Η ζωγραφική είναι σίγουρα μία από τις κορυφαίες τέχνες κι ο Πάνος Μπάκας ένας από τους πιο ταλαντούχους εκφραστές στην πιο σύγχρονη μορφή της.
Με αφορμή την ατομική του έκθεση με τίτλο Temple of Tears, στην γκαλερί Art Ζone 42 (έως 23/12), κάναμε μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση για την πορεία του, την έμπνευση, τα Ιερά και τα... ανίερα, τη σωτηρία αλλά και τη διπολικότητα.
Η έκθεση σας Temple of Tears, στην γκαλερί Art Zone 42, τι σηματοδοτεί για εσάς;
Η έκθεση αυτή αποτελεί το καρπό της εργασίας των τελευταίων ετών και θεωρώ ότι θα εξυπηρετήσει τους σκοπούς της με επάρκεια. Απευθύνεται με ειλικρίνεια και σεβασμό στον θεατή, καλώντας τον να συμμετάσχει ενεργά στον ιδιαίτερο κόσμο της.
Γιατί επιλέξατε αυτά τα συγκεκριμένα έργα ώστε να «συνομιλήσουν» με το Ιερό; Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε σε αυτή τη σύνθεση;
Η ζωγραφική μου αναφέρεται στην ανθρώπινη κατάσταση, ένα τρόπο ύπαρξης τον οποίο περιέγραψαν με μεγάλη ακρίβεια οι Γνωστικοί φιλόσοφοι ως παγίδευση του όντος σε ένα ατελή κόσμο. Η πραγματικότητα που βιώνουμε είναι ψευδαισθητική καθώς μας αποκόπτει με τις πολλές περισπάσεις της από το μυστήριο και εν τέλει το Ιερό. Τα συγκεκριμένα έργα που εκτίθενται πιστεύω ότι αποδίδουν με γλαφυρότητα αυτή τη συνθήκη.
Φως και σκοτάδι, ομορφιά και τρόμος. Δίπολα που αποτυπώνονται στα έργα σας. Πιστεύετε πως το ένα χρειάζεται το άλλο για να υπάρξει ισορροπία;
Μα δε θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Το ένα ορίζει και τροφοδοτεί το άλλο καθώς την ίδια στιγμή μάχεται με αυτό. Αυτή η διπολικότητα χαρακτηρίζει τα πάντα γύρω μας και βρίσκεται στην καρδιά της ίδιας της τέχνης.
Δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεστε με την Art Zone 42 και την επιμελήτρια, ιστορικό τέχνης Τζωρτζίνα Θέου. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη συνεργασία σας μαζί της;
Συνεργαζόμαστε με την Τζωρτζίνα επι σειρά ετών και θα χαρακτήριζα τη συνεργασία αυτή απλά ως υπέροχη. Είναι ένας άνθρωπος με βαθιά γνώση της ιστορίας της τέχνης καθώς και με μια έμφυτη διαίσθηση του τι είναι σημαντικό σε ένα έργο. Παράλληλα είναι πάντα εκεί υποστηρίζοντας τον καλλιτέχνη, δίνοντας απόλυτη ελευθερία στις επιλογές του.
Διαμορφώνουν την τέχνη σας τα κοινωνικά φαινόμενα, πολιτικές καταστάσεις ή πόλεμοι, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς;
Ο καλλιτέχνης είναι από τη φύση του ένα ον που διαθέτει κάποιες κεραίες ενσυναίσθησης. Δε γνωρίζω βέβαια αν αυτό αποτελεί προνόμιο ή κατάρα. Οι κραδασμοί λοιπόν που συλλαμβάνει από το περιβάλλον, οι κραδασμοί που τον δονούν, δεν μπορεί παρά να μεταφέρονται άμεσα ή έμμεσα στο έργο του.
Πιστεύετε ότι οι τέχνες έχουν τελικά τη δύναμη να μας «σώσουν»; Και αν ναι, με ποιον τρόπο;
Ναι απόλυτα, σε αυστηρά προσωπικό επίπεδο βέβαια. Η τέχνη είναι η υπέρτατη παρηγοριά καθώς όταν επιτελεί τη λειτουργία της, ανοίγει πύλες υπέρβασης για όλους μας. Είναι η έξοδος κινδύνου από ένα κόσμο βίαιο και αμείλικτο, μια ακτίδα φωτός σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Αποτελεί ένα μέσο για να ψηλαφίσουμε το μεγάλο μυστήριο που μας τυλίγει.
