Το καλοκαίρι του 2015, το καλοκαίρι που «έκλεισαν» οι τράπεζες και μπήκε «μεζούρα» στις τραπεζικές αναλήψεις, θα μείνει αξέχαστο σε όλους τους Έλληνες, για διαφορετικούς λόγους στον καθένα. Δε θα κάνω, λοιπόν, αναδρομή στην οικονομική και πολιτική πραγματικότητα που επικρατούσε τρία χρόνια πριν. Αλλά θα μιλήσω για τις ιστορίες που θυμάμαι εγώ. Κάποιες τραγικές, άλλες ενδιαφέρουσες και άλλες αστείες.
Με κλειστές τις τράπεζες και εν αναμονή ενός εθνικού δημοψηφίσματος, το πρώτο μετά το 1974 στην Ελλάδα, παρακολουθούσα τις εξελίξεις από τον υπολογιστή του γραφείου μου στο Λονδίνο. Ένας κύριος έβγαζε τα 60 ευρώ που του αναλογούσαν για τη μέρα από το ΑΤΜ - έχασα τι ειπώθηκε στο ενδιάμεσο - όταν ένας άλλος πετάχτηκε και τον φώναξε Γερμανοτσολιά – πιθανότατα για τη στάση του στο διχαστικό εκείνο, τελικά, δημοψήφισμα. Ο κύριος γύρισε και ξεκίνησε να εξηγεί πως έχει δουλέψει όλα αυτά τα χρόνια στην Ελλάδα κι έχει πληρώσει τους φόρους του κανονικά. «Γι’ αυτό είμαι Γερμανοτσολιάς;», ρώτησε με θυμό, αλλά κατά βάθος παράπονο. Και πράγματι, όσοι είχαν δουλειά και ήθελαν παραμονή στην Ευρώπη – που το ερώτημα του δημοψηφίσματος δεν ήταν καν αυτό – ήταν αναγκασμένοι να απολογούνται.
Έφτασα στην Αθήνα, στήθηκα κι εγώ στην ουρά. Ένας νεαρός που περίμενε κι εκείνος υπομονετικά τη σειρά του, φτάνει στο ΑΤΜ, γυρνάει προς τους υπόλοιπους και λέει «Ωχ, έβγαλε πεντοχίλιαρο!». Γέλασα πάρα πολύ, όχι και οι άλλοι... Από πότε σταμάτησε να είναι ωραίο να βλέπει κανείς οποιαδήποτε κατάσταση με χιούμορ;
Κάθε βράδυ στήνονταν όλοι στην ουρά να βγάλουν 60 ευρώ. Όταν τέλειωσαν τα 10ευρα, έβγαζαν 50 ΜΟΝΟ ευρώ. Και ρωτώ: Πότε έβγαζες 50 ευρώ τη μέρα από τον τραπεζικό σου λογαριασμό; Και έχεις 50 ευρώ τη μέρα όλο τον μήνα; Εισαγωγείς και άλλοι επαγγελματίες, άνθρωποι που είχαν τα παιδιά τους φοιτητές στο εξωτερικό επλήγησαν σίγουρα. Αλλά όχι και 50 ευρώ τη μέρα για να βγεις ή να φας.
Πήγα διακοπές, όπως και άλλοι Έλληνες εκείνο το καλοκαίρι. Μια φίλη, με έξαλλο παρεό, μεγάλο καπέλο και ακριβά γυαλιά ηλίου – ίδια η Κάλλας στο κότερο του Ωνάση – παραπονέθηκε για τα capital controls… τα 60 ευρώ τη μέρα. «Καλά, καλοκαίρι βρήκαν κι αυτοί να το κάνουν; Δε σκέφτονται ότι πρέπει να πάμε διακοπές;». Ένας φίλος έκρυψε το πρόσωπό του στα χέρια του, μετά την αγκάλιασε, τη φίλησε και της είπε: «Πού ήσουν μικρέ μου μονόκερε όλη μου τη ζωή; Να σε πάρω σπίτι να μου φτιάχνεις τη διάθεση;». Γιατί ναι, κάποιοι είναι στην κοσμάρα τους και τους αγαπάμε για αυτό. Και πάλι, μη με παρεξηγήσετε. Δε μιλώ ούτε για όσους επλήγησαν οι επιχειρήσεις τους, ούτε για άλλες ειδικές περιπτώσεις που ταλαιπωρήθηκαν υπέρ του δέοντος.
Και φτάνουμε στο σήμερα. Οι έλεγχοι έχουν χαλαρώσει και μπορεί κανείς πλεόν να βγάλει από την τράπεζα 2.300 ευρώ τον μήνα. Αν τα έχει, να τα βγάλει, να τα χαρεί, να κινηθεί και λίγο η οικονομία. Τρία χρόνια μετά, όμως, κάποιοι αισθάνονται ακόμα την πληγή. Σε κάποιους καταστηματάρχες κι επιχειρηματίες, εκείνο το καλοκαίρι έκανε τόση ζημιά, που ακόμα βιώνουν τις επιπτώσεις. Άλλη φίλη, χωρίς έξαλλα ρούχα και φλαμίνγκο στην παραλία, έκλεισε φέτος το μαγαζί της, ως αποτέλεσμα του καλοκαιριού του 2015. Δεν ανέκαμψε ποτέ. Αλλά κάποιες από τις πιο πάνω ιστορίες συνεχίζουν να τη διασκεδάζουν μέχρι και σήμερα. Γιατί από εκείνο το καλοκαίρι, όλοι έχουμε κάτι να θυμόμαστε.
