Οδυσσέας Ελύτης: Ο έρωτας της ζωής του, το ψευδώνυμο και το Νόμπελ

Σαν σήμερα στις 18 Μαρτίου του 1966, «έφυγε» από τη ζωή σε ηλικία 84 χρόνων στο σπίτι του στην Αθήνα, ο σπουδαίος Οδυσσέας Ελύτης, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30, που έχει αφήσει πίσω του τεράστιο έργο για τις επόμενες γενιές. 

Οδυσσέας Ελύτης: Ο σπουδαίος ποιητής που βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας

Ο κορυφαίος ποιητής βραβεύτηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Πρόκειται για τον δεύτερο και τελευταίο έως σήμερα Έλληνα που τιμάται με Νόμπελ. Γνωστότερα ποιητικά του έργα είναι τα «Άξιον Εστί», «ο Ήλιος ο πρώτος» και οι «Προσανατολισμοί». Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης.

Γνωρίζοντας τον Οδυσσέα Ελύτη

• Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 2 Νοεμβρίου 1911, καταγόταν από τη Λέσβο και υπήρξε από τους τελευταίους εκπροσώπους της γενιάς του ’30
• Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του Οδυσσέα Ελύτη στον λογοτεχνικό χώρο πραγματοποιήθηκε το 1939 με την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του με τίτλο «Προσανατολισμοί»

«Ο Ελύτης ζούσε πολύ απλά. Όπως κάθε άνθρωπος που δεν τον ενδιαφέρει το φαίνεσθαι, αλλά η ουσία»

• Το 1943 εκδόθηκε η ποιητική συλλογή του «Ήλιος ο Πρώτος» κι έπειτα ακολούθησαν το 1959 το εμβληματικό «Άξιον Εστί» , οι «Έξη και μια τύψεις για τον ουρανό» το 1960 και το 1971 δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις Βρυξέλλες το «Μονόγραμμα»
• Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησαν το «Φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά» και ο «Ήλιος ο Ηλιάτορας», ακολούθησαν η «Σαπφώ» και ο «Μικρός Ναυτίλος» (1984), τα «Ελεγεία της Οξώπετρας» (1991). Τα «Δυτικά της λύπης» και «Ο κήπος με τις αυταπάτες» (1995), ήταν οι τελευταίες του συλλογές.

Η μούσα του Οδυσσέα Ελύτη: Έμεινε μαζί του τα τελευταία 13 χρόνια της ζωής του

Η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, η οποία έμεινε με τον Οδυσσέα Ελύτη τα 13 τελευταία χρόνια της ζωής του, ήταν η σύντροφος και η ο έρωτας της ζωής του νομπελίστα ποιητή. 

Όπως έχει η ίδια αναφέρει σε συνέντευξή της για εκείνον και το πώς γνωρίστηκαν: «Η γνωριμία μου με τον Ελύτη έγινε πρώτα με το έργο του, όταν ήμουν μαθήτρια και διάβασα ποίησή του. “Τα τρία ποιήματα με σημαία Ευκαιρίας”, μάλιστα, ενέτειναν την επιθυμία να γνωρίσω τον ποιητή. Του έγραψα τις σκέψεις και τον θαυμασμό μου γι΄ αυτό το έργο και αργότερα τον συνάντησα».

Ενώ για τον την καθημερινότητα του Οδυσσέα Ελύτη, η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, είπε χαρακτηριστικά: «Ζούσε πολύ απλά. Όπως κάθε άνθρωπος που δεν τον ενδιαφέρει το φαίνεσθαι αλλά η ουσία, όπως κάθε άνθρωπος που ξέρει να παίρνει χαρά από τα ταπεινά, ενώ συνάμα ξέρει και μπορεί να αναδεικνύει αξίες και αρετές και με αυτές να συντηρείται».

Ενώ συνέχισε λέγοντας: «Είχε μεγάλη ενέργεια, θετική στάση απέναντι στη ζωή, σεβασμό για τον άλλο. Έδινε χώρο σε όσους αγαπούσε, ενδιαφερόταν να βρει ο άλλος τον δικό του δρόμο. Αυτά όλα είναι πολύτιμα σε μία συνύπαρξη».

