Το παρθένο νησί της Αλβανίας που θα γίνει υπερπολυτελές θέρετρο των Τραμπ

Το νησί Σάσων στην Αλβανία αλλάζει εποχή, καθώς από στρατιωτικό φρούριο μετατρέπεται σε πολυτελή τουριστική επένδυση από την οικογένεια του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ.

Το νησί Σάσων, μέχρι πρότινος απαγορευμένη στρατιωτική ζώνη της Αλβανίας, περνά σε νέα εποχή μετά την πολυσυζητημένη συμφωνία ύψους 1,4 δισ. δολαρίων για την αξιοποίησή του από την εταιρεία Affinity Partners του Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρού και πρώην συμβούλου του Ντόναλντ Τραμπ.

Η συμφωνία, που κρατήθηκε μυστική μέχρι την πρόσφατη δημοσιοποίησή της στον Τύπο, έχει προκαλέσει αντιδράσεις τόσο για τις περιβαλλοντικές της επιπτώσεις όσο και για τις πολιτικές προεκτάσεις της.

Το νησί της Αλβανίας προετοιμάζεται να γίνει ένα υπερπολυτελές θέρετρο

Η εταιρία του Τζάρεντ Κούσνερ έχει εξασφαλίσει προκαταρκτική έγκριση από την αλβανική κυβέρνηση (από τον Δεκέμβριο 2024) για την τουριστική αξιοποίηση του νησιού.

Σχεδιάζεται η δημιουργία υπερπολυτελούς θερέτρου σε ολόκληρη την έκταση του νησιού, που εκτείνεται σε περίπου 1.400 στρέμματα.

Προβλέπεται η κατασκευή μαρίνας για γιοτ στον κόλπο του Σαν Νικολό, όπου ήδη περιπολούν ναύτες του αλβανικού ναυτικού.

Η εταιρία Affinity έχει προσλάβει τη διεθνώς αναγνωρισμένη εταιρεία Arup ως σύμβουλο για βιώσιμη ανάπτυξη, προκειμένου να διασφαλιστεί σεβασμός προς το περιβάλλον.

Το αλβανικό κράτος έχει δεσμευθεί να αναλάβει την κατασκευή των βασικών υποδομών (νερό, ρεύμα, αποχέτευση), ενώ η Affinity δεν θα πληρώνει φόρους κατά την κατασκευαστική φάση.

Το νησί εξακολουθεί να έχει ανεξερεύνητα πυρομαχικά και μη εκραγέντα βλήματα από τη δεκαετία του ’90, κυρίως από λεηλασίες στρατιωτικών αποθηκών και γίνονται ενέργειες εκκαθάρισης, καθώς αρκετές περιοχές εξακολουθούν να είναι επικίνδυνες για πρόσβαση.

Η νήσος Σάσων παραμένει υπό στρατιωτικό έλεγχο και τρεις ναύτες της αλβανικής ακτοφυλακής περιπολούν καθημερινά τις βασικές περιοχές και τις παλιές προβλήτες.

Ορισμένες παλιές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, όπως καταφύγια και οχυρά, θα διατηρηθούν και θα ενσωματωθούν στο νέο τουριστικό πρότζεκτ.

Η επένδυση έχει χαρακτηριστεί ως «στρατηγική επένδυση», καθώς ξεπερνά τα 15.000.000 ευρώ, και εποπτεύεται από την αρμόδια κυβερνητική υπηρεσία.

Σάσων: Το απόρθητο φρούριο του κομμουνισμού

Η νήσος Σάσων υπήρξε για δεκαετίες σύμβολο απομόνωσης και στρατιωτικής καχυποψίας του κομμουνιστικού καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, το νησί μετατράπηκε σε στρατηγική βάση με υπόγειες σήραγγες μήκους 16 χλμ., καταφύγια, σχολεία, νοσοκομεία και θεατρικές αίθουσες.

Εκεί ζούσαν περίπου 150 στρατιωτικές οικογένειες, εντελώς αποκομμένες από τον έξω κόσμο.

Σήμερα, περισσότερα από 3.600 οχυρά και καταφύγια παραμένουν διάσπαρτα στο νησί και πολλά από αυτά θα ενταχθούν στο νέο τουριστικό πρότζεκτ.

Αμερικανική επένδυση με γεωπολιτικό αποτύπωμα

Η επένδυση στη Σάσων αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής της Affinity Partners στην περιοχή των Βαλκανίων, με τον Κούσνερ να δηλώνει ότι η περιοχή προσελκύει πλέον «τεράστιο ενδιαφέρον».

Στην ίδια κατεύθυνση, σχεδιάζεται και μετατροπή του παλαιού υπουργείου Άμυνας στο Βελιγράδι σε πολυτελές ξενοδοχείο, με τον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ και ειδικό απεσταλμένο για τα Βαλκάνια, Ρίτσαρντ Γκρένελ, να δραστηριοποιείται ως επιχειρηματικός διαμεσολαβητής.

Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, υπερασπίστηκε τη συμφωνία, λέγοντας ότι η χώρα χρειάζεται τον πολυτελή τουρισμό όσο μια έρημος το νερό». Παρότι δήλωσε πως πρόκειται «απλώς για μπίζνες», δεν έκρυψε πως τέτοιες επενδύσεις ενδέχεται να εξυπηρετούν και ευρύτερους γεωπολιτικούς στόχους, όπως την απομάκρυνση των βαλκανικών κρατών από την επιρροή της Ρωσίας.

Οικολογικές ανησυχίες και αντιδράσεις

Παρά τις διαβεβαιώσεις ότι η ανάπτυξη θα γίνει με σεβασμό στη φύση, με την παγκόσμια συμβουλευτική εταιρία Arup να έχει αναλάβει το σχεδιασμό, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις παραμένουν ανήσυχες.

Η Σάσων βρίσκεται εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Καραμπουρούν-Σαζάν, και η αυξημένη τουριστική κίνηση, η οικοδόμηση λιμανιών και η ενδεχόμενη ρύπανση απειλούν το ευαίσθητο οικοσύστημα της περιοχής.

Ο Όλσι Νίκα, διευθυντής της οργάνωσης EcoAlbania, προειδοποιεί ότι το έργο θα μπορούσε να καταστρέψει ένα μοναδικό περιβάλλον που φιλοξενεί απειλούμενα είδη όπως οι μεσογειακές φώκιες.

Το «αντάλλαγμα» για την επένδυση

Η συμφωνία προβλέπει φορολογικές απαλλαγές για την Affinity κατά τη φάση κατασκευής, με το αλβανικό κράτος να καλύπτει πλήρως τις υποδομές – από την ύδρευση και αποχέτευση μέχρι το ηλεκτρικό ρεύμα.

Όπως σημείωσε η υπουργός Τουρισμού Μιρέλα Κουμπάρο, το στοίχημα είναι «λιγότερος τουρισμός, περισσότερα έσοδα», στρέφοντας τη χώρα από τον μαζικό τουρισμό προς την «ποιοτική» ανάπτυξη.