O διακεκριμένος γλωσσολόγος, φιλόλογος και καθηγητής πανεπιστημίου, Γιώργος Μπαμπινιώτης, μοιράζεται συχνά τις γνώσεις του πάνω στην ορθή χρήση της ελληνικής γλώσσας μέσα από αναρτήσεις του στα social media.
Μπαμπινιώτης: «Υπόψιν, Υπ’ όψιν ή υπόψην;» - Λάθη που κάνουμε συχνά
Πρόσφατα, αναφέρθηκε σ' ένα «αδικαιολόγητο» ορθογραφικό λάθος, το οποίο γίνεται πολύ συχνά, με την παράκληση «να εξαλειφθεί ή να υποχωρήσει».
«Επιτρέψτε μου την επιμονή (όχι ... την εμμονή), για να εξαλειφθεί ή να υποχωρήσει αυτό το αδικαιολόγητο ορθογραφικό λάθος», έγραψε χαρακτηριστικά στην ανάρτησή του.
Κι αυτό έχει να κάνει με το αν παίρνει απόστροφο η πρόθεση «εξ». Η ορθή γραφή της πρόθεσης εξ είναι χωρίς απόστροφο, όπως: εξ απροόπτου, εξ ιδίων, εξ απίνης, εξ ορισμού. «Aποταξάμεθα την απόστροφο στο εξ!», σημείωσε.
Στη συνέχεια, επισήμανε ότι:
- όταν η λέξη που ακολουθεί ξεκινά από σύμφωνο, βάζουμε την πρόθεση εκ (χωρίς απόστροφο), όπως λέμε εκ βαθέων
- όταν η λέξη που ακολουθεί ξεκινά από φωνήεν, βάζουμε την πρόθεση εξ (χωρίς απόστροφο), όπως λέμε εξ αποστάσεως
Πότε μπαίνει απόστροφος σε μια πρόθεση
Απόστροφος μπαίνει στην πρόθεση όταν πρέπει να λείψει ένα φωνήεν.
- Για παράδειγμα στις λέξεις «από όλους», θα γίνει έκθλιψη και θα φύγει το φωνηέν της πρόθεσης. Εκεί θα βάλουμε απόστροφο, θα γίνει δηλαδή «απ' όλους»
- Στις περιπτώσεις που πρέπει να γίνει αφαίρεση και να λείψει πάλι φωνήεν, τότε πάλι θα βάλουμε απόστροφο. Για παράδειγμα «του είπε» θα γίνει «του 'πε».