Σε όλη την Ευρώ��η αλλά και τις ��ΠΑ επικρατεί μεγάλος φόβος και έντονη ανησυχία μετά το μακελειό στο Παρίσι. Ενδεικτικό της κατάστασης τρόμου που έχει βυθιστεί η παγκόσμια κοινότητα είναι το ότι οι Βρυξέλλες από το πρωί του Σαββάτου βρίσκονται σε κόκκινο συναγερμό.
Ο στρατός, τις τελευταίες μέρες έχει βγει στους δρόμους, τα σχολεία και το μετρό έχουν κλείσει ενώ η αστυνομία ζήτησε από τους πολίτες να μην ανεβάζουν φωτογραφίες από περιοχές που γίνονται αστυνομικές επιχειρήσεις στα social media.
Τη Δευτέρα η βελγική κυβέρνηση αποφάσισε ότι πρέπει να πάρει κάποια μέτρα εναντίον της τρομοκρατίας. Τα μέτρα καθώς και ο προβληματισμός τους γύρω από αυτά έχουν ως εξής:
Αυστηρότερη παρακολούθηση των εξτρεμιστών
• Άμεσος εγκλεισμός στις φυλακές των μαχητών του ISIS που επιστρέφουν στο Βέλγιο, μέτρο για το οποίο πάντως εκφράζονται αμφιβολίες για το κατά πόσον είναι δυνατόν να εφαρμοστεί στην πράξη δεδομένου ότι κάτι τέτοιο προϋποθέτει - βάσει της αρχής διάκρισης των εξουσιών - δικαστική απόφαση. Ένα άλλο πρόβλημα επίσης είναι ότι συχνά οι μαχητές του ISIS επιστρέφουν αθέατοι στο Βέλγιο οπότε η αποτελεσματικότητα του εν λόγω μέτρου νοείται μόνον σε συνδυασμό με την διενέργεια αυστηρότερων ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
• Εξαναγκασμός των νεαρών υπόπτων για ριζοσπαστικές αντιλήψεις και διασυνδέσεις με το ISIS που σκοπεύουν να μεταβούν στην Συρία να φορούν ηλεκτρονικό βραχιολάκι, κάτι που όμως επίσης προϋποθέτει δικαστική απόφαση η οποία με την σειρά της προϋποθέτει την στοιχειοθέτηση συγκεκριμένου αδικήματος που όμως προς το παρόν δεν προβλέπεται στον βελγικό Ποινικό Κώδικα.
Για τον λόγο αυτό μάλιστα, ο υπουργός Δικαιοσύνης θέλει να αναδιατυπώσει το συγκεκριμένο εδάφιο της Ποινικής νομοθεσίας. Πρόκειται για το πλέον αμφιλεγόμενο μέτρο, καθώς δείχνει να αντιστρατεύεται την βασική αρχή που διέπει το Ποινικό Δίκαιο «κανένα έγκλημα, καμία ποινή χωρίς υφιστάμενο νόμο» («Nullum crimen, nulla poena sine lege»), η οποία συνίσταται στο ότι δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί έγκλημα, ή ποινή επ' αυτού χωρίς προηγουμένως να υφίσταται νόμος που να προσδιορίζει τόσο τη συγκεκριμένη πράξη ως έγκλημα, όσο και την επαπειλούμενη σ΄ αυτό ποινή.
Σύμφωνα με το εν λόγω μέτρο, άτομα που δεν έχουν (προς το παρόν) διαπράξει κανένα έγκ��ημα, τα οποία όμως εκτιμάται ότι συνιστούν απειλή, θα παρακολουθούνται ηλεκτρονικά με βραχιολάκι. Ελλοχεύει όμως ο κίνδυνος για αυθαιρεσία, καθώς δεν είναι εύκολο να αποδειχθεί πότε κάποιος θέλει να προβεί σε τρομοκρατικές πράξεις ή πότε εμφορείται από ριζοσπαστικές αντιλήψεις, εξ’ ού και οι αντιδράσεις για την ουσιαστική παράκαμψη της δικαστικής εξουσίας, κάτι που θεωρείται πως αντιβαίνει στις αρχές ενός κράτους δικαίου.
• Ενδελεχέστερος έλεγχος των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων που ασχολούνται με ένα «ευαίσθητο» αντικείμενο, όπως πχ. γίνεται τώρα με τους εργαζομένους στις Υπηρεσίες Κρατικής Ασφάλειας. Σύμφωνα με την κριτική που ασκείται, ο κίνδυνος εδώ είναι να παρεισφρήσει κάποιο λάθος από την πλευρά των μυστικών υπηρεσιών που διαχειρίζονται τα σχετικά στοιχεία, με τελικό θύμα κάποιον αθώο εργαζόμενο.
• Σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της κατάστασης στο Molenbeek, με έμφαση την καταστολή, η οποία σύμφωνα με τις εξαγγελίες του υπουργού Εσωτερικών προβλέπει, μεταξύ άλλων, έρευνες «πόρτα-πόρτα» σε όλες τις κατοικίες της συνοικίας προκειμένου να εξακριβωθούν ποιοι είναι οι νόμιμοι κάτοικοι.
• Δημιουργία αρχείου καταγραφής δεδομένων όπου θα φυλάσσονται στοιχεία των επιβατών αεροπορικών πτήσεων.
Εξάλειψη των «πηγών μισαλλοδοξίας»
• Στην ομιλία του ο Michel έκανε λόγο για την ανάγκη «να μπει λουκέτο» σε όλους τους παράνομους χώρους λατρείας όπου ανθούν τα κηρύγματα μισαλλοδοξίας και βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι ριζοσπαστικές σαλαφικές α��τιλήψεις. Επειδή μάλιστα πολλά από τα τεμένη αυτά που λειτουργούν χωρίς επίσημη άδεια χρηματοδοτούνται από υπερσυντηρητικές χώρες όπως η Σ. Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η κυβέρνηση θέλει να ελέγχει εξονυχιστικά και τις ροές χρηματοδότησης.
• Σκληρή στάση θα τηρείται στο εξής και απέναντι στους σκληροπυρηνικούς ιμάμηδες που εμφορούνται από ακραίες αντιλήψεις, σε βάρος των οποίων θα εκδίδονται εντάλματα σύλληψης και θα προφυλακίζονται με συνοπτικές διαδικασίες, ενώ οι αλλοδαποί (ιμάμηδες) θα απελαύνονται πάραυτα. Σκόπιμη κρίνεται η εμπλοκή στην διαδικασία αυτή και του εγχώριου μουσουλμανικού στοιχείου, δεδομένου ότι πολλοί από τους αποκαλούμενους ως «ιμάμηδες του μίσους» δραστηριοποιούνται όχι μόνο σε τεμένη αλλά και σε μικρότερους χώρους συνάθροισης.
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, θα υπάρξει μέριμνα για την επιμόρφωση των ιμάμηδων σε βελγικό έδαφος, ενώ θα καταπολεμούνται τα κηρύγματα μίσους μέσω του διαδικτύου σε συνεργασία με τους παρόχους, ούτω ώστε να «μπαίνει λουκέτο» στις ιστοσελίδες που διακινούν ακραίες απόψεις.
Ενίσχυση των εξουσιών των Αρχών Ασφαλείας
• Επιμήκυνση του χρόνου προφυλάκισης σε 3 μέρες από 1 ώστε οι διωκτικές αρχές να διαθέτουν ικανά χρονικά περιθώρια για να συλλέξουν το αναγκαίο αποδεικτικό υλικό. Προκειμένου όμως να είναι νόμιμο το εν λόγω μέτρο, είναι αναγκαία μια αναθεώρηση του Συντάγματος η οποία είναι δυνατή εάν υπάρξει η σύμφωνη γνώμη των 2/3 των βουλ��υτών.
• Αλλαγή του πλαισίου που διέπει τις κατ’ οίκον έρευνες, οι οποίες στο εξής θα μπορούν να διεξάγονται και τις νυχτερινές ώρες (δηλ. μεταξύ 21.00-05.00), κάτι που με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις δεν είναι δυνατό.
• Ελαστικότερες προϋποθέσεις για την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση «εκτάκτου ανάγκης». Το τι όμως ακριβώς συνιστά «έκτακτες περιστάσεις» και ποιες ακριβώς αρμοδιότητες αποκτούν σε μια τέτοια περίπτωση οι μυστικές υπηρεσίες μένει να αποσαφηνιστεί σε βάθος χρόνου τόσο από τον δημόσιο διάλογο όσο βεβαίως και από το Κοινοβούλιο που θα έχει και τον τελευταίο λόγο.
• Βελτίωση των τεχνικών παρακολούθησης υπόπτων από την πλευρά των μυστικών υπηρεσιών ιδίως σε ό,τι αφορά την καταγραφή των τηλεφωνικών συνδιαλέξε��ν και κατάργηση της ανωνυμίας στην χρήση καρτοκινητών τηλεφώνων.
Συμμετοχή στο διεθνές μέτωπο εναντίον του ISIS
• Ολοκλήρωση του σχεδίου αναδιάρθρωσης των βελγικών ενόπλων δυνάμεων από την πλευρά του υπουργού Αμύνης, το οποίο προβλέπει τον διπλασιασμό των στρατιωτικών κονδυλίων μέχρι το 2030. Το εν λόγω σχέδιο έχει προς το παρόν «βαλτώσει» εξαιτίας της απροθυμίας των Open Vld (Συντηρητικών Φιελεύθερων) και CD&V (Χριστιανοδημοκρατών) να δώσουν το πράσινο φως για την αύξηση των στρατιωτικών κονδυλίων σε μια περίοδο όπου η δημοσιονομική εξυγίανση είχε τεθεί ως ύψιστη προτεραιότητα.
• Ενίσχυση των προσπαθειών για καλύτερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης και για συνεργασία με Τουρκία, Ιορδανία και Λίβανο ώστε να δεχτούν στο έδαφός τους την φιλοξενία προσφύγων πολέμου.
• Βούληση της κυβέρνησης για σύμπηξη ενός διεθνούς μετώπου εναντίον του ISIS, κατά προτίμηση ύστερα από εντολή του ΟΗΕ, αλλά και εξεύρεση πολιτικής λύσης στην Συρία με διπλωματικά μέσα υπό την μορφή της σύγκλησης μιας διάσκεψης Κορυφής.
• Παροχή συνδρομής στην στρατιωτική δράση εναντίον του ISIS με την φρεγάτα Leopold I να συνοδεύει το γαλλικό αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle και βελγικά μαχητικά να έχει προγραμματιστεί να συμμετάσχουν στον βομβαρδισμό του Ιράκ στα μέσα του 2016.
Δυνατότητα εφαρμογής των μέτρων στην πράξη
• Προβληματισμός υπάρχει για το κατά πόσον τα μέτρα αυτά θα καταστεί δυνατό να εφαρμοστούν στην πράξη ή θα αποδειχτούν εν τέλει ευχολόγια χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα. Σε ό,τι αφορά το οικονομικό σκέλος των μέτρων, η κυβέρνηση Michel έχει προϋπολογίσει την διάθεση 740 εκατομμυρίων ευρώ επιπλέον (340 φέτος και 400 του χρόνου) για την καταπολέμηση του τζιχαντισμού.
Προκειμένου όμως να αποκτήσει σάρκα και οστά το μεγαλεπήβολο αυτό πρόγραμμα κρίνεται επιβεβλημένη η περαιτέρω στελέχωση των διωκτικών αρχών και των δυνάμεων ασφαλείας και εντείνονται οι πιέσεις προς την κυβέρνηση Michel να πράξει κάτι προς αυτή την κατεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση όμως όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι είναι αναγκαία η δημιουργία του κατάλληλου νομικού πλαισίου για την εφαρμογή των μέτρων, κάτι που όμως προϋποθέτει εργασία εβδομάδων, μηνών ή ακόμα και ετών.
Βρυξέλλες, Θάνος Αθανασίου
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
