Μερόπη Βλάχου: Η φιλόλογος που μεταγράφει αριστουργήματα σε graphic novels

Η Μερόπη Βλάχου μίλησε στο star.gr και τη Γεωργία Χάρδα

Μερόπη Βλάχου

Είναι πολύ όμορφο να συναντάς ανθρώπους, εμπνευσμένους, που προσπαθούν διαρκώς να εξελίσσονται... Ακόμα περισσότερο, όταν αυτοί οι άνθρωποι υπηρετούν την εκπαίδευση, προσπαθώντας να εμφυσήσουν κίνητρα, να ενεργοποιήσουν ταλέντα και να ενσταλάξουν τη μαθητική... αγάπη στα σπουδαία κείμενα , μέσα από έναν άλλο, διαφορετικό δρόμο.

«Να ένα βιβλίο!» | Χαρούκι Μουρακάμι: «Σκοτώνοντας τον Κομεντατόρε»

Η φιλόλογος Μερόπη Βλάχου, αφήνοντας τους μεγάλους κλασσικούς να «οδηγούν» το μυαλό και την καρδιά της.... καθοδηγεί , με τη σειρά της, τους μαθητές της! Διασκευάζοντας τα μεγάλα ηρωικά έπη της αρχαίας ελληνικής γραμματείας «Ιλιάδα» και «Οδύσσεια» έχει βρει το...κλειδί,  για να «ανοίξει» τους γνωστικούς ορίζοντες των παιδιών.  

Μιλώντας στο star.gr και τη Γεωργία Χάρδα, για την αξία των κλασικών έργων,  επισημαίνει πως τα παιδιά ενδιαφέρονται για την ιστορία. Όμως η σωστή προσέγγιση από τον καθηγητή είναι αυτή που παίζει τον καθοριστικό ρόλο,  για να τα κάνει να τη ... λατρέψουν!

-Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε για να δημιουργήσετε ένα Graphic novel που βασίζεται στο εμβληματικό έργο «Δωδεκάτη Νύχτα» του Σαίξπηρ;  

Πρόθεσή μου ήταν να φέρω τον Σαίξπηρ κοντά στα παιδιά, γι’ αυτό διάλεξα  ως πρώτα έργα αγαπημένες κωμωδίες, τη «Δωδεκάτη Νύχτα» και την «Τρικυμία», που έχουν ενδιαφέρουσα πλοκή, ωραίους ανθρώπους, αστείους χαρακτήρες και, ασφαλώς, βαθιά νοήματα σε διαφορετικά επίπεδα ανάγνωσης. Η μορφή της εικονογραφημένης ιστορίας επιλέχτηκε για προφανείς λόγους. Γνωρίζουμε όλοι τη δύναμη της εικόνας – ζούμε, άλλωστε,  στην εποχή της βασιλείας της- είναι ελκυστική, σχεδόν μαγνητίζει. Για μένα η εικόνα μπορεί να είναι υψηλή μορφή έκφρασης και ένα σπουδαίο εργαλείο για την ανάδειξη του λόγου. Για τα παιδιά είναι δέλεαρ για να πλησιάσουν τον μεγάλο δραματουργό. 

  

-Πρόκειται για μια δελεαστική προσέγγιση ανάγνωσης του αυθεντικού έργου για τους μικρούς αναγνώστες. Τι εισπράττετε από τις παρουσιάσεις του βιβλίου; 

Η αλήθεια είναι πως λόγω covid και αναστολής όλων των εκδηλώσεων, οι παρουσιάσεις έχουν καθυστερήσει και έχουν δρομολογηθεί για το επόμενο τρίμηνο. Προηγήθηκαν οι παρουσιάσεις της «Ιλιάδας» και της «Οδύσσειας» που εκδόθηκαν το ίδιο χρονικό διάστημα. Αυτό, όμως, που εισπράττω από παιδιά του περιβάλλοντός μου είναι πως ενδιαφέρονται για την ιστορία, την καταλαβαίνουν, αγαπούν τους ήρωες, τους ζωγραφίζουν και παίζουν με τα ονόματά τους. 

