Σε τεντωμένο σχοινί «βαδίζουν» οι σχέσεις της Τουρκίας με αρκετές χώρες της ΕΕ λίγο πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα του Απριλίου, που θα προσδώσει στον πρόεδρο Ερντογάν τεράστιες εξουσίες, μετατρέποντάς τον στον απόλυτο Σουλτάνο της χώρας.
Τελευταίο… «θύμα» του εθνικιστικού κρεσέντου της Άγκυρας, η Ολλανδία, που απαγόρευσε την είσοδο του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μ. Τσαβούσογλου μετά την επίθεση που εξαπέλυσε εκείνος, χαρακτηρίζοντας της ολλανδική κυβέρνηση «απόγονο των Ναζί».
(Ο κ. Κ. Φίλης)
Το star.gr επικοινώνησε με τον Διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κ. Φίλη, ο οποίος και επιχείρησε να ρίξει φως στα κίνητρα και στους στόχους που κρύβονται πίσω από την κλιμάκωση των προκλήσεων από την πλευρά της Άγκυρας.
«Αυτή τη στιγμή η Τουρκία βρίσκεται μπροστά σε ένα δημοψήφισμα το οποίο θα κατοχυρώσει τον πρόεδρο Ερντογάν, έναντι των αντιπάλων του εντός και εκτός του κόμματός του και θα του δώσει τη δυνατότητα να μακροημερεύσει στην εξουσία με τους δικούς του όρους και κανόνες σε περίπτωση που επικρατήσει», τόνισε ο κ. Φίλης και συνέχισε:
«Τα αποτελέσματα με βάση τις μετρήσεις είναι μάλλον οριακά, η εκτίμησή μου είναι ότι θα το κερδίσει το δημοψήφισμα, αλλά όχι με την άνεση που ο ίδιος επιθυμούσε. Άρα είναι λογικό να θέλει μέσα από συμπεριφορές όπως αυτή απέναντι στην Ολλανδία ή τη Γερμανία και σε μία σειρά άλλων χωρών, μια συμπεριφορά που λέει ότι δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του, να προσελκύσει ακόμα περισσότερους ψηφοφόρους του κομματιού της τουρκικής κοινωνίας, το οποίο ο ίδιος έχει γαλουχήσει με την πολιτική του άτεγκτου, του ανυποχώρητου ηγέτη, ο οποίος μπροστά στο συμφέρον της πατρίδας του δεν υπολογίζει κανέναν και μπορεί να τα βάλει με θεούς και δαίμονες».
Ο κ. Φίλης εξήγησε επίσης, ότι ο Ερντογάν θα είναι ικανοποιημένος ακόμα κι αν το προβάδισμα που πετύχει είναι μικρό, καθώς καταλαβαίνει ότι έχει βάλει απέναντί του ένα σημαντικό κομμάτι της τουρκικής κοινωνίας και έχει ο ίδιος χαράξει τις διαχωριστικές γραμμές.
Ερωτηθείς αν η κλιμάκωση της έντασης με την Ολλανδία ή τη Γερμανία οδηγήσει σε μια οριστική ρήξη, ο κ. Φίλης είναι κατηγορηματικός:
«Συγκυριακά η κατάσταση αυτή ευνοεί και τον Ερντογάν για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης, αλλά και τον Ρούτε, ο οποίος την Τετάρτη έχει εκλογές στη χώρα του και θέλει και αυτός έναντι του Βίλντερς να δείξει μία συμπεριφορά απέναντι στο μουσουλμανικό στοιχείο και απέναντι στην Τουρκία πιο δυναμική».
Υπάρχουν όμως και στοιχεία στρατηγικά που συνδέονται με την κρίση αυτή και εξηγούν τη στάση της Τουρκίας.