Γιώργος Σεφέρης: Ο θυελλώδης έρωτας και τα γράμματα προς τη Μαρώ

Ποιο ήταν το πραγματικό όνομα του νομπελίστα ποιητή

Το πραγματικό όνομα του Οδυσσέα Ελύτη ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλης. Όταν του ζητήθηκε να επιλέξει το ψευδώνυμο εκείνο με το οποίο θα υπέγραφε τις δημιουργίες του, εκείνος επέλεξε το «Ελύτης».

Ο σπουδαίος ποιητής είχε αποκαλύψει το πώς εμπνεύστηκε το ψευδώνυμό του στο μοναδικό ντοκουμέντο για τη ζωή και το έργο του από το Αρχείο της ΕΡΤ, λέγοντας ότι: «Ήθελα να υπάρχει κάποιο ψευδώνυμο. Κι επειδή πάντοτε οι λέξεις που άρχιζαν από "ελ" μου ασκούσαν μια μαγεία, είτε διότι ήταν η Ελλάδα, είτε ήταν η ελπίδα, είτε μια Ελένη, που ίσως ήμουν τότε ερωτευμένος, η ελευθερία, όλες αυτές οι λέξεις που αρχίζουν από "ελ", σκέφτηκα το αρχίσω έτσι», ανέφερε αρχικά.

«Κατόπιν ήταν το γράμμα "υ" που για μένα είναι το πιο ελληνικό γράμμα. Άλλωστε, νομίζω και οι Γάλλοι για να το λένε "i grec", θα πει ότι είναι ελληνικό. Έβαλα μετά το "ελ" το "υ", δεν χρειαζόταν, λοιπόν, παρά να βάλω μια κατάληξη που να είναι και λίγο πιο αρχαιοπρεπής, αν θέλετε, "ύτης". Ενώ έψαχνα στην αρχή να βάλω κάτι μεταξύ του "ελ" και του "της" έβαλα το "υ" και βγήκε το Ελύτης», αποκάλυψε.

Loading...

Τα σημαντικότερα αποφθέγματα-στίχοι ποιημάτων του Οδυσσέα Ελύτη

Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν, ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Παρακάτω είναι μερικά από τα πιο σπουδαία αποφθέγματά του - στίχοι ποιημάτων του.

• Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις
• Ήρθαν ντυμένοι φίλοι αμέτρητες φορές οι εχθροί μου
• Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι
• Τα τρία Τ της επιτυχίας: Ταλέντο, Τόλμη, Τύχη
• Θεέ μου τι μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε!
• Είναι διγαμία ν’ αγαπάς και να ονειρεύεσαι
• Πιάσε το ΠΡΕΠΕΙ από το ιώτα και γδάρε το ίσαμε το πι
• Ένα σώμα γυμνό είναι η μοναδική προέκταση της νοητής γραμμής που μας ενώνει με το μυστήριο
• Κάπου ανάμεσα Τρίτη και Τετάρτη πρέπει να παράπεσε η αληθινή σου μέρα
• Ως ένα σημείο, η ποίηση λύνει προβλήματα· στο αμέσως υψηλότερο, θέτει καινούργια· στο ύψιστο, τα αίρει ως εκεί που παύουν ν’ αποτελούν προβλήματα
• Κι έχε στο νου σου έχε στο νου σου πάντοτε μ' ακούς; το αχ που βγάνει ο σκοτωμός το αχ που βγάν' η αγάπη.   
• Τρώγε την πρόοδο και με τα φλούδια και με τα κουκούτσια της
• Ναι, ο Παράδεισος δεν ήταν μια νοσταλγία. Ούτε, πολύ περισσότερο, μια ανταμοιβή. Ήταν ένα δικαίωμα
• Βαρύς ο κόσμος να τον ζήσεις, όμως για λίγη περηφάνια το άξιζε
• Μέσα στη θλίψη της απέραντης μετριότητας, που μας πνίγει από παντού, παρηγοριέμαι ότι κάπου, σε κάποιο καμαράκι, κάποιοι πεισματάρηδες αγωνίζονται να εξουδετερώσουν τη φθορά
• Ό,τι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα
• Ό,τι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα.
• Το ελάχιστο θέλησα και με τιμώρησαν με το πολύ
• Ω σώμα του καλοκαιριού γυμνό καμένο
• Φαγωμένο από το λάδι και το αλάτι
• Σώμα του βράχου και ρίγος της καρδιάς
• Καθείς και τα όπλα του.