 

-Έργα κλασικής λογοτεχνίας έχουν την ευκαιρία να ξανασυστηθούν στο αναγνωστικό κοινό κάθε ηλικίας μ ' ένα μοντέρνο, φρέσκο και διασκεδαστικό τρόπο. Είναι τα Graphic ovels το μέλλον του κλασικού βιβλίου;  

Η λογοτεχνία είναι τέχνη του λόγου. Εν αρχή ήν ο λόγος, λοιπόν. Οι εικονογραφημένες ιστορίες (Graphic Novels) είναι διασκευασμένα έργα, έχουν μια σχετική αυτονομία απέναντι στο αυθεντικό. Τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει τα μεγάλα λογοτεχνικά έργα. Αυτό που προσφέρουν οι διασκευές είναι, κατ’ αρχάς, η γνωριμία με τα ονόματα των μεγάλων δημιουργών (για τα παιδιά δεν είναι δεδομένο ότι τους γνωρίζουν), η εξοικείωση με τα έργα τους και μια υποψία ότι κάτι σπουδαίο έχουν πει. Ένα μεζεδάκι, δηλαδή, που ανοίγει την όρεξη για το θεσπέσιο γεύμα που θα ακολουθήσει- το αυθεντικό έργο. Επειδή η εικόνα σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας έχει ρουφήξει την προσοχή των ανθρώπων υπονομεύοντας συχνά τον λόγο, αυτό που μπορούν να προσφέρουν τα Graphic Novels είναι, με τη χρήση της εικόνας ως μορφής τέχνης, να ανοίξουν έξυπνα δρόμους προς τον Λόγο των μεγάλων δημιουργών. Με κάποιον τρόπο, λοιπόν, εξασφαλίζουν το μέλλον του κλασικού βιβλίου, δεν είναι το μέλλον. 

Μερόπη Βλάχου

Μερόπη Βλάχου:«Μπορεί, όμως στον δρόμο της υποχρεωτικότητας κάποιος που διατηρεί αναμμένη και άσβεστη τη σπίθα της ελεύθερης βούλησης , να ανακαλύψει πράγματα που θα τον μαγέψουν»

-Τι ήταν αυτό που σας κέντρισε για να δημιουργήσετε μια διασκευή της Ιλιάδας σε μορφή σεναρίου που απευθύνεται σε παιδιά και όχι μόνο; 

Η δουλειά μου με οδήγησε σ’ αυτό και η ανάγκη μου να γνωρίσουν τα παιδιά (αλλά και οι μεγάλοι) το έπος του Ομήρου. Η μετάφραση του σχολικού βιβλίου είναι  δύσβατη και απαιτείται μετάφραση της μετάφρασης για να γίνει κατανοητή. Φυσικά, και η μεγάλη αγάπη μου για το έργο, που θεωρείται το σημαντικότερο στην παγκόσμια λογοτεχνία. Η Ιλιάδα δεν είναι μόνο ένα πολεμικό έπος, περιέχει όλο το ανθρώπινο σύμπαν και δομείται γύρω από συναισθήματα. Μπορούμε να πούμε πως είναι προάγγελος της τραγωδίας. Οι ήρωές της θυμώνουν, εκδικούνται, αγαπούν, υποφέρουν, πολεμούν, πεθαίνουν- η ανθρώπινη κατάσταση με τις μικρότητες, το μεγαλείο και την τραγικότητα της. Ο αγαπημένος μου Αχιλλέας, κεντρικός ήρωας της Ιλιάδας, αποτελεί αρχετυπική μορφή του δονούμενου αισθήματος. Έχει διατρέξει όλη τη διαδρομή από την αγριότητα ως τον εξανθρωπισμό βιώνοντας το κάθε συναίσθημα στην ολότητά του. Είναι μία καθαρή ψυχή που λογαριάζεται με τις σκιές της αντιλαμβανόμενη ότι το πιο επικίνδυνο ζώο είναι το θηρίο μέσα μας. Η γνώση, όμως, αποκτιέται με πόνο. Νιώθει την κοινή μας μοίρα, πόσο  είμαστε κοντύτερα ο ένας στον άλλον απ’ όσο νομίζουμε. Σπουδαία μαθήματα μας προσφέρει η Ιλιάδα. 

-Είστε φιλόλογος και έρχεστε καθημερινά σε επαφή με παιδιά. Πώς ανταποκρίνονται  τα παιδιά στα πρόσωπα της Ιλιάδας που διδάσκεται στη Β' Γυμνασίου;  

Τα πρόσωπα της Ιλιάδας είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία ανθρώπινων τύπων, ψυχικών αποχρώσεων, σχέσεων –εξουσίας, φιλίας, αγάπης, έρωτα- και το σημαντικότερο: όλα αυτά δεν έχουν τίποτε το «παλιό», μπορούν να εκφράσουν όλους τους ανθρώπους, όλων των εποχών. Η διαχρονικότητα, εξάλλου, καθιστά ένα έργο κλασικό. Η πικρή αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια αποφεύγω τη διδασκαλία της Ιλιάδας εξαιτίας της απωθητικής και ακατάλληλης για τους μαθητές μετάφρασης. Την τελευταία φορά που τη δίδαξα είχε, ευτυχώς, εκδοθεί η μετάφραση του Δ. Μαρωνίτη σε γλώσσα σύγχρονη, προσιτή στους μαθητές και- παρακάμπτοντας το σχολικό βιβλίο- προτίμησα  να τους δώσω  τις ραψωδίες που περιλαμβάνονταν στη διδακτέα ύλη φωτοτυπημένες από τη μετάφραση Μαρωνίτη. Έχω πολύ θετικές αναμνήσεις από την εμπειρία αυτή. Τα παιδιά είχαν κατανοήσει το έργο και πολλοί είχαν ενθουσιαστεί, κυρίως με τους χαρακτήρες, τα κίνητρά τους, τα συναισθήματα και τις αξίες που διαφαίνονται ή ανατρέπονται καθώς εξελίσσεται η δράση. 

ιλιαδα

«Μερόπη Βλάχου: «Η Ιλιάδα δεν είναι μόνο ένα πολεμικό έπος, περιέχει όλο το ανθρώπινο σύμπαν και δομείται γύρω από συναισθήματα. Μπορούμε να πούμε πως είναι προάγγελος της τραγωδίας»

-Πιστεύετε ότι η υποχρεωτική μάθηση είναι αυτή που καταστρέφει τη μαγεία της ; 

Εφόσον η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική, οτιδήποτε συμβαίνει μέσα σ’ αυτόν τον θεσμό έχει το στοιχείο της υποχρεωτικότητας. Η μάθηση που βιώνεται μόνο ως υποχρέωση δεν είναι μάθηση, μετά το τέλος της σχολικής ζωής εξανεμίζεται. Μπορεί, όμως, στον δρόμο της υποχρεωτικότητας κάποιος που διατηρεί αναμμένη και τη σπίθα της ελεύθερης βούλησης, να ανακαλύψει πράγματα που θα τον μαγέψουν. Η μαγεία της μάθησης δεν είναι κάτι ουρανοκατέβατο, κάποιας τυχαίας στιγμής. Πολλές φορές προϋποθέτει να διαθέσει κανείς χρόνο και κόπο σ’ ένα πλαίσιο «υποχρέωσης» για να μπει σε βαθύτερα πράγματα που θα τον μαγέψουν.   

 

-Ποιο είναι το επόμενο βιβλίο που ετοιμάζετε; 

Είναι πολλά (έργα του Σαίξπηρ και έργα για τους αρχαίους σοφούς).Αυτό που θα εκδοθεί σύντομα είναι ο «Σωκράτης», ο γνωστός μεγάλος φιλόσοφος και θα ακολουθήσουν «Οι φίλοι της σοφίας» που περιλαμβάνει περίπου δέκα  Προσωκρατικούς φιλοσόφους.  

Θέλω να πω πως όλα αυτά τα βιβλία δεν απευθύνονται μόνο σε παιδιά, αλλά και σε μεγάλους που μπορούν να μάθουν με απλό και ευχάριστο τρόπο για τα θέματα που πραγματεύονται. Από την προσωπική μου εμπειρία θα έλεγα ότι πρώτα ο γονιός απολαμβάνει το βιβλίο που αγοράζει για το παιδί του. 

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη και σπούδασα ελληνική φιλολογία στο Α.Π.Θ. Τα τελευταία χρόνια ζω στην Έδεσσα και εργάζομαι ως φιλόλογος σε γυμνάσιο της πόλης. Νιώθω πολύ τυχερή που διάλεξα αυτή τη δουλειά.

Τα συγγραφικά μου βήματα τα οδήγησε η ανάγκη να φτάσουν στα παιδιά με απλό τρόπο έννοιες, ιδέες, αξίες της αρχαίας ελληνικής αλλά και της νεότερης γραμματείας που αποτελούν και προτάσεις ζωής. Έχω γράψει έργα για αρχαίους σοφούς καθώς και παραμύθια για τα γράμματα και τη γλώσσα. Από τους σοφούς τον εκδοτικό δρόμο γνώρισε ο «Διογένης ο σκύλος» [εκδόσεις Βάρφη, 2018 ] ο γνωστός κυνικός φιλόσοφος που κυκλοφόρησε σε μορφή κόμικ. Περιμένουν τη σειρά τους ο Σωκράτης, ο Επίκουρος,ο Σόλων και οι Προσωκρατικοί. Από το «Μολύβι» έχει εκδοθεί η «Οδύσσεια», διασκευή του γνωστού έπους για μικρούς και μεγάλους, και η «Δωδεκάτη νύχτα», διασκευή της σαιξπηρικής κωμωδίας.

Διαβάστε όλα τα lifestyle νεα, για Celebrities και Media.
Follow us:

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Back to Top