«Οι μεταβαλλόμενες συνθήκες λόγω COVID-19 και η ακμάζουσα αγορά ναρκωτικών δημιουργούν νέες απειλές για την υγεία και την ασφάλεια στην Ευρώπη», σύμφωνα με την 25η ετήσια έκθεση του Οργανισμού της ΕΕ για τα ναρκωτικά (EMCDDA) .
Όπως μετέδωσε ο Θάνος Αθανασίου από τις Βρυξέλες, σύμφωνα με την έκθεση του EMCDDA που δόθηκε στη δημοσιότητα ψηφιακά από τη Λισαβόνα, «η ευρεία διαθεσιμότητα όλων των τύπων ναρκωτικών, η παραγωγή ναρκωτικών στην Ευρώπη και οι εξαιρετικά δραστικές ουσίες συγκαταλέγονται μεταξύ των προβλημάτων που εξετάζει ο Οργανισμός».
Σύμφωνα με την έκθεση, πολλοί δείκτες για τις πλέον διαδεδομένες ουσίες καταδεικνύουν ότι η διαθεσιμότητα των ναρκωτικών παραμένει υψηλή. Εκτός από τις εξελίξεις στην παραγωγή, η αύξηση των κατασχέσεων μεγάλων ποσοτήτων κοκαΐνης, ρητίνης κάνναβης και, ολοένα και περισσότερο, ηρωίνης εγείρει ανησυχίες σχετικά με τη διείσδυση οργανωμένων εγκληματικών ομάδων σε αλυσίδες υλικοτεχνικού εφοδιασμού, μεταφορές μέσω θαλασσίων οδών και μεγάλους λιμένες.
Τα στοιχεία της έκθεσης
Αναλυτικά, το 2018 αναφέρθηκαν στην Ευρώπη σχεδόν 1,3 εκατομμύρια κατασχέσεις, οι οποίες ως επί το πλείστον αφορούσαν προϊόντα κάνναβης. Το 2018 η ποσότητα κάνναβης που κατασχέθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανήλθε σε 668 τόνους, έναντι 468 τόνων το 2017. Αρκετές χώρες οι οποίες γενικά αναφέρουν μικρές κατασχεθείσες ποσότητες φυτικής κάνναβης ανέφεραν σημαντικά αυξημένες ποσότητες το 2018. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Βέλγιο, όπου η κατασχεθείσα ποσότητα των 17,3 τόνων υπήρξε 18πλάσια της ποσότητας που κατασχέθηκε το προηγούμενο έτος.
Τα στοιχεία
Η ποσότητα της κοκαΐνης που κατασχέθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2018 υπήρξε η μεγαλύτερη που καταγράφηκε ποτέ, ανερχόμενη σε 181 τόνους (138 τόνοι το 2017). Η ποσότητα ηρωίνης που κατασχέθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2018 αυξήθηκε στους 9,7 τόνους, έναντι 5,2 τόνων το 2017, κυρίως λόγω των κατασχέσεων μεγάλων ποσοτήτων του ναρκωτικού στο λιμάνι της Αμβέρσας.
Το 2017 και το 2018 η Τουρκία κατάσχεσε σχεδόν 17 τόνους ηρωίνης ετησίως (17,4 και 17,8 τόνους αντίστοιχα), επρόκειτο δε για τις μεγαλύτερες ποσότητες της τελευταίας δεκαετίας. Στο διάστημα μεταξύ 2012 και 2018 ο αριθμός των θανάτων από υπερβολική δόση μεταξύ των χρηστών ηλικίας άνω των 50 ετών αυξήθηκε κατά 75 %, γεγονός που δείχνει ότι το πρόβλημα αυτό συσχετίζεται ολοένα και περισσότερο με τους μεγαλύτερης ηλικίας μακροχρόνιους χρήστες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του EMCDDA, o αριθμός και η ποσότητα των κατασχέσεων κοκαΐνης βρίσκονται πλέον στο υψηλότερο επίπεδο που αναφέρθηκε ποτέ, καθώς το 2018 κατασχέθηκαν 181 τόνοι.
