Βόρεια Μακεδονία: Τι κερδίζουμε και τι χάνουμε από τη συμφωνία

Τι εξηγούν στο star.gr o καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης και ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Άγγελος Συρίγος

Μπορεί η συμφωνία με τα Σκόπια να είναι εδώ και λίγα 24ωρα σε ισχύ, με την υπογραφή της από τις κυβερνήσεις των δύο χωρών στις Πρέσπες την Κυριακή, ωστόσο έχουμε δει μόνον… τον πρόλογο αυτού του «βιβλίου».

Η συμφωνία μοιάζει να βάζει τέλος σε μια ιστορική διένεξη μεταξύ δύο γειτονικών κρατών πάνω στην «πυριτιδαποθήκη» των Βαλκανίων.

Την ίδια ώρα, έχει προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις στην ελληνική κοινή γνώμη αλλά και την αντιπολίτευση, ειδικά όσον αφορά το σκέλος της «μακεδονικής» υπηκοότητας και γλώσσας.

Αυτό είναι και το σημείο στο οποίο δίνουν μεγάλη βαρύτητα ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης και ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Άγγελος Συρίγος, στην ανάλυση της συμφωνίας που κάνουν για το star.gr.

Τα υπέρ της συμφωνίας

«Αυτό που μπορούμε να κερδίσουμε από τη συμφωνία είναι η ικανότητά να εισβάλλουμε οικονομικά στο χώρο και να τον “κατακτήσουμε”. Αυτό όμως πρέπει να γίνει συγκροτημένα και με σχεδιασμό από το ελληνικό κράτος και με τους Έλληνες επιχειρηματίες» σημειώνει ο κ. Γιαλλουρίδης.

* O καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης

«Είναι μια συμφωνία με την οποία τελειώνει μια σημαντική διαμάχη με γειτονικό κράτος, η οποία υπάρχει από το 1991» τονίζει ο κ. Συρίγος, εξηγώντας ότι η ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» καλύπτει τον στόχο για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό.

Μεγάλο «αγκάθι» γλώσσα και εθνικότητα

«Υπάρχει σοβαρό θέμα με την εθνικότητα. Η υποχώρηση της κυβέρνησης στην παραχώρηση του επιθέτου “μακεδονική” εθνότητα και “μακεδονική”  γλώσσα σημαίνει πως ο πυρήνας της ταυτότητας των Σκοπίων παραμένει “μακεδονικός”. Αυτά είναι ο πυρήνας της εθνικής συγκρότησης ενός κράτους» εξηγεί ο κ. Γιαλλουρίδης.

* O αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Άγγελος Συρίγος

«Το πλέον μελανό σημείο της συμφωνίας είναι αυτό με την εθνικότητα. Αντί να είναι “βόρειοι μακεδόνες” είναι σκέτο “μακεδόνες”, το οποίο είναι παράλογοΑυτό πάει μαζί με τη γλώσσα. Αυτό είναι το βασικότερο σημείο της συμφωνίας» υπογραμμίζει, από την πλευρά του, ο κ. Συρίγος.

Τι γίνεται με το erga omnes

Σοβαρές επιφυλάξεις ως προς το erga omnes, δηλαδή «έναντι όλων», εκφράζουν αμφότεροι οι διεθνολόγοι.

«Το ουσιαστικό erga omnes είναι στο θέμα της εθνικότητας και της γλώσσας. Προσεγγίζοντας νομικιστικά το θέμα, το να είναι erga omnes το όνομα του κράτους χωρίς αυτό να έχει και τα παρεπόμενά του, δεν κάνουμε τίποτα. Είναι σα να λέμε πως οι πολίτες της Νοτίου Αφρικής, είναι αφρικανοί» δηλώνει ο καθηγητής Άγγελος Συρίγος.

Διαβάστε ακόμη: Βόρεια Μακεδονία: Η επόμενη μέρα της συμφωνίας

«Αυτό που παραμένει στη διεθνή πολιτική είναι το Μακεδονία, δε θα κοιτά κανείς ούτε “Βόρεια” ούτε το "πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας". Έχω μεγάλες επιφυλάξεις για το αν θα υφίσταται στην πραγματικότητα το erga omnes. Κινδύνεύει να εφαρμοστεί μόνο στις πινακίδες των αυτοκινήτων (η συμφωνία προβλέπει ότι το σήμα θα είναι "NM" ή "ΝΜΚ")» επισημαίνει ο καθηγητής Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης.

Για τα θέματα του αλυτρωτισμού και την αρχαία Μακεδονία

«Verba volent ή - όπως το λέμε εμείς – έπεα πτερόεντα. Δηλαδή, τα λόγια πετούν» σχολιάζει ο κ. Γιαλλουρίδης για τις προβλέψεις της συμφωνίας ότι οι Σκοπιανοί δε θα χρησιμοποιούν τα σύμβολα της Αρχαίας Μακεδονίας.

