Ως μάστιγα του ανεπτυγμένου κόσμου χαρακτηρίζουν οι ειδικοί επιστήμονες τη δραματική αύξηση των ποσοστών της παιδικής παχυσαρκίας, κρούοντας ταυτόχρονα το καμπανάκι του κινδύνου σε γονείς, εκπαιδευτικούς, αλλά και στις εκάστοτε κυβερνήσεις.
Πρόσφατα μάλιστα νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, κατέγραψε σταθερή αύξηση των δεικτών παχυσαρκίας στους εφήβους από το 2002 και μετά.
Ως παχυσαρκία ορίζεται η υπερβολική συσσώρευση και εναπόθεση λίπους στο σώμα, ενώ ως «υπερβάλλον βάρος» το πλεόνασμα του σωματικού βάρους σε σχέση με το ύψος και την ηλικία.
(Ο παιδίατρος Κωνσταντίνος Γρηγοράκος)
Όπως λέει στο star.gr ο παιδίατρος Κώστας Γρηγοράκος, «ένα παιδί 6 χρονών που είναι παχύσαρκο έχει 25% πιθανότητες να παραμείνει παχύσαρκο και στην ενήλική του ζωή. Οι αριθμοί γίνονται αμείλικτοι έως τραγικοί αν το παιδί είναι παχύσαρκο στην ηλικία των 12 ετών, καθώς έχει 75% πιθανότητες να είναι παχύσαρκο στην ενήλικη ζωή του. Καταδικάζουμε εμείς, οι ενήλικοι τρία στα τέσσερα παιδιά να παραμείνουν παχύσαρκα σε όλη τους τη ζωή, από μια ηλικία που σε καμιά περίπτωση δεν έχουν ευθύνη των επιλογών και των συνηθειών τους».
Τα τελευταία χρόνια μάλιστα όπως σημειώνει ο κ. Γρηγοράκος γίνεται όλο και περισσότερο αποδεκτό από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, ότι γενετικοί και κληρονομικοί παράγοντες σχετίζονται με την παχυσαρκία.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι ο νούμερο ένα παράγοντας για την αύξηση των ποσοστών παιδικής παχυσαρκίας.
«Στην ανησυχητική και παγκόσμια αύξηση της παχυσαρκίας συμβάλλουν κυρίως οι διατροφικές επιλογές και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας. Η υπεραπασχόληση των γονέων με αποτέλεσμα την κατάργηση των καθημερινών οικογενειακών γευμάτων, η πυρηνική σύγχρονη οικογένεια, η έλλειψη χώρων παιχνιδιού στη γειτονιά, η καθιστική ζωή τόσο λόγω της αύξησης του χρόνου μελέτης όσο (και κυρίως) λόγω της κατάχρησης τηλεόρασης, ηλεκτρονικών παιχνιδιών και διαδικτύου, αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για τη διαμόρφωση της παραπάνω κατάστασης», τονίζει ο κ. Γρηγοράκος.
Οι κίνδυνοι που καραδοκούν για τα παιδιά μας μεγάλοι, όπως η ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, υπέρταση, καρδιαγγειακή νόσος, υπερλιπιδαιμία, άπνοια ύπνου, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
«Η παχυσαρκία έχει μεγάλη επίπτωση και στον ευαίσθητο, ψυχισμό του παιδιού και του εφήβου, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, κοινωνική παρενόχληση και απότοκη απομόνωση», τονίζει ο κ. Γρηγοράκος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα κατέχει το θλιβερό προνόμιο να είναι ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης με τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας.
«Στα δέκα παιδιά μας τα τέσσερα είναι υπέρβαρα και το ένα από αυτά δεν είναι απλώς υπέρβαρο αλλά παχύσαρκο. Είναι μια άκρως ανησυχητική πραγματικότητα αυτή», λέει ο κ. Γρηγοράκος.
Όπως σημειώνει μάλιστα αυτό που παρατηρείται στη χώρα μας είναι ότι εκτός όλων των άλλων παραγόντων που είναι επιβαρυντικοί, οι οικογένειες έχουν πλέον απομακρυνθεί από τη μεσογειακή διατροφή.
Όσο για το αν υπάρχει φως στο τούνελ… ο κ. Γρηγοράκος είναι αισιόδοξος, σημειώνοντας ότι η οικονομική κρίση ίσως αρχίζει να σπρώχνει τις ελληνικές οικογένειες πίσω στο σπιτικό φαγητό και όχι στην εύκολη λύση των junk food.
«Όλο και μεγαλύτερος αριθμός οικογενειών στην Ελλάδα ευαισθητοποιείται στα θέματα διατροφής και άσκησης. Δεν ευχόμασταν να είναι η οικονομική κρίση που θα ωθήσει τους Έλληνες στην υγιεινή διατροφή, αλλά «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Φαίνεται μία τάση, σε πρόσφατη μελέτη του ΕΚΠΑ, ότι η ανάγκη για οικονομία στρέφει σταδιακά τους συμπατριώτες μας σε πιο “φτηνές” τροφές που πολλές φορές είναι και πιο υγιεινές. Τροφές της παλαιάς καλής μεσογειακής διατροφής, όπως τα όσπρια, ξαναβρίσκουν τον δρόμο τους προς το ελληνικό τραπέζι. Δεν πρέπει όμως να έχουμε αυταπάτες ότι αυτή είναι η λύση του προβλήματος. Μην ξεχνάμε ότι η ακραία φτωχοποίηση στις ευπαθείς κυρίως ομάδες μιας κοινωνίας εξανεμίζει την δυνατότητα διατροφικών επιλογών και ποικιλίας στην διατροφή και οδηγεί σε επιλογές τροφίμων με αμφίβολη ποιότητα, με μόνο κριτήριο το κόστος», επισημαίνει.