Τα ναρκωτικά στην Ευρώπη
Το Βέλγιο, η Ισπανία και οι Κάτω Χώρες αποτελούν τις χώρες-κλειδιά για την κατάσχεση μεγάλων ποσοτήτων. Από τους δείκτες προκύπτει ότι η διαθεσιμότητα της κοκαΐνης στην ευρωπαϊκή αγορά είναι υψηλή, ενώ προκύπτουν επίσης ενδείξεις αύξησης σε χώρες όπου το συγκεκριμένο ναρκωτικό στο παρελθόν σπάνιζε. Η χρήση κρακ, μολονότι εξακολουθεί να σπανίζει, αναφέρεται πλέον από περισσότερες χώρες.
Η καθαρότητα της κοκαΐνης σε επίπεδο λιανικής αυξάνεται από το 2009, ενώ το 2018 κατέγραψε τα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας. Συνολικά, η υψηλή καθαρότητα του ναρκωτικού, καθώς και τα δεδομένα από τις θεραπευτικές υπηρεσίες, τα επείγοντα περιστατικά και τους θανάτους που οφείλονται σε ναρκωτικά υποδηλώνουν ότι η κοκαΐνη διαδραματίζει πλέον έναν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στο πλαίσιο του προβλήματος των ναρκωτικών στην Ευρώπη. Επίσης η αγορά κοκαΐνης φαίνεται ότι δίδει σημαντική ώθηση στη βία που συνδέεται με τα ναρκωτικά.
Αναλυτικά, το Βέλγιο (53 τόνοι), η Ισπανία (48 τόνοι) και οι Κάτω Χώρες (40 τόνοι) αθροίζουν από κοινού το 78 % της συνολικής ποσότητας των 181 τόνων που εκτιμάται ότι κατασχέθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2018. Το 2018 η μέση καθαρότητα της κοκαΐνης στο επίπεδο της λιανικής αγοράς σε ολόκληρη την Ευρώπη κυμάνθηκε από 23 % έως 87 %, ενώ οι μισές χώρες που υπέβαλαν εκθέσεις ανέφεραν μέση καθαρότητα από 53 % έως 69 %. Συνολικά, η καθαρότητα της κοκαΐνης στην Ευρώπη παρουσίασε ανοδική τάση την τελευταία δεκαετία, ενώ η λιανική τιμή της κοκαΐνης παρέμεινε σταθερή. Από τις 45 πόλεις οι οποίες διαθέτουν στοιχεία από τις αναλύσεις αστικών λυμάτων για την ανίχνευση καταλοίπων κοκαΐνης για το 2018 και το 2019, 27 ανέφεραν αύξηση, 10 σταθερή κατάσταση και 8 μείωση. Ανοδικές διαχρονικές τάσεις αναφέρονται για τις περισσότερες από τις 14 πόλεις που διαθέτουν στοιχεία για το διάστημα από το 2011 έως το 2019. Ο αριθμός των χρηστών κοκαΐνης που ξεκινούν θεραπεία για πρώτη φορά αυξήθηκε σε 22 χώρες μεταξύ των ετών 2014 και 2018, ενώ 17 χώρες ανέφεραν ότι αυξήθηκε το τελευταίο έτος. Οι περισσότεροι χρήστες που εισάγονται σε θεραπεία και αναφέρουν τη χρήση κοκαΐνης ως το βασικό πρόβλημά τους είναι χρήστες κοκαΐνης σε σκόνη (56 000 χρήστες το 2018). Το 2018 αναφέρθηκαν 15 000 αιτήσεις θεραπείας για το κρακ. Η κοκαΐνη υπήρξε το δεύτερο συνηθέστερο ναρκωτικό μεταξύ των επειγόντων περιστατικών που παρακολούθησε το Euro-DEN Plus το 2018.
