Η γιορτή του Πάσχα είναι η μεγαλύτερη κινητή εορτή, καθώς δεν εορτάζεται κάθε χρόνο την ίδια ημερομηνία, αλλά σύμφωνα με τον κανόνα που καθορίστηκε από την Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 325 μ.Χ. Τότε ορίστηκε ότι η Κυριακή του Πάσχα θα ήταν η πρώτη Κυριακή που ακολουθεί την πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία στις 21 Μαρτίου.
Βάση του υπολογισμού στα χρόνια του Ιησού ήταν το σεληνιακό ημερολόγιο, σύμφωνα με τον κύκλο της Σελήνης. Τότε γιόρταζαν το Πάσχα (ονομασία που προέρχεται από τη λέξη «πεσάχ» και σημαίνει «διέλευση») στις 14 του μήνα Νισάν, που ήταν η πρώτη μέρα της εαρινής ισημερίας ή μια ημέρα μετά από αυτήν.
Στον υπολογισμό που ισχύει σήμερα, αν η πανσέληνος ήταν ημέρα Κυριακή, τότε το Πάσχα θα ήταν την επόμενη Κυριακή. Με τον υπολογισμό αυτό χριστιανικό και εβραϊκό Πάσχα δεν θα συνέπιπταν ποτέ, καθώς η χριστιανική γιορτή συνδέθηκε και με το αστρονομικό φαινόμενο της πανσελήνου.
Με βάση τον ίδιος ορισμό το ορθόδοξο Πάσχα πέφτει πάντα ανάμεσα στις 4 Απριλίου και στις 8 Μαΐου, καθώς η εαρινή ισημερία υπολογίζεται με βάση το ιουλιανό (παλαιό ημερολόγιο) παρότι αρκετά ορθόδοξα Πατριαρχεία και Εκκλησίες (όπως το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και η Εκκλησία της Ελλάδος) εφαρμόζουν το γρηγοριανό ημερολόγιο (νέο ημερολόγιο) όπως οι καθολικοί κα οι προτεστάντες.
Ο λόγος; Να μην εορτάζουν οι ορθόδοξοι σε δύο διαφορετικές ημερομηνίες το Πάσχα, όπως συμβαίνει τα Χριστούγεννα, για τα οποία άλλες ορθόδοξες Εκκλησίες τηρούν το ιουλιανό και άλλες το γρηγοριανό ημερολόγιο.
Με τη σειρά της όμως η συγκεκριμένη επιλογή έχει ως αποτέλεσμα να μην εορτάζουν τις περισσότερες φορές το Πάσχα οι ορθόδοξοι Χριστιανοί μαζί με τους ρωμαιοκαθολικούς και τους προτεστάντες, εκτός και αν συμπέσει, με βάση τον προηγούμενο υπολογισμό της εαρινής ισημερίας, να εορτάζεται μαζί. Ενδεικτικό είναι ότι το καθολικό Πάσχα μπορεί να «πέσει» αρκετά πιο νωρίς, στις 22 Μαρτίου, αλλά δεν μπορεί η ημερομηνία του να ξεπεράσει ποτέ τις 25 Απριλίου.
Η αιτία είναι ότι οι καθολικοί γιορτάζουν την Ανάσταση σύμφωνα με τον κανόνα της Α' Οικουμενικής Συνόδου, αλλά υπολογίζουν την πανσέληνο σύμφωνα με το γρηγοριανό (νέο) ημερολόγιο, μαζί με το σφάλμα που φέρει το μετωνικό σύστημα, προσθέτοντας ορισμένες ημέρες,.
Μαζί γιορτάζεται το Πάσχα για ορθόδοξους και καθολικούς -προτεστάντες μόνο όταν η μετώνεια πασχαλινή πανσέληνος συμπέσει από την Κυριακή μέχρι το Σάββατο της ίδιας εβδομάδας, οπότε την αμέσως επόμενη Κυριακή είναι το διπλό Πάσχα. Kάτι που δε συνέβη φέτος, οπότε εορτάζεται το Πάσχα σε διαφορετική ημερομηνία για τα δύο δόγματα.
Συνολικά, στον 21ο αιώνα, υπάρχουν 31 έτη με κοινό εορτασμό του Πάσχα, αλλά κάθε αιώνα θα συμβαίνει όλο και πιο σπάνια αυτό. Το 2698 υπολογίζεται μάλιστα ότι θα είναι το τελευταίο κοινό Πάσχα, καθώς μετά τα 2700, εξαιτίας του μετώνειου σφάλματος, η ιουλιανή και η γρηγοριανή πανσέληνος δεν θα μπορέσουν να συμπέσουν ποτέ ξανά!
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι σύμφωνα με οδηγία του Βατικανού εδώ και αρκετές δεκαετίες, οι γηγενείς ρωμαιοκαθολικοί στις περιοχές που πλειοψηφούν οι ορθόδοξοι χριστιανοί εορτάζουν το Πάσχα σύμφωνα με τον ορθόδοξο υπολογισμό και όχι σύμφωνα με αυτόν της δικής τους εκκλησίας. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Έλληνες καθολικοί στη Σύρο και στην Κέρκυρα π.χ. εορτάζουν το Πάσχα μαζί με τους ορθόδοξους.
ΟΙ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ
Για την επόμενη δεκαετία πάντως, μέχρι το 2029, υπάρχουν ημερομηνίες του ορθόδοξου Πάσχα για «όλα τα γούστα». Από νωρίς (8 Απριλίου) το 2029, μέχρι αργά (5 Μαΐου) το 2024, ενώ δύο φορές θα «πέσει» στις 2 Μαΐου (2021 και 2027). Του χρόνου (2020) το Πάσχα θα εορταστεί στις 19 Απριλίου
Δείτε αναλυτικά τις ημερομηνίες του Πάσχα τα επόμενα 10 χρόνια:
Κυριακή του Πάσχα του 2020
19 Απριλίου
Κυριακή του Πάσχα του 2021
2 Μαΐου
Κυριακή του Πάσχα του 2022
24 Απριλίου
Κυριακή του Πάσχα του 2023
16 Απριλίου
Κυριακή του Πάσχα του 2024
5 Μαΐου
Κυριακή του Πάσχα του 2025
20 Απριλίου
Κυριακή του Πάσχα του 2026
12 Απριλίου
Κυριακή του Πάσχα του 2027
2 Μαΐου
Κυριακή του Πάσχα του 2028
16 Απριλίου
Κυριακή του Πάσχα του 2029
8 Απριλίου
