκα λειτούργησε σαν φίλτρο, καθώς δεν επέτρεψε να τη διαπεράσουν ούτε τα μικρόβια, αλλά ούτε και τα σωματίδια της σκόνης. Ειδικά τα μεγαλύτερα σωματίδια, βρήκαν ένα φραγμό προς την είσοδο των αναπνευστικών οδών. Και πριν από την πανδημία όμως, οι οδηγίες της ιατρικής κοινότητας ήταν να καλύπτεται το πρόσωπο, τα μάτια και η μύτη με κάποιο μαντήλι ή κάποια μάσκα», είπε μιλώντας στο star.gr.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
