Η Μεγάλη Βρετανία ήταν κάποτε μεγάλη. Κατακτούσε γειτονικά εδάφη (βλ. Βόρεια Ιρλανδία), που την έκαναν Ηνωμένο Βασίλειο, και μακρινά εδάφη (βλ. Ινδία, κλπ.), που την έκαναν Αυτοκρατορία, πλέον Κοινοπολιτεία – τίτλο τον οποίο ακόμα κρατά εθιμοτυπικά με επισκέψεις της βασιλικής οικογένειας, διοργάνωση αθλητικών αγώνων και άλλων event.
Ήρθε όμως η παγκοσμιοποίηση, έχασε κάποια από την παλιά της αίγλη και «αναγκάστηκε» να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τώρα θυμήθηκε να τους δείξει ποιος είναι το αφεντικό, χωρίς όμως και την απαραίτητη δύναμη του παρελθόντος για να το στηρίξει.
Σήμερα, έκλεισε ο έκτος γύρος διαπραγματεύσεων για το διαζύγιο της πάλαι ποτέ δύναμης από την Ευρώπη, χωρίς να έχει συμφωνηθεί κάτι ουσιαστικό. Η Αγγλία βαστάει γερά – όσο μπορεί - αλλά τελικά υποκύπτει, και έχει υποκύψει, σε αρκετά ζητήματα, με την Ευρώπη να ηγείται ουσιαστικά της όλης διαδικασίας. Όπως γράφει ο οικονομολόγος της τράπεζας Berenberg, Kallum Pickering, «καθώς η Ε.Ε. κερδίζει μόνο το 3% του ΑΕΠ της από τις εξαγωγές της στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Ευρώπη μπορεί να ζήσει με τις συνέπειες που θα είχε ένα «σκληρό» Brexit στην οικονομία της». Η Μεγάλη Βρετανία, την ίδια στιγμή, κερδίζει 12% του ΑΕΠ της από τις εξαγωγές της προς χώρες της Ε.Ε., άρα αυτή είναι που «καίγεται» να κλείσει μια καλή συμφωνία.
Στις 23 Ιουνίου 2016, οι Βρετανοί ψήφισαν έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση με ποσοστό 51,9%. (Spoiler: Δεν υπάρχει περίπτωση να ανατραπεί το Brexit. Η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι είπε μάλιστα χθες σε βουλευτές που είναι κατά της εξόδου από την Ε.Ε. να μη διανοηθούν να χρησιμοποιήσουν τη διαδικασία των τροπολογιών για να καθυστερήσουν το Brexit).
Η ψήφος ήρθε μετά από πομπώδεις καμπάνιες πολιτικών, που αντί να παραδεχθούν πως τα δικά τους λάθη είναι αυτά που άφησαν μεγάλος μέρος του πληθυσμού στην επαρχία χωρίς δουλειά και ελπίδα για το μέλλον, τα έριξαν όλα στην Ε.Ε. Ανέσυραν μνήμες παλιού μεγαλείου και διαμήνυαν πως μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα μόνοι τους. Είπαν πως τα λεφτά που έριχναν στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό - γύρω στα 17 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο – πήγαιναν χαμένα και εκείνοι θα τα επένδυαν στην υγεία. Δεν είπαν πως αυτά τα λεφτά τα επιστρέφει η Ε.Ε. με επενδύσεις και επιδοτήσεις για να έχουν ακόμα δουλειά πολλοί από αυτούς που, απογοητευμένοι από τις πολιτικές των δικών τους εκλεγμένων, ψήφισαν «Leave».
Δεν είπαν, επίσης, πως το διαζύγιο θα κόστιζε 60 δισεκατομμύρια ευρώ, και χωρίς μεγάλα ανταλλάγματα για αυτά τα λεφτά. Πίστεψαν ότι θα πουν «με μαγκιά» - αν σας θυμίζει κάτι αυτό – ότι δε θα πληρώσουν. Αυτά όμως δεν περνάνε στην Ευρώπη.
