Μεγάλη είναι η ανησυχία που έχει προκληθεί για τον κίνδυνο ενός πυρηνικού ατυχήματος στην Ουκρανία ως συνέπεια του πολέμου που μαίνεται εκεί για 19η μέρα.
Ουκρανία: Χάθηκε η επαφή και με τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια
Οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής και του Τμήματος Φυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Παντελής Καραΐσκος (Καθηγητής Ιατρικής Φυσικής), Ευστάθιος Στυλιάρης (Αναπληρωτής Καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής), Σοφία Χατζηιωάννου (Καθηγήτρια Πυρηνικής Ιατρικής), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) διευκρινίζουν κάποια σημαντικά σημεία, όσον αφορά στις συνέπειες που θα είχε ένα τέτοιο ατύχημα για τη χώρα μας.
Ουκρανία: Τι είναι οι θερμοβαρικές βόμβες - Το ισχυρό όπλο των Ρώσων
Στην Ουκρανία υπάρχουν όντως πυρηνικές εγκαταστάσεις, οι οποίες απειλούνται στη φάση αυτή. Μέχρι σήμερα δεν έχει τεθεί κάποιο θέμα πυρηνικής ασφάλειας και τα επίπεδα ραδιενέργειας αναφέρονται ως φυσιολογικά, σύμφωνα με τις συνεχείς ανακοινώσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA) και τις χαμηλές τιμές ραδιενέργειας περιβάλλοντος που καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο. Φυσικά, είναι απαραίτητη η συνεχής εγρήγορση και παρακολούθηση της κατάστασης, γιατί και η ελάχιστη πιθανότητα πυρηνικού ατυχήματος εν μέσω πολέμου δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης
Στην περίπτωση ενός τέτοιου ατυχήματος θα απαιτηθούν επείγοντα μέτρα προστασίας από την ραδιενέργεια για τους κατοίκους της Ουκρανίας και των γειτονικών περιοχών. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από την Ουκρανία και για τη χώρας μας δε θα απαιτηθούν τα περισσότερα από τα σχετικά μέτρα.
Τσερνόμπιλ: Αποκαταστάθηκε η ηλεκτροδότηση στον πυρηνικό σταθμό
Σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης εξαιτίας σοβαρού ατυχήματος σε πυρηνική εγκατάσταση εκτός συνόρων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας αυτό που πιθανόν να χρειαστεί στην περίπτωση της Ελλάδας είναι ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ελέγχων σε τρόφιμα και ζωοτροφές. Είναι ενδεχόμενος ο περιορισμός στην κατανάλωση συγκεκριμένων προϊόντων που έχουν παραχθεί σε περιοχές κοντά στην περιοχή της πυρηνικής εγκατάστασης. Λόγω ακριβώς της απόστασης δε θα χρειαστούν πιο δραστικά μέτρα, όπως η χορήγηση χαπιών ιωδίου.
Για τα χάπια ιωδίου
Έχει παρατηρηθεί ότι πολλοί συμπολίτες μας σπεύδουν να προμηθευτούν προληπτικά χάπια ιωδίου ή άλλα σκευάσματα ιωδίου που κυκλοφορούν στη χώρα μας ως συμπληρώματα διατροφής το τελευταίο διάστημα.
«Τα χάπια ιωδίου στην Ελλάδα δεν προστατεύουν από τη ραδιενέργεια»
Πρώτον, αυτό το μέτρο δε θα χρειαστεί εδώ, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την Ουκρανία. Η προφυλακτική χορήγηση ιωδίου θα μπορούσε να συστήνεται σε απόσταση έως και 20 km ή και έως περίπου 100 km από το πυρηνικό εργοστάσιο ανάλογα με τη σοβαρότητα του ατυχήματος και επομένως αφορά μόνο στον πληθυσμό κοντά στη συγκεκριμένη περιοχή.
Δεύτερον και πολύ σημαντικό, η αυθαίρετη και αλόγιστη λήψη χαπιών ιωδίου μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες από τον θυρεοειδή αδένα, όπως την εμφάνιση υπερθυρεοειδισμού, κατάσταση επιζήμια για την υγεία μας.
Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας έχει εκδώσει σχετική ανακοίνωση, με τις θέσεις της οποίας έχουν συμφωνήσει η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία, η Ελληνική Εταιρεία Πυρηνικής Ιατρικής και Μοριακής Απεικόνισης και η Ένωση Φυσικών Ιατρικής Ελλάδος.
Στα ύψη η τιμή των χαπιών ιωδίου
Παρά τις παραινέσεις των ειδικών, στην Ευρώπη έχει παρατηρηθεί μεγάλη αύξηση στην πώληση χαπιών ιωδίου, μετά και από τον βομβαρδισμό των εγκαταστάσεων του πυρηνικού σταθμού στη Ζαπορίζια.
Ένα μπουκαλάκι με 180 χάπια ιωδίου πωλείται πλέον στα 70 δολάρια στο Amazon, την ώρα που στις αρχές του χρόνου πωλούνταν 30 δολάρια.
Η ζήτηση είναι μεγαλύτερη σε χώρες πολύ κοντά στην Ουκρανία, όπως η Φινλανδία, όπου η ζήτηση έχει αυξηθεί κατακόρυφα και η Νορβηγία, όπου την περασμένη εβδομάδα πουλήθηκαν περίπου 90.000 κουτιά με χιάπια ιωδίου.
Επίσης στις ΗΠΑ οι αναζητήσεις στο Google για το αν το ιώδιο προστατεύει σε έναν πυρηνικό πόλεμο αυξήθηκαν κατά 1,150% τις τελευταίες επτά ημέρες.
Το ιωδιούχο Κάλλιο είναι ένα άλατο σταθερού ιωδίου που είναι απαραίτητο στο ανθρώπινο σώμα για να παράξει τις ορμόνες του θυρεοειδούς. Το μεγαλύτερο μέρος ιωδίου που έχουν οι άνθρωποι στο σώμα τους, το παίρνουν από τις τροφές που καταναλώνουν.
Ωστόσο το ραδιενεργό ιώδιο μπορεί να απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα μετά από ένα πυρηνικό ατύχημα, να το εισπνεύσουν οι άνθρωποι και να απορροφηθεί από τον θυρεοειδή αδένα. Το ιωδιούχο Κάλλιο και τα συμπληρώματα ιωδίου εμποδίζουν το ραδιενεργό ιώδιο να φτάσει στον θυρεοειδή.
Ακόμα και πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, η Αρχή Για Την Ασφάλεια Από τη Ραδιενέργεια και τα Πυρηνικά της Νορβηγίας είχε συστήσει σε όλους τους πολίτες κάτω των 40 ετών να έχουν στα σπίτια τους χάπια ιωδίου, καθώς πυρηνικά υποβρύχια ταξιδεύουν συχνά κατά μήκος της νορβηγικής ακτογραμμής.
Τα Κέντρα Ελέγχου Επιδημιών σε διάφορες χώρες πάντως τονίζουν ότι η χορήγηση ιωδιούχου καλλίου θα πρέπει να γίνεται μόνο από γιατρούς και σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης κι αυτό γιατί η υπερκατανάλωση των χαπιών αυτών έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία και μπορεί να επιφέρει ακόμα και θάνατο.
