Είναι πλέον σαφές ότι η κρίση που προκάλεσε ο κορωνοϊός μετεξελίχθηκε από υγειονομική σε οικονομική και ότι ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς, όσον αφορά την αντιμετώπιση των συνεπειών.
Μια σειρά από επιχειρήσεις ανέστειλαν τη λειτουργία τους λόγω των ειδικών συνθηκών, δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι βρίσκονται σε αναστολή συμβάσεων ή σε εκ περιτροπής εργασία και το μέλλον είναι ακόμη άδηλο, όσο και αν το επερχόμενο θέρος και η σταδιακή χαλάρωση των μέτρων δημιουργεί μία σχετική αισιοδοξία.
Όσον αφορά την Ελλάδα, είναι γεγονός ότι η επιτυχής αντιμετώπιση της κρίσης σε υγειονομικό επίπεδο ξεπέρασε κάθε προσδοκία, ενώ και ο σχεδιασμός των μέχρι τώρα οικονομικών μέτρων λειτούργησε αν «σωσίβιο» για πολλούς κλάδους και τους εργαζόμενους σε αυτούς. Το μέχρι προ ολίγου «μαύρο πρόβατο» κατάφερε να γίνει παράδειγμα διεθνώς, χάρη στο ότι παραμερίσθηκαν εγκαίρως ενστάσεις και επιφυλάξεις και η Πολιτεία προχώρησε στα απαραίτητα μέτρα, παρά το δυσβάστακτο για τη δημοσιονομική κατάσταση βάρος. Είναι επίσης αυτονόητο όμως ότι δεν μπορεί εσαεί να φέρει ο κρατικός προϋπολογισμός το βάρος της αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας, πολύ δε περισσότερο όταν είναι γνωστό ότι η χώρα μας εξήλθε πρόσφατα από μία δεκαετή οικονομική κρίση. Μια κρίση με τεράστιες συνέπειες στον παραγωγικό ιστό και στην κοινωνική συνοχή της Ελλάδας και ενώ σήμερα η «ατμομηχανή» της οικονομίας της, ο Τουρισμός, είναι από τους κλάδους που επλήγησαν βαρύτατα από την πανδημία.
Η ανησυχία είναι επομένως φυσιολογική και γίνεται μάλιστα «ανατριχίλα», αν σκεφθεί κάποιος ότι το προσεχές φθινόπωρο, αν δεν έχει βρεθεί το εμβόλιο για τον κορωνοϊό, όπως είναι και το πιθανότερο, το ενδεχόμενο ενός νέου lockdown δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Δε χρειάζεται να είναι κανείς οικονομολόγος για να αναλογισθεί τι θα σημαίνει π.χ. για την αγορά να απωλεσθεί και η περίοδος των Χριστουγέννων, όπως αυτή που χάθηκε το Πάσχα.
Πιθανό είναι συνεπώς να δοκιμασθούν, ακόμη περισσότερο αυτή τη φορά, οι αντοχές της οικονομίας και της κοινωνίας, κάτι που ούτως ή άλλως θα συμβεί, έστω και σε μικρότερο βαθμό, ακόμη και αν δεν χρειασθούν ξανά «έκτακτα μέτρα». Σε κάθε περίπτωση, το τελευταίο που θα χρειαζόταν η χώρα θα ήταν μια ατμόσφαιρα διχασμού. Οι πλατείες που αυτές τις ημέρες γίνονται επίκεντρο «γραφικών» ίσως αλλά επικίνδυνων αντιδράσεων, δεν μπορεί να μετατραπούν και πάλι, όπως τη δεκαετία του ’10, σε εμφυλιοπολεμικές εστίες αντιπαράθεσης, με κραυγές, κρεμάλες και ύβρεις για «προδότες». Κι αν την προηγούμενη φορά ο Θεός ήταν μεγάλος και η Ελλάδα τελικά, μετά κόπων και βασάνων έστω, δεν κατέρρευσε, την επόμενη φορά δεν είναι σίγουρο ότι θα συμβεί το ίδιο. Οι κίνδυνοι είναι πολλοί και απαιτούν εθνική ενότητα, ό,τι κι αν συμβεί στο μέτωπο του κορωνοϊού.
