Τουλάχιστον έως τα τέλη της τρέχουσας χρονιάς αναμένεται να διαρκέσουν οι ανατιμήσεις σε σειρά πρώτων υλών και η αύξηση του μεταφορικού κόστους, αρά τις αρχικές εκτιμήσεις ότι θα επρόκειτο για παροδικό φαινόμενο.
Οι καταναλωτές και κυρίως τα νοικοκυριά, που ανήκουν στις ασθενέστερες οικονομικά κατηγορίες του πληθυσμού, ενδέχεται τους προσεχείς μήνες να αντιμετωπίσουν ακόμη πιο έντονο πρόβλημα, καθώς, πέρα από το περιβάλλον γενικευμένων ανατιμήσεων, ήδη εκλείπουν από την αγορά σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων και οι πιο οικονομικές λύσεις.
«Πλέον στην αγορά δεν υπάρχουν φθηνοί φορητοί υπολογιστές (laptops) αξίας 399 ευρώ. Υπάρχουν τα μοντέλα με τιμή από 799 ευρώ και άνω. Αυτό συμβαίνει διότι, λόγω της έλλειψης σε επεξεργαστές, οι κατασκευάστριες εταιρείες επιλέγουν να παράξουν μόνο τα πιο ακριβά μοντέλα», εξηγεί στην Καθημερινή ο Γιάννης Βασιλάκος, διευθύνων σύμβουλος της «Κωτσόβολος».
Ελλείψεις παρατηρούνται επίσης στις φθηνές λευκές συσκευές, όπως είναι για παράδειγμα ψυγεία ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία κατασκευάζονται κατεξοχήν στην Κίνα.
Συχνά, οι εταιρείες βρίσκονται αντιμέτωπες με απρόβλεπτες καταστάσεις. Ετσι, ενώ κάνουν την παραγγελία και έχουν συμφωνήσει για τη μεταφορά των προϊόντων τους από την Κίνα με αυξημένο κόστος, μην έχοντας άλλη επιλογή, ένα βήμα πριν από τη φόρτωση οι τελικές «επίσημες» χρεώσεις μπορεί να είναι αυξημένες ακόμη και κατά 40% σε σχέση με την αρχικά συμφωνηθείσα.
Στα προϊόντα τεχνολογίας και στις λευκές συσκευές υπολογίζεται ότι υπάρχουν ήδη αυξήσεις τιμών κατά 5% μεσοσταθμικά, λόγω κυρίως της ύπαρξης κάποιων αποθεμάτων και της απορρόφησης μέρους του κόστους από τους προμηθευτές και τους λιανέμπορους.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις εντοπίζονται στις τιμές παραγωγού ενεργειακών προϊόντων, κάτι που αναμένεται να προκαλέσει κύμα ανατιμήσεων σε σειρά άλλων αγαθών και υπηρεσιών.
Συγκεκριμένα, σε ετήσια βάση και σε ό,τι αφορά την εγχώρια αγορά παρατηρείται αύξηση 71,3% των τιμών παραγωγού στον κλάδο των πετρελαιοειδών, 35,4% στην εξόρυξη λιγνίτη, 10,3% στην κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, 7% στην παραγωγή βασικών μετάλλων, 4,3% στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και κλιματισμού, 2,8% στην παρασκευή προϊόντων από ελαστικό και πλαστικές ύλες.
Στη βιομηχανία τροφίμων καταγράφηκε αύξηση των τιμών παραγωγού κατά 1,5% τον Μάιο.