Μια κάπως κλισέ ερώτηση: ποιοι είναι οι καλλιτέχνες που θαυμάζετε και γιατί;
Καθόλου κλισέ, απλά εξαιρετικά δύσκολη. Από που να αρχίσει και να τελειώσει κανείς; Πώς μπορεί να δημιουργηθεί μια ικανοποιητική λίστα; Ξεπερνώ λοιπόν το σκόπελο λέγοντας ποιοι καλλιτέχνες με απασχολούν το τελευταίο χρονικό διάστημα, για παράδειγμα οι σπουδαίοι Francisco de Zurbaran και Salvator Rosa, ο Vladimir Velickovic, ο Edvard Munch, πρόσφατα επισκέφτηκα το μουσείο του στο Όσλο, σπουδαία εμπειρία και από τους σύγχρονους οι Nicola Samori και Ken Currie.
Κατά τη διάρκεια των ετών που φιλοτεχνείτε ποια περίοδος ήταν πιο δημιουργική για εσάς;
Η περίοδος της πανδημίας. Απόλυτα. O μακροχρόνιος εγκλεισμός μετατράπηκε σε συνεχή εργασία καθώς δεν υπήρχαν διασπάσεις. Η πραγματικότητα έδειχνε το πιο βάναυσο πρόσωπό της η συγκέντρωση στο έργο αποτελούσε τη μοναδική διέξοδο.
Στην εποχή, όπου η βία και οι κοινωνικές εντάσεις αυξάνονται, η τέχνη μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των κοινωνικών συνθηκών;
Η τέχνη δεν αποτελεί μοχλό αλλαγής, δεν έχει τη δύναμη να αλλάξει τις μάζες αλλά μόνο να αναδείξει κάποια ζητήματα. Να αναδείξει κάποιες συνθήκες, να διακωμωδήσει ή να θρηνήσει για την ανθρώπινη κατάσταση.
Πώς βλέπετε τη σχέση του Έλληνα με τη ζωγραφική και τις εικαστικές τέχνες σήμερα; Έχει αλλάξει;
Υπάρχει ένα κοινό, το οποίο σιγά σιγά διευρύνεται, που ενδιαφέρεται για τις εικαστικές τέχνες και δίνει τακτικά το «παρών» όταν κι όπου αξίζει. Γενικότερα μιλώντας όμως, ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας παραμένει χαυνωμένο και αδιάφορο σε οποιοδήποτε πνευματικό ερέθισμα λόγω παντελούς έλλειψης καλλιέργειας, δείτε πως αντιμετωπίζουν αρκετοί συμπολίτες μας το δημόσιο χώρο. Αδυνατούμε να κατανοήσουμε ότι σε πολλούς πλέον τομείς είμαστε ουραγοί στην Ευρώπη.
Μετά το Temple of Tears, ποιο είναι το επόμενο βήμα σας; Τι ετοιμάζετε;
Δεν υπάρχει κάποιο ευδιάκριτο σχέδιο. Η ίδια η εργασία είναι ο αφέντης, μας καθοδηγεί κι εμείς ακολουθούμε. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε εκ των υστέρων είναι να συλλέξουμε να ομαδοποιήσουμε και τελικά να αναδείξουμε.
Ποιες είναι οι ευχές σας για το 2026, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε δημιουργικό επίπεδο;
Να έχουμε τη δύναμη να ακολουθήσουμε το μονοπάτι μας, με όσο το δυνατό μεγαλύτερη ειλικρίνεια και πίστη.
Temple of tears - Πάνος Μπάκας
Γκαλερί Art Zone 42
Λεωφ. Βασιλέως Κωνσταντίνου 42, Αθήνα
Επιμέλεια: Τζωρτζίνα Θέου, Gallery Manager, Curator, Ιστορικός Τέχνης
Διάρκεια: Έως 23 Δεκεμβρίου 2025
Διαβάστε όλα τα lifestyle νεα, για Celebrities και Media.