Bρυξέλλες, του Θάνου Αθανασίου
Η απόφαση των Ευρωπαίων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους θα είναι, για τρίτη φορά (μετά το PSI και τα βραχυπρόθεσμα μέτρα αναδιάρθρωσης του 2017), εξαιρετικά σημαντική και καθοριστική για την οπτική των αγορών και την εκπλήρωση των στόχων του προγράμματος διάσωσης του ESM. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο καθορισμός των λεπτομερειών της τρίτης άσκησης ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους βρίσκεται στο τελικό στάδιο και θα ανακοινωθεί στις 21 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο. Σύμφωνα τις ίδιες πληροφορίες, το σκεπτικό είναι το εξής: το σημείο κλειδί του προγράμματος του ESM είναι να ανακτήσει η Ελλάδα την πρόσβαση στις αγορές.
Προς αυτόν τον σκοπό πρέπει να συντρέχουν δύο προϋποθέσεις: ένα βιώσιμο χρέος και ένα θετικό μακροοικονομικό/ δημοσιονομικό προηγούμενο - υπόβαθρο.
Όμως αφενός η Ελλάδα ξεκίνησε από πολύ χειρότερη βάση, με πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από ότι οι άλλες χώρες, αλλά υπήρχε και πολύ χειρότερη κατάσταση σε σχέση με τη ιδιοκτησία του προγράμματος, με σημείο καμπής το καταστροφικό 2015.
Ωστόσο η ιδιοκτησία του προγράμματος έχει πλέον βελτιωθεί και στην πράξη, ειδικά στις δύο τελευταίες αξιολογήσεις και παρομοίως έχουν βελτιωθεί τα δημόσια οικονομικά. Στην μεγάλη εικόνα η Ελλάδα είναι πρωταθλητής στης μεταρρυθμίσεις, έχοντας πραγματοποιήσει πολύ περισσότερες μεταρρυθμίσεις από οποιαδήποτε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα και αυτό μπορεί να μην αποτελεί έκπληξη δεδομένου του σημείου εκκίνησης, όμως έχει τεράστια σημασία για την ρητορική και την εντύπωση που αποκομίζουν οι αγορές.
Η Ελλάδα έχει εκμηδενίσει το τεράστιο έλλειμμά της, ξεπερνά τους στόχους σε σχέση με τα πρωτογενή πλεονάσματα, έχει αποκαταστήσει την πρόσβαση στις αγορές, αλλά οι αγορές θέλουν να ξέρουν ότι η ιδιοκτησία του προγράμματος και των μεταρρυθμίσεων θα έχει συνέχεια.
Μια από τις αποφάσεις που πρέπει να πάρει το eurogroup είναι το μέγεθος της τελευταίας δόσης. Ο λόγος είναι ότι το μέγεθος έχει να κάνει με τη δημιουργία του λεγόμενου δημοσιονομικού μαξιλαριού.
Οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι επί του εδάφους στην Αθήνα έχει αλλάξει η νοοτροπία και υπάρχει κατανόηση για την εικόνα που η χώρα δίνει στις αγορές και την ανάγκη λογικών πολιτικών.
Σε σχέση με την ελάφρυνση του χρέους, ο δείκτης που έχει σημασία για την Ελλάδα είναι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες, πολύ παραπάνω από τον συνολικό όγκο του χρέους.
Η Ελλάδα καρπώθηκε την μεγαλύτερη αναδιάρθρωση στην Ιστορία, με το PSI και επωφελήθηκε από τη διαγραφή άνω των 100 δις ευρώ. Σήμερα άνω του 50% το ελληνικού χρέους ανήκει στον ESM, με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια και εξαιρετικά μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής.
Ειδικά σε σχέση με τα επιτόκια η Ελλάδα κερδίζει κάθε χρόνο 9,9 δις ευρώ λόγω του δανεισμού της από τον ESM, σε σχέση με τα καλύτερα δυνατά επιτόκια στις αγορές. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκε τεράστιος δημοσιονομικός χώρος για την επίτευξη πολιτικής.
Η συζήτηση στα eurogroup σήμερα οδηγείται από την απόφαση του Μαΐου του 2016. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα έχουν ήδη εκτελεστεί. Στη βάση των βραχυπρόθεσμων μέτρων ο μέσος όρος αποπληρωμής επέστρεψε ξανά στα 32,% χρόνια.
Στην πράξη, η πρώτη δύσκολη χρονιά για την Ελλάδα θα είναι το 2041! Αν όμως συνυπολογιστεί και η αύξηση του AEΠ τότε οι αποπληρωμές του 2041 δεν θα είναι στην πράξη μεγαλύτερες από τις δόσεις της τακτικής αποπληρωμής του ΔΝΤ που τρέχει ήδη από τώρα και ως το 2020.
Σε ότι αφορά τα μελλοντικά μέτρα για το χρέος αυτά θα περιλαμβάνουν:
- την κατάργηση του step up των επιτοκίων,
- την αναδιάρθρωση των δανείων του EFSF (εκτός από ένα συγκεκριμένο τμήμα που χρησιμοποιήθηκε για το PSI)
- την επιστροφή κερδών ΑΝFAS/SMPs πίσω στην Ελλάδα και
- την επαναγορά δανείων με τα υπόλοιπα του πακέτου των 86 δις (για την εκτέλεση μιας τέτοιας πράξης θα πρέπει να υπάρχει και σχετική έγκριση του ΔΣ του ESM)
Τι χρειάζεται: η ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια εξίσωση που περιλαμβάνει την ανάπτυξη τα επιτόκια, τα πρωτογενή πλεονάσματα και τις χρηματοδοτικές ανάγκες. Η εκτίμηση που κάνει η ΕΕ επί αυτής είναι αρκετά συντηρητική και βασίζεται σε λογικές παραδοχές ανάπτυξης, το δημογραφικό και μια λογικές παραδοχές σε σχέση με την εξέλιξη των επιτοκίων στις αγορές.
Τέλος πρέπει να συνυπολογιστεί και το ζήτημα των κινήτρων και της εποπτείας. Είναι ζωτικής σημασίας, για την Ελλάδα να έχουν τεθεί, κίνητρα που θα την κρατούν δεσμευμένη στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων.
Η Ελλάδα έχει λάβει ήδη 46 από τα 86 δις του συνολικού πακέτου του Αυγούστου του 2015. Η Ελλάδα δεν έχει ζητήσει νέα προληπτική πιστωτική γραμμή στήριξης της οικονομίας και οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι υπάρχει ήδη ένα προληπτικό μέσο στήριξης της Ελλάδας μέσω του δημοσιονομικού μαξιλαριού.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