Τι ισχύει για τα οπιοειδή
Αντίστοιχα η επικράτηση της επικίνδυνης χρήσης οπιοειδών στους ενήλικες (15-64 ετών) εκτιμάται σε 0,4% του πληθυσμού της ΕΕ, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 1,3 εκατομμύρια προβληματικούς χρήστες οπιοειδών το 2018.
Το 2018 οι χρήστες ηρωίνης αντιστοιχούσαν σε ποσοστό 77 % (σχεδόν 20 000 χρήστες) του συνόλου των χρηστών οπιοειδών που ξεκίνησαν θεραπεία για πρώτη φορά, ο δε αριθμός τους εμφανίζεται μειωμένος κατά 2.200 χρήστες ή 10 % έναντι του προηγούμενου έτους. Στα περισσότερα θανατηφόρα περιστατικά που οφείλονται σε υπερβολική δόση στην Ευρώπη ανιχνεύονται οπιοειδή, κυρίως η ηρωίνη ή οι μεταβολίτες της, συχνά σε συνδυασμό με άλλες ουσίες. Μετά την κάνναβη και την κοκαΐνη, η ηρωίνη αποτέλεσε την τρίτη συνηθέστερη ουσία που πρωταγωνιστεί στα περιστατικά οξείας δηλητηρίασης λόγω χρήσης ναρκωτικών που παρακολούθησε το Euro-DEN Plus το 2018. Το 2018 οι μισές χώρες ανέφεραν ότι η μέση καθαρότητα της ηρωίνης σε επίπεδο λιανικής αγοράς κυμάνθηκε μεταξύ 18-30 %, η δε μέση λιανική τιμή κυμάνθηκε μεταξύ 29-79 ευρώ ανά γραμμάριο.
Τόσο η καθαρότητα όσο και η τιμή του ναρκωτικού σταθεροποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια, αν και η καθαρότητα διαμορφώθηκε σε σχετικά υψηλό επίπεδο. Ωστόσο, οι κατασχέσεις ηρωίνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνονται.
Σε ό,τι αφορά την κάνναβη
Αυτή διαδραματίζει πλέον σημαντικό ρόλο στις εισαγωγές σε θεραπεία, όμως η σχέση μεταξύ των προβλημάτων που σχετίζονται με την κάνναβη και των εξελίξεων στην αγορά ναρκωτικών δεν έχει γίνει πλήρως κατανοητή.
Η διαπίστωση αυτή γίνεται σε μια περίοδο αλλαγών στην αγορά κάνναβης, η οποία χαρακτηρίζεται από την ολοένα μεγαλύτερη διαθεσιμότητα προϊόντων με υψηλή περιεκτικότητα σε δέλτα9-τετραϋδροκανναβινόλη (THC), καθώς και νέων μορφών κάνναβης και εμπορικών προϊόντων που βασίζονται σε εκχυλίσματα από το φυτό της κάνναβης.
Επιπλέον, η ρητίνη κάνναβης και η φυτική κάνναβη περιέχουν πλέον κατά μέσο όρο διπλάσια ποσότητα THC από αυτήν που περιείχαν πριν από μία μόλις δεκαετία. Τα τελευταία στοιχεία υποδεικνύουν ότι η ρητίνη κάνναβης που πωλείται σήμερα στην Ευρώπη έχει διπλάσια περιεκτικότητα THC από τη φυτική κάνναβη. Το 2018 περίπου 135 000 άτομα στην Ευρώπη ξεκίνησαν θεραπεία σε εξειδικευμένα κέντρα στην Ευρώπη για προβλήματα σχετικά με τη χρήση κάνναβης (το 32% επί του συνόλου των αιτήσεων θεραπείας).
Εξ αυτών περίπου 80 000 ξεκίνησαν θεραπεία για πρώτη φορά στη ζωή τους. Βάσει ερευνών στον γενικό πληθυσμό, περίπου το 1% των ενηλίκων στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμάται ότι κάνουν καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή χρήση κάνναβης, η οποία ορίζεται ως χρήση τουλάχιστον 20 μέρες τον τελευταίο μήνα. Στην πλειονότητά τους (60%) είναι κάτω των 35 ετών και περίπου τα τρία τέταρτα είναι άνδρες.
Σε ό,τι αφορά το MDMA
Το 2018 αναφέρθηκε ότι εξαρθρώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση εικοσιτρία ενεργά εργαστήρια MDMA στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ τα περισσότερα εξ αυτών (20) εντοπίστηκαν στις Κάτω Χώρες.
Η ανακάλυψη 2 εργαστηρίων MDMA στην Ισπανία και 1 στη Σουηδία αποτελεί ένδειξη πιθανής διαφοροποίησης των τοποθεσιών παραγωγής.
Οι κατασχεθείσες ποσότητες τόσο της πρόδρομης ουσίας της MDMA, ήτοι της PMK (πιπερονυλομεθυλοκετόνη) όσο και μη ελεγχόμενων χημικών ουσιών για την παρασκευή MDMA μειώθηκαν από τους 26 τόνους το 2017 σε κάτω από 16 τόνους το 2018.
Σε σχέση με τις λεγόμενες νέες ψυχοδραστικές ουσίες
Το 2018 κατασχέθηκαν συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση 50 κιλά 2-βρωμο-4- μεθυλοπροπιοφαινόνης, πρόδρομης ουσίας της καθινόνης, ενώ εντοπίστηκαν 3 εργαστήρια παραγωγής μεφεδρόνης (Ισπανία, Κάτω Χώρες, Πολωνία), γεγονός που σημαίνει ότι η παραγωγή του ναρκωτικού αυτού στην Ευρώπη συνεχίζεται.
Το 2018 κατασχέθηκε στη Γαλλία ποσότητα άνω του μισού κιλού 4-ανιλινο-N-φαιναιθυλοπιπεριδίνης (ANPP), ενώ φορτίο 3 κιλών N-φαιναιθυλο-4- πιπεριδόνης (NPP) κατασχέθηκε στο Βέλγιο. Αμφότερες αποτελούν πρόδρομες ουσίες για την παρασκευή παραγώγων φαιντανύλης.
Σε σχέση με την αμφεταμίνη
Οι συνολικές ποσότητες πρόδρομων και εναλλακτικών χημικών ουσιών για την παραγωγή αμφεταμίνης που κατασχέθηκαν το 2018 στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπήρξαν οι μεγαλύτερες που καταγράφηκαν ποτέ και ανήλθαν στους 73 τόνους.
Οι κατασχέσεις της εναλλακτικής χημικής ουσίας APAA (α-φαινυλακετοακεταμίδιο) σημείωσαν κατακόρυφη αύξηση τα τελευταία χρόνια, καθώς η ποσότητα των 30 τόνων που κατασχέθηκε το 2018 υπήρξε τριπλάσια από αυτήν που κατασχέθηκε το 2017.
Το EMCDDA προειδοποιεί
Το EMCDDA προειδοποιεί ότι η ιογενής ηπατίτιδα και, ειδικότερα, η προσβολή από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV), εμφανίζει υψηλό επιπολασμό στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών (ΧΕΝ) σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Κατά το διάστημα 2017-18, τα επίπεδα αντισωμάτων κατά του ιού HCV στα εθνικά δείγματα ΧΕΝ κυμαίνονται από 16 % έως 86 %, ενώ 10 από τις 16 χώρες που διαθέτουν στοιχεία εθνικής εμβέλειας αναφέρουν ποσοστά επιπολασμού άνω του 50 % (διάγραμμα 5). Είναι σημαντικός ο εντοπισμός των ατόμων που παραμένουν χρονίως προσβληθέντες από τη λοίμωξη: διατρέχουν κίνδυνο κίρρωσης και καρκίνου και μπορούν να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους όταν ανταλλάσσουν σύνεργα ενέσιμης χρήσης που έρχονται σε επαφή με το αίμα τους.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