«Αυτό που με προβληματίζει είναι ότι η Τουρκία φαίνεται να έχει πάρει μια στροφή που μάλλον είναι χωρίς επιστροφή υπό τις παρούσες συνθήκες και υπό τον παρόντα πρόεδρο. Μια στροφή βάσει της οποίας θα δούμε την Τουρκία να επιδεικνύει μια ολοένα και πιο προβληματική διαγωγή απέναντι σε τρίτες χώρες, μία Τουρκία η οποία θα είναι ολοένα και περισσότερο διεκδικητική, μία Τουρκία η οποία θα θέλει ολοένα και συχνότερα να δείχνει ότι διασφαλίζει και προωθεί τα συμφέροντά της ανά τον κόσμο. Ο Ερντογάν άλλωστε έχει βασίσει την πολιτική του κυριαρχία στην πορεία της οικονομίας, η οποία αυτή τη στιγμή είναι ασθενική, καθώς επίσης και στη δημιουργία μιας νέας ταυτότητας που είναι ισλαμοεθνικιστική. Μέσα σε αυτή την ταυτότητα ένα μεγάλο κομμάτι της είναι η διάθεση της Τουρκίας να υποστηρίξει το μουσουλμανικό στοιχείο απανταχού στον κόσμο, να υποστηρίξει τους Τούρκους ή τους τουρκικής καταγωγής ή προέλευσης απανταχού στον κόσμο. Άρα δε θα δούμε τη συμπεριφορά της Τουρκίας να αλλάζει μετά το δημοψήφισμα», τονίζει ο κ. Φίλης.
Ωστόσο επισημαίνει ότι υπάρχουν πολύ καλοί λόγοι για να διατηρηθούν οι σχέσεις με την ΕΕ και να μη διαρραγούν σε σημείο μη επιστροφής.
«Πιστεύω ότι όταν ηρεμήσει η κατάσταση, πάνω σε αυτή την κατεύθυνση θα λειτουργήσουν και οι δύο πλευρές, δηλαδή της σταδιακής αποκλιμάκωσης. Αυτό δε θα γίνει στο άμεσο μέλλον γιατί υπάρχουν μπροστά και το δημοψήφισμα στην Τουρκία, οι εκλογές σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία, άρα αυτό το κλίμα ενδεχομένως να συντηρηθεί για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά στο τέλος της ημέρας, με βάση τον ορθολογισμό, δεν είναι προς το συμφέρον κανενός να οξυνθεί περαιτέρω η κατάσταση», σημειώνει.
Ο κ. Φίλης εξήγησε και τις ενδεχόμενες συνέπειες που μπορεί να υπάρξουν για την Ελλάδα από την κρίση στις σχέσεις της Τουρκίας με αρκετές χώρες της Ευρώπης.
«Οι συνέπειες που μπορεί να βιώσει η Ελλάδα από την κατάσταση αυτή έχουν να κάνουν αφενός με τα προσφυγομεταναστευτικά ρεύματα και αφετέρου με το γεγονός ότι εμείς ως εκ της γεωγραφίας, αλλά και του γεγονότος ότι έχουμε ιστορικές διαφορές με την Τουρκία είμαστε πιο ευάλωτοι έναντι άλλων ευρωπαϊκών χωρών», λέει ο κ. Φίλης και συνεχίζει:
«Είμαστε οι πρώτοι που μπορεί να δεχθούμε την τουρκική επιθετικότητα και μάλιστα σε μια στιγμή που φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι δεν είναι ιδιαίτερα αλληλέγγυοι έναντί μας. Ίσως όμως, αυτή η συμπεριφορά του Ερντογάν να τους βάλει σε δεύτερες σκέψεις για να διατηρήσουν αυτή την σχετική ουδετερότητα ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, γιατί η Ελλάδα είναι το νοτιοανατολικό σύνορο της Ευρώπης και ίσως θα πρέπει να αλλάξουν τη στάση τους αντιλαμβανόμενοι ότι τελικά δεν είμαστε εμείς αυτοί που μπορεί να μην έχουμε δίκιο, αλλά η συνεχιζόμενα προβληματική συμπεριφορά της Τουρκίας που δημιουργεί τα προβλήματα».
Όσον αφορά τέλος στο προσφυγικό, ο κ. Φίλης επισημαίνει ότι ενδεχομένως το επόμενο διάστημα να δούμε ως μορφή πίεσης από την Τουρκία, μια αύξηση των προσφυγικομεναστευτικών ροών προς τη χώρα μας, εκμεταλλευόμενη και τη βελτίωση των καιρικών συνθηκών.
«Δεν πιστεύω ότι αυτό θα γίνει σε τέτοιους αριθμούς που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τεράστιο πολιτικό πρόβλημα στην Ευρώπη. Το πρόβλημα για εμάς είναι ότι λόγω της κατάστασης των νησιών αν δεν απελευθερωθούν τα νησιά το επόμενο διάστημα και κάποιες χιλιάδες να έρθουν μπορεί να κλονίσουν την σταθερότητά τους», καταλήγει.
Της Ευαγγελίας Ντούρου
Email: entourou@star.gr
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