Μεγάλη ευθύνη επίσης έχουν και οι γονείς που πολλές φορές κάνουν αρκετά λάθη όσον αφορά στη διατροφή των παιδιών τους.
«Το πρώτο λάθος που κάνουμε είναι ότι, άθελά μας, δεν είμαστε πολλές φορές το καλύτερο παράδειγμα για τα παιδιά μας: Τα βεβιασμένα, πρόχειρα, αποσπασματικά, διακοπτόμενα και “στο πόδι” γεύματα που λαμβάνουμε, κυνηγημένοι από την πιεστική καθημερινότητα, οδηγούν τα παιδιά μας σε παρόμοιες συμπεριφορές. Το έτοιμο γεύμα από την κατάψυξη ή από το ταχυφαγείο της γειτονιάς, το ένα πιάτο χωρίς σαλάτα, πιθανόν χωρίς λαχανικά και η απουσία φρούτου ως επιδόρπιο, που τελικά… κουβαλάμε μαζί μας μπροστά στην τηλεόραση δεν βοηθούν τα παιδιά να αποκτήσουν σωστές διατροφικές συνήθειες. Η βιασύνη και το άγχος του πρωινού ξυπνήματος με αποτέλεσμα την απώλεια του πρώτου και πολύ σημαντικού γεύματος της ημέρας, είναι άλλος ένας επιβαρυντικός παράγοντας. Η χρήση και η κατάχρηση των γλυκών και των αναψυκτικών που μάλιστα πολλές φορές αποτελεί μέθοδο επιβράβευσης ή ακόμα και "δωροδοκίας", "φορτώνει" τα παιδιά μας με περιττές και "ανθυγιεινές" θερμίδες», τονίζει ο κύριος Γρηγοράκος.
Τι πρέπει όμως να περιλαμβάνει ένα καθημερινό διατροφικό πρόγραμμα για ένα παιδί κι έναν έφηβο;
- Κρέατα και άλλες πρωτεϊνούχες τροφές: Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει κάθε είδους κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αυγά, φασόλια γίγαντες, φακές, 2 μερίδες ημερησίως (Η μια μερίδα αντιστοιχεί σε 60-90 γραμμάρια μαγειρεμένου κρέατος ή ένα αυγό, ή 1/2 κούπα από μαγειρεμένα φασόλια γίγαντες.)
- Λαχανικά, φρούτα: Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει όλα τα φρούτα και τα λαχανικά. 4 μερίδες ημερησίως. (Η μια μερίδα αντιστοιχεί σε 1/2 κούπα μαγειρεμένων λαχανικών ή μια κούπα ωμών λαχανικών ή 1/2 μικρό φρέσκο φρούτο).
- Γαλακτοκομικά: Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει γάλα, τυρί , γιαούρτι τα οποία καλό είναι να είναι χαμηλά σε λιπαρά. Γάλα ημερησίως για παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών 500 ml, για παιδιά ηλικίας άνω των 10 ετών 700 ml (Μέρος του γάλακτος μπορεί να αντικατασταθεί με τυρί, παγωτό ή γιαούρτι).
- Ψωμί/ δημητριακά: Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει όλα τα είδη των ψωμιών, των δημητριακών και των ζυμαρικών, κανονικής ή ολικής αλέσεως καθώς και τις πατάτες. 4 μερίδες ημερησίως (Η μια μερίδα αντιστοιχεί σε μια φέτα ψωμί ή σε 30 γραμμάρια ωμών δημητριακών (π.χ. κόρν φλέϊκς) ή σε 3/4 της κούπας μαγειρεμένων δημητριακών ή σε 1/2 κούπας αμύλου (πατάτες, ρύζι, ζυμαρικά).
Και για εσάς τους γονείς που μπορεί διαβάζοντας τα παραπάνω να νιώσατε τύψεις και ενοχές για τις διατροφικές επιλογές που κάνετε για τα παιδιά σας, ο κ. Γρηγοράκος είναι κατηγορηματικός… Όλα διορθώνονται ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές:
- Να μην παραλείπονται κύρια γεύματα.
- Το πρωινό είναι από τα σημαντικότερα γεύματα της ημέρας
- Να μην καταναλώνονται μεταξύ των γευμάτων πρόχειρες τροφές. Οι πρόχειρες τροφές περιέχουν αρκετό λίπος, αλάτι και κενές θερμίδες. Γι αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο.
- Λιγότερα λίπη και ζάχαρη
- Κατανάλωση περισσότερων τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες
- Άφθονα φρούτα και λαχανικά
- Κατανάλωση ποικιλίας τροφών καθημερινά
- Παρακολούθηση και διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους
- Αργό μάσημα
- Άφθονο νερό
- Να αποφεύγονται τα οινοπνευματώδη ποτά και ο καπνός (στους εφήβους)
- Να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση γλυκών και αναψυκτικών
- Να αποφεύγεται το πολύ αλάτι
- Άσκηση καθημερινά
«Το κλειδί για την απαραίτητη ανατροπή, είναι η εκπαίδευση των παιδιών από μικρή ηλικία, που ξεκινά στους κόλπους της οικογένειας, με την εγκατάσταση απλών κανόνων διατροφής και τρόπου διαβίωσης. Το παράδειγμα που δίνεται από τους γονείς είναι από τα ισχυρότερα κίνητρα κινητοποίησης του παιδιού και αργότερα του εφήβου», καταλήγει ο κ. Γρηγοράκος.
Της Ευαγγελίας Ντούρου
Email: entourou@star.gr
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