«Χρειάζεται να υπάρξει χειροπιαστό αποτέλεσμα. Το θέμα είναι να εφαρμοστούν πράγματα που αφορούν τη βασική δομή της εκπαίδευσης. Τι λένε τα αναγνωστικά τους στα δημοτικά, τι λέει η ιστορία τους. Όλα αυτό το πακέτο πρέπει να αλλάξει,. Ότι απ' όλο αυτό μεγαλώνουν τα παιδάκια της περιοχής αυτής, πρέπει να μάθουν ότι δεν είναι “Μακεδόνες” Γενιές ολόκληρες μεγάλωσαν με ψεύτικη ταυτότητα, την ιδέα ότι είναι οι αληθινοί Μακεδόνες, την  οποία πρέπει να απεκδυθούν. Είναι μεγάλο και δύσκολο ζήτημα» εξηγεί ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής.

Εξάλλου, όσον αφορά τον αλυτρωτισμό, τονίζει πως «από τη στιγμή που υπάρχει Βόρεια, υπάρχει και Νότια και δημιουργείται ένα πρόβλημα ευρύτερο από τη συμφωνία, που άπτεται και της δικής μας επικράτειας».

«Υπάρχουν κάποιες προβλέψεις και σημειώσεις αλλά τι να το κάνουμε όταν στο πιο σημαντικό σημείο, αυτό της γλώσσας και της εθνικότητας, ακυρώνουμε επί της ουσίας τη συμφωνία;» σχολιάζει με νόημα ο κ. Συρίγος.

Μελανό σημείο και τα εμπορικά σήματα

Ήδη, ο ελληνικός εμπορικός κόσμος έχει σημάνει SOS για το ισχυρό brand «Μακεδονία» και «μακεδονικός», το οποίο μπαίνει σε ένα ασαφές κεφάλαιο.

Διαβάστε ακόμη: Το ελληνικό επιχειρείν εκπέμπει SOS για το brand «Μακεδονία»

«Το ζήτημα των εμπορικών σημάτων, που μετατίθεται στο μέλλον, εντός της τριετίας, είναι και αυτό πρόβλημα» σημειώνει ο κ. Γιαλλουρίδης.

«Δεν μπορεί να ξέρει κανείς τι θα γίνει σε τρία χρόνια και πως θα εμπεδωθεί στους Ευρωπαίους αυτή η παράσταση του “μακεδονισμού” στους Ευρωπαίους» προσθέτει ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής.

Τι γίνεται αν περάσει από τα Σκόπια η συμφωνία αλλά όχι από την Ελλάδα

Ένα μεγάλο ερώτημα είναι το τι γίνεται αν η συμφωνία περάσει όλα τα στάδια που προβλέπονται στη γειτονική χώρα αλλά δεν περάσει από το ελληνικό Κοινοβούλιο.

«Θα είμαστε σε πολύ δύσκολη θέση εάν τα Σκόπια περάσουν όλες τις προϋποθέσεις, σε περίπτωση που δεν περάσει η συμφωνία από τη δική μας Βουλή. Θα έχει πάρα πολύ μεγάλο πολιτικό κόστος. Πχ. να έρθει ο ΟΗΕ και να μας πει “δεν το κυρώνετε; Δεν πειράζει, το αναγνωρίζουμε εμείς ως “Μακεδονία”» σημειώνει ο κ. Συρίγος.

Παράλληλα, σημειώνει και έναν παράλληλο κίνδυνο: «Επειδή είναι συμφωνία που παράγει αμέσως αποτελέσματα, θα μπορούσαμε να βρεθούμε στη θέση να την κυρώσουν τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ και να είμαστε στο τέλος οι μοναδικοί που δε θα το έχουμε κάνει». Γι’ αυτό και, εξηγεί, «δεν πρέπει να την κυρώσουν τα άλλα μέλη προτού αποφανθεί το Ελληνικό Κοινοβούλιο». Ωστόσο, διερωτάται κατά πόσο θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν συνταγματική αναθεώρηση τα Σκόπια, καθώς απαιτούνται τα 2/3 της πλειοψηφίας του δικού τους κοινοβουλίου.

«Ο διεθνής παράγων έχει τα συμφέροντα του, εμείς τα δικά μας. Αν εμείς αποφασίσουμε ότι υιοθετούμε αυτή τη θέση και την τηρήσουμε με σύμπνοια εσωτερική, θα μας σεβαστούν» δηλώνει, αντίθετα, ο κ. Γιαλλουρίδης.

Ο ίδιος, μάλιστα, τάσσεται ευθέως υπέρ της διενέργειας δημοψηφίσματος αλλά «μόνο αν έχει και τη στήριξη των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, διότι είναι πολύ σοβαρό πολιτικό θέμα με διεθνή απήχηση».

 

Πέτρος Κατσαβριάς

pkatsavrias@star.gr

Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
Follow us:

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Back to Top