Παρένθεση. Στην Ελλάδα έχουμε βρεθεί κι εμείς πολλές φορές θύματα του δικού μας παλιού μεγαλείου ή της εθνικής μας αυταπάτης για τη σημασία της χώρας μας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. «Μας έχουν ανάγκη», ακουγόταν να λένε στα διάφορα πηγαδάκια εν μέσω φόβων για Grexit. Φυσικά και έχει η Ελλάδα γεωπολιτική σημασία, αλλά δεν είναι και τόσο σημαντική στον παγκόσμιο γεωπολιτικό, και πόσο μάλλον «οικονομικό», χάρτη, όσο νομίζουμε. Στάνταρ ερώτηση σε κάποιον που ζει στο εξωτερικό: «Τι λένε για μας εκεί;». Η σύντομη απάντηση είναι: «Τίποτα»... Πέρυσι ταξίδεψα σε μία πόλη της Κίνας, που σε όσους είπα πού πήγα, δεν την ήξεραν, την Chengdu. Έχει πληθυσμό 14,43 εκατομμύρια – μεγαλύτερο της Ελλάδας, ολόκληρης χώρας. Το ότι ακόμα πιστεύουμε, λοιπόν, ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου, με ξεπερνά. Κλείνει η παρένθεση.
Επιστροφή στην Αγγλία.
Αγκάθια στις διαπραγματεύσεις, τώρα, αποτελούν το Βορειοιρλανδικό ζήτημα, το ζήτημα της δικαιοδοσίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, και φυσικά το ζήτημα των Ευρωπαίων «μεταναστών», όπως τους θέλουν, στην Αγγλία. Συγκεκριμένα, η Ε.Ε. είχε προτείνει να δημιουργηθεί σύνορο μεταξύ Β. Ιρλανδίας και Μ. Βρετανίας προκειμένου να είναι ελεύθερη η μετακίνηση μεταξύ των δύο Ιρλανδιών, κάτι που η Βρετανική πλευρά αρνήθηκε. Ο Βρετανός διαπραγματευτής έκανε λόγο για κυριαρχία των Βρετανικών δικαστηρίων, αλλά μάλλον θα χρειαστεί να αποδεχθούν και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, τουλάχιστον για την όποια μεταβατική περίοδο μέχρι να χωρίσουν οριστικά τα τσαρδάκια τους οι δύο πλευρές. Για τη μετακίνηση και τα δικαιώματα Ευρωπαίων στην Αγγλία, πάνω από 3.5 εκατομμύρια Ευρωπαίοι, ανάμεσά τους και 70.000 Έλληνες, που ζουν και εργάζονται στη χώρα, κάνουν τον σταυρό τους, ή τα χαρτιά τους για να πάρουν στάτους μόνιμου κατοίκου. Αν θέλει, βέβαια, οποιαδήποτε ευνοϊκή εμπορική συμφωνία με την Ε.Ε., η Αγγλία θα πρέπει να κάνει πίσω στο θέμα των Ευρωπαίων πολιτών που ζουν εκεί.
Το σημαντικότερο ζήτημα αυτήν τη στιγμή είναι ο «λογαριασμός» του διαζυγίου και ποιος θα τον αναλάβει (η Αγγλία φυσικά). Ο διαπραγματευτής της Ε.Ε. για το Brexit Μισέλ Μπαρνιέ έδωσε διορία δύο εβδομάδων στην αγγλική κυβέρνηση να έρθει με μία καλύτερη πρόταση για το πώς θα διευθετήσει τις οικονομικές της οφειλές, πριν μπορέσουν να προχωρήσουν με τις διαπραγματεύσεις. Οι δύο πλευρές βρίσκονται ακόμα στην πρώτη φάση συζητήσεων για το Brexit, που είναι οι τεχνικές λεπτομέρειες του διαζυγίου, ενώ η Αγγλία ελπίζει να προχωρήσουν σύντομα, ίσως και στη Σύνοδο Κορυφής των αρχηγών κρατών της Ε.Ε. του Δεκεμβρίου, στη δεύτερη φάση, οπότε και θα συζητηθεί η «επόμενη μέρα» μετά τον χωρισμό.
Και μπορεί η επίσημη ημερομηνία του οριστικού Brexit να είναι η 29η Μαρτίου του 2019, οι συζητήσεις όμως θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2018, ώστε να υπάρξει και ένα εξάμηνο για την επικύρωση της όποιας συμφωνία, όπως έχει ζητήσει ο Μπαρνιέ. Δε μένει λοιπόν και πολύς χρόνος για τη μικρή, όπως φαντάζει πια, Βρετανία.
