Βρυξέλλες, του Θάνου Αθανασίου
Με αφορμή την ομιλία Γιούνκερ για την κατάσταση στην Ένωση, η Κομισιόν υπενθυμίζει σήμερα τις προτάσεις της για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος και ζητά από τα Κράτη Μέλη την ανάλογη δράση για την ολοκλήρωσή τους.
Συγκεκριμένα, η Κομισιόν ζητά την ολοκλήρωση μιας πλήρως εξοπλισμένης Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, έναν ενισχυμένο Οργανισμό για το Άσυλο, μία πιο αυστηρή και αποτελεσματική ευρωπαϊκή πολιτική επιστροφής και προώθηση νόμιμων οδών προς την Ευρώπη.
Αναλυτικά, η Κομισιόν προτείνει να ενισχυθεί η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή ακόμη περισσότερο και να της παρασχεθεί το κατάλληλο επίπεδο φιλοδοξίας, που θα αντιστοιχεί στις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη κατά τη διαχείριση της μετανάστευσης και των συνόρων, με "ένα μόνιμο σώμα με επιχειρησιακό προσωπικό 10 000 ατόμων έως το 2020".
Στη βάση της πρότασης, υπό την εποπτεία και τον έλεγχο του κράτους μέλους στο οποίο θα αποστέλλονται, "τα μέλη του μόνιμου σώματος της Συοριοφυλακής και Ακτοφυλακής της ΕΕ θα είναι σε θέση να εκτελούν καθήκοντα που απαιτούν εκτελεστικές εξουσίες, όπως οι έλεγχοι ταυτότητας, η έγκριση ή η άρνηση εισόδου στα εξωτερικά σύνορα και η σύλληψη προσώπων στα σύνορα, ώστε να διασφαλιστεί πλήρης επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα".
Ο ίδιος Οργανισμός θα υποστηρίζει επίσης τις διαδικασίες επιστροφής στα κράτη μέλη, με τον εντοπισμό υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν παράτυπα, την απόκτηση ταξιδιωτικών εγγράφων και την προετοιμασία των αποφάσεων επιστροφής για τις εθνικές αρχές, οι οποίες εξακολουθούν να είναι αρμόδιες για τη λήψη των αποφάσεων επιστροφής.
Θα είναι δε, σε θέση — κατόπιν προηγούμενης συμφωνίας της οικείας χώρας — να δρομολογεί κοινές επιχειρήσεις και να αποστέλλει προσωπικό εκτός της ΕΕ, πέραν των χωρών που γειτονεύουν με την ΕΕ.
Η Κομισιόν ζητά επιπλέον και μια στοχευμένη αναθεώρηση της οδηγίας περί επιστροφής που θα συμβάλει στην επιτάχυνση των διαδικασιών επιστροφής, στην καλύτερη πρόληψη της διαφυγής και των παράτυπων δευτερογενών μετακινήσεων και στην αύξηση των αποτελεσματικών επιστροφών με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Διαδικασίες «εξπρές» για την επιστροφή μεταναστών
Στη βάση της πρότασης, τα άτομα των οποίων η αίτηση ασύλου έχει απορριφθεί κατά τις διαδικασίες στα σύνορα θα υπόκεινται άμεσα σε μία απλοποιημένη διαδικασία επιστροφής, με καμία προθεσμία για οικειοθελή αναχώρηση και βραχύτερες προθεσμίες για την άσκηση προσφυγών. Αυτό θα εξασφαλίσει ότι οι αποφάσεις επιστροφής μπορούν να εκδίδονται γρήγορα και να επιβάλλονται πλήρως στα σύνορα και σε ελεγχόμενα κέντρα·
Σαφείς διαδικασίες και κανόνες για την πρόληψη των καταχρήσεων: Για να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις, οι αποφάσεις επιστροφής θα πρέπει να εκδίδονται αμέσως μετά ή παράλληλα με την απόφαση λήξης της νόμιμης παραμονής. Κοινές προθεσμίες 5 ημερών κατ` ανώτατο όριο θα ισχύουν για τις προσφυγές κατά των αποφάσεων επιστροφής στην περίπτωση απόρριψης της αίτησης αιτούντων άσυλο, ενώ θα θεσπιστεί η υποχρέωση συνεργασίας εκ μέρους ατόμων που υπόκεινται σε διαδικασία επιστροφής, μεταξύ άλλων για την επαλήθευση της ταυτότητας και την απόκτηση ταξιδιωτικών εγγράφων.
Επιπλέον για την προώθηση της οικειοθελούς επιστροφής και την ενίσχυση της οικονομικής και πρακτικής στήριξης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εκπονήσουν προγράμματα οικειοθελούς επιστροφής.
Η Κομισιόν προτείνει κοινά κριτήρια για τον προσδιορισμό του κινδύνου διαφυγής, που αποτελεί έναν από τους καθοριστικούς παράγοντες για το κατά πόσον δικαιολογείται η κράτηση, τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να προβλέπουν μια αρχική περίοδο κράτησης τουλάχιστον 3 μηνών και θα είναι πλέον επίσης σε θέση να θέτουν υπό κράτηση πρόσωπα που υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής, τα οποία συνιστούν απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εθνική ασφάλεια.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη ομαλών νόμιμων οδών για τα άτομα που χρήζουν προστασίας, καθώς και τη δημιουργία ελκυστικών διαύλων για τη μετανάστευση εργατικού δυναμικού, η Κομισιόν υπέβαλε ήδη ορισμένες πρωτοβουλίες και προτάσεις για την ενίσχυση της ασφαλούς και νόμιμης μετανάστευσης.
