Ο ΟΟΣΑ (Pensions at a Glance 2023) στη νέα έκθεση των 236 σελίδων καταγράφει τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών κρατών, αλλά και τα συνταξιοδοτικά συστήματά τους και προσεγγίζει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην αγορά εργασίας.
Βασικό συμπέρασμα της έκθεσης είναι ότι ο συνδυασμός της υπογεννητικότητας και της γήρανσης του πληθυσμού βάζει «φωτιά» στις δαπάνες των συντάξεων, ειδικά στην Ευρώπη που... γερνάει.
Τα στοιχεία για την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα
Το 1962 σε κάθε γυναίκα αντιστοιχούσαν κατά μέσο όρο 2,30 γεννήσεις, το 1982 η αναλογία είχε πέσει στις 2,10, ενώ μπαίνοντας στην Ευρωζώνη το ποσοστό των γεννήσεων «βυθίστηκε» στο 1,32!
Σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΟΟΣΑ, από το 2022 καταγράφεται μια οριακή αύξηση, αλλά σε ορίζοντα 40 ετών, δηλαδή ως το 2062 δεν αναμένεται να έχει ξεπεράσει το 1,5.
Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία και την Ισπανία.
Τα στοιχεία για το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα
Γενική διαπίστωση του ΟΟΣΑ, είναι ότι οι ζωές μας συνεχίζουν να επιμηκύνονται και η τάση αυτή προβλέπεται να συνεχιστεί, παρόλο που ο ρυθμός βελτίωσης της κατάστασης της τρίτης ηλικίας έχει επιβραδυνθεί πρόσφατα, και ιδιαίτερα δεδομένης της COVID-19.
Το 2022, το προσδόκιμο ζωής στην ηλικία των 65 ετών ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 83 έτη για τους άνδρες και 86,2 έτη για τις γυναίκες.
Κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, το υπόλοιπο προσδόκιμο ζωής στην ηλικία των 65 ετών αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,4 έτη στις γυναίκες και 4,9 έτη στους άνδρες έως το 2065.
Όσον αφορά στην Ελλάδα, οι προβολές δείχνουν ότι η αύξηση θα είναι οριακά υψηλότερη του μέσου όρου.
Αγορά εργασίας
Ο συνδυασμός των παραπάνω είναι «εκρηκτικός» και για την αγορά εργασίας και αποτυπώνεται στην αναλογία των ατόμων άνω των 65 ετών ανά 100 εργαζόμενους.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, αναλογούσαν μόλις 12,9 άτομα άνω των 65 ετών σε 100 εργαζόμενους. Η πλήρης αντιστροφή της ηλικιακής πυραμίδας είχε αρχίσει να γίνεται αισθητή από τη δεκαετία του 1990, όταν η αναλογία αυξήθηκε στο 23,3.
Πόσοι είναι σήμερα οι άνω των 65 ετών ανά 100 εργαζόμενους; 39,3. Το 2052 η αναλογία θα έχει φτάσει στο 70,7 και το 2082 στο 79,4.
Στην ίδια «παρέα» θα είναι η Ισπανία (84,7) και η Ιταλία (83,4).
Συντάξεις: Τα όρια και οι δαπάνες για τη συνταξιοδότηση
Ειδικά στην Ευρώπη υπάρχει έντονη κινητικότητα και αλλαγές, ανάλογες με αυτές που έκανε η Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια.
Συνολικά, μία στις τέσσερις χώρες του ΟΟΣΑ συνδέουν πλέον την ηλικία συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής και σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Ελλάδα, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες και η Πορτογαλία.
Ειδικά όσον αφορά στην Ελλάδα, οι τελευταίες παρεμβάσεις στο συνταξιοδοτικό (αύξηση ορίων ηλικίας, μείωση ποσοστών αναπλήρωσης κ.λ.π.) εκτιμάται ότι σε βάθος χρόνου- που κατά τον ΟΟΣΑ είναι το ζητούμενο λόγω της γήρανσης του πληθυσμού - θα συμπιέσουν τις κρατικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Σημειωτέον, ότι αυτή η παράμετρος μπαίνει συστηματικά στο «μικροσκόπιο» των Οίκων Αξιολόγησης και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, καθώς συνδέεται με την προοπτική του Χρέους.
Οι δημόσιες συνταξιοδοτικές δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν σε 22 χώρες του ΟΟΣΑ έως το 2050. Στην Ευρώπη, 6 χώρες θα καταγράψουν αύξηση περίπου 3 ποσοστιαίων μονάδων ή περισσότερο ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αντιθέτως, η Ελλάδα θα έχει πτώση πάνω από 3 ποσοστιαίες μονάδες. Συγκεκριμένα, από τα σημερινά επίπεδα του 15,7% του ΑΕΠ, ο ΟΟΣΑ υπολογίζει ότι το 2050 οι συνταξιοδοτικές δαπάνες θα έχουν υποχωρήσει στο 13,6% του ΑΕΠ και το 2060 στο 12% του ΑΕΠ